Avsnitt
-
‘Geluksprofessor’ Ruut Veenhoven zette het wetenschappelijk onderzoek naar geluk internationaal op de kaart. Hij was hoogleraar Sociale condities voor menselijk geluk en richtte de World Database of Happiness op, een online databank waarin hij onderzoek naar geluk bundelde. Veenhoven had de ziekte van Kahler, een vorm van bloedkanker. Zijn vriend en collega Ad Bergsma vertelt over hem.
Charles Aznavour begon zijn leven als kind van Armeense vluchtelingen en kreeg te maken met armoede en racisme. Hij wist uit te groeien tot een icoon van de Franse chansons. Aznavour was met zijn poëtische teksten en tijdloze melodieën niet alleen de stem van Frankrijk, maar ook de stem van de wereld. 100 Jaar geleden werd hij geboren en onlangs verscheen er een biopic over zijn leven. Wie was de man achter hits als La Bohème en She? En hoe wist hij zich van een arme jongen in Parijs te ontwikkelen tot een wereldwijd fenomeen? Lara Billie Rense praat over Charles Aznavour met muziekjournalist Jean-Paul Heck.
In de podcastreeks Grote Geesten hoort u over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Inge ter Schure volgt deze week het spoor terug van Baruch Spinoza. Spinoza was een Nederlandse filosoof en politiek denker uit de Gouden Eeuw. Hij stelde dat God en de natuur samenvallen en wees het idee van God als persoon en Schepper af. Dat kwam hem duur te staan. Als jongeman werd hij door zijn Joodse gemeenschap verbannen en zijn boeken werden door de rooms-katholieke kerk verboden. Pas na zijn dood wordt zijn meesterwerk de Ethica voor het eerst gepubliceerd en zijn ideeëngoed breed omarmd. Inge praat met filosoof en leraar Yoram Stein, historicus en hoogleraar Ronald van Raak en filosoof Tinneke Beeckman. -
In de podcast Wat Blijft hoor je aflevering 12 van de serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Inge ter Schure volgt het spoor terug van Baruch Spinoza. Spinoza was een Nederlandse filosoof, politiek denker en exegeet uit de Gouden Eeuw. Hij wordt gezien als de grondlegger van het rationalisme. Spinoza beweerde dat God en de natuur samenvallen en wees het idee van God als persoon en Schepper af. Dat kwam hem duur te staan. Als jongeman werd hij al door de Joodse gemeenschap verbannen en zijn boeken werden door de rooms-katholieke kerk verboden. Pas na zijn dood wordt zijn meesterwerk Ethica voor het eerst gepubliceerd en herdrukt en zijn ideeëngoed breed omarmd.
Inge praat met:
-filosoof en leraar Yoram Stein
-historicus en voormalig politicus Ronald van Raak
-en filosoof Tinneke Beeckman
-
Saknas det avsnitt?
-
(01:24) Mazen al-Hamada gaf een gezicht aan duizenden slachtoffers van Assads martelregime in Syrië. Hij was geen politicus, geen generaal, en geen beroemdheid, maar een gewone man die een ongewoon leven kreeg door de gruwelijkheden van de Syrische burgeroorlog. Een aantal jaar woonde hij in Nederland, in 2020 keerde hij terug naar Syrië. Op 9 december werd Hamada’s lichaam gevonden in de Sednaya gevangenis. Lara Billie Rense praat met zijn goede vriend Khaled Al Haj Saleh.
(15:08) Tweeëneenhalve eeuw geleden bouwde Eise Eisinga op de zolder van zijn woonhuis in Franeker een planetarium. Met minutieuze precisie maakte hij aan zijn plafond een bewegend zonnestelsel dat de banen van de zes dan bekende planeten volgde. Wat begon als een reactie op onrust en bijgeloof, eindigde als het oudste planetarium ter wereld dat nog werkt. Sinds vorig jaar staat het op de Unesco Werelderfgoedlijst. Historicus en biograaf Sandra Langereis schreef het boek ‘Machineman – De tijden van Eise Eisinga’. Lara Billie Rense spreekt met Langereis over de bouwer van dit beroemde planetarium. Wat maakte hem zo’n revolutionair van zijn tijd?
(57:39) In de reeks Grote Geesten volgt Annette van Soest het spoor terug van filosoof en schrijver Iris Murdoch. Murdoch dankt haar bekendheid aan haar romans, zoals ‘Under the Net’ en ‘The Sea, the Sea’. Ze leidde een onconventioneel leven, had relaties met verschillende mannen tegelijk, maar trok zich ook regelmatig terug om te schrijven. De laatste jaren van haar leven leed ze aan dementie. Annette van Soest praat met filosoof Mariëtte Willemsen, schrijver en Murdoch liefhebber Doeke Sijens en essayist en vertaler Hein Groen. -
In de podcast Wat Blijft hoor je aflevering 11 van de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Annette van Soest volgt het spoor terug van filosoof en schrijver Iris Murdoch. Murdoch dankt haar bekendheid aan haar romans, zoals ‘Under the Net’ (Modern Library 100 Best Novels) en ‘The Sea, the Sea’ (Booker Prize). Ze leidde een onconventioneel leven, had relaties met verschillende mannen tegelijk, maar trok zich ook regelmatig terug om te schrijven. Ze leed de laatste jaren van haar leven aan dementie, iets dat leidend was in ‘Iris’, de speelfilm over Murdochs leven naar het boek ‘Elegy for Iris’ van Murdochs echtgenoot John Bayley.
-
Elena Beelearts van Blokland vertelt over haar voorvader Theodore Bray. Wanneer Elena in zijn leven graaft, stuit ze op een onvermoed en nieuw verhaal: Bray was een slavenhouder in Suriname. Altijd al voelde Beelaerts van Blokland zich niet op haar gemak met haar status van freule. De ontdekking van deze voorvader maakt dat zij haar relatie tot haar adellijke naam opnieuw moet bezien. Ze besluit om op onderzoek te gaan en probeert een compleet beeld te schetsen van het plantageleven in Suriname. Hierover schreef ze het boek Ach freule. Op zoek naar de plantagehouder in mijn familie.
Oud doelman Hans van Breukelen werd, net als topvoetballers Ruud Gullit en Marco van Basten, tijdens het EK van 1988 ondersteund door haptonoom Ted Troost. Hij was een spraakmakende verschijning die onlangs op 88-jarige leeftijd overleed. Hans van Breukelen blikt terug op zijn leven.
In de podcastreeks Grote Geesten hoort u over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Botte Jellema volgt het spoor terug van Nederlands-Amerikaanse primatoloog Frans de Waal. De Waal was internationaal geprezen, een pionier op het gebied van gedragswetenschappen, baanbrekend onderzoeker en hij had een diepgaand inzicht in het dierenrijk. Time Magazine noemde hem in 2007 een van de meest invloedrijke personen ter wereld.
Botte Jellema praat over Frans de Waal met praat met emeritus hoogleraar Jan van Hooff, zijn jongste broer Steven de Waal, hoogleraar cognitieve Psychologie Mariska Kret, en hij bezoekt Burger’s Zoo waar Frans de Waal in de jaren 70 en 80 onderzoek deed.
-
In de podcast Wat Blijft hoor je aflevering 10 van de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Botte Jellema volgt het spoor terug van Nederlands-Amerikaanse primatoloog Frans de Waal. De Waal was internationaal geprezen, een pionier op het gebied van gedragswetenschappen, baanbrekend onderzoeker en hij had een diepgaand inzicht in het dierenrijk. Time Magazine noemde hem in 2007 een van de meest invloedrijke personen ter wereld; zijn boek ‘Chimpanseepolitiek’ stond op de lijst van aanbevolen literatuur van de voormalig voorzitter va het Huis van Afgevaardigden van de VS.
Botte praat met:
-emeritus hoogleraar ethologie en socio-ecologie Jan van Hooff
-jongste broer Steven de Waal
-hoogleraar cognitieve Psychologie aan de Universiteit Leiden en primaatonderzoeker Mariska Kret
En hij bezoekt Burger’s Zoo waar Frans de Waal in de jaren 70 en 80 onderzoek deed. -
In Wat blijft aandacht voor Betje Wolff, vooral bekend als de helft van het schrijversduo met Aagje Deken. Samen met Deken, maar ook als individu, wist ze de Nederlandse literatuur te vernieuwen in een tijd vol politieke omwentelingen. Gebukt onder ziektes en persoonlijke aanvallen hield ze de moed - en humor – erin en sprak zich uit voor religieuze verdraagzaamheid, vrouwenrechten en tegen slavernij. Cultuurhistorica en emeritus-hoogleraar Marita Mathijsen is te gast en vertelt over het roerige leven en virtuoze schrijverschap van deze vrije geest.
In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:
In de podcast Wat Blijft hoor je de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Socrates tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de negende aflevering volgt Nathan de Vries het spoor terug van schrijver, activist en verzetsstrijder Anton de Kom. Anton de Kom werd in 1898 geboren in Paramaribo, Suriname en vertrok op zijn 21ste naar Nederland waar hij zich naast zijn werk in de koffie, thee en tabak ontwikkelde tot activistisch strijder. Hier begon hij aan zijn eerste boek ‘Wij slaven van Suriname’ dat later, in 1934 zou verschijnen. In 1932 vertrok hij met zijn gezin naar Suriname waar hij streed voor de rechten van boerenarbeiders en om die reden werd vastgezet in Fort Zeelandia. In 1933 werd hij verbannen uit Suriname vanwege zijn zogenaamde ‘anti-koloniaal en communistisch verzet’. Terug in Nederland vond hij geen werk, maar zette zich voortdurend in voor het communistisch verzet. Toen de oorlog in 1940 uitbrak, sloot De Kom zich aan bij het Nederlands verzet. Hij bezweek uiteindelijk aan tuberculose in kamp Sandborstel, het buitenkamp van Neuengamme. Hij werd begraven in een massagraf en pas in 1961 werd de familie officieel geïnformeerd over zijn dood.
In 2023 kreeg Anton de Kom officieel eerherstel; de Nederlandse regering bood bij monde van Wopke Hoekstra excuses aan. Ook werd aan de Vrije Universiteit de Anton de Kom-leerstoel ingesteld. Een jaar eerder was er al een gedenksteen voor Anton de Kom onthuld in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Hij is de eerste Surinamer die een plek kreeg in de Canon van Nederland.
Presentator: Lara Billie Rense
Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman
Eindredactie: Bram Vollaers, Inge ter Schure
Productie: Mare de Vries -
In de podcast Wat Blijft hoor je de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Socrates tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de negende aflevering volgt Nathan de Vries het spoor terug van schrijver, activist en verzetsstrijder Anton de Kom. Anton de Kom werd in 1898 geboren in Paramaribo, Suriname en vertrok op zijn 21ste naar Nederland waar hij zich naast zijn werk in de koffie, thee en tabak ontwikkelde tot activistisch strijder. Hier begon hij aan zijn eerste boek ‘Wij slaven van Suriname’ dat later, in 1934 zou verschijnen. In 1932 vertrok hij met zijn gezin naar Suriname waar hij streed voor de rechten van boerenarbeiders en om die reden werd vastgezet in Fort Zeelandia. In 1933 werd hij verbannen uit Suriname vanwege zijn zogenaamde ‘anti-koloniaal en communistisch verzet’. Terug in Nederland vond hij geen werk, maar zette zich voortdurend in voor het communistisch verzet. Toen de oorlog in 1940 uitbrak, sloot De Kom zich aan bij het Nederlands verzet. Hij bezweek uiteindelijk aan tuberculose in kamp Sandborstel, het buitenkamp van Neuengamme. Hij werd begraven in een massagraf en pas in 1961 werd de familie officieel geïnformeerd over zijn dood.
In 2023 kreeg Anton de Kom officieel eerherstel; de Nederlandse regering bood bij monde van Wopke Hoekstra excuses aan. Ook werd aan de Vrije Universiteit de Anton de Kom-leerstoel ingesteld. Een jaar eerder was er al een gedenksteen voor Anton de Kom onthuld in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Hij is de eerste Surinamer die een plek kreeg in de Canon van Nederland.
Nathan de Vries praat met zijn achterkleinzoon Vincent de Kom, filmmaker Ida Does, schrijver Raoul de Jong, actrice GerdaLentenHavertong en professor Guno Jones die aan de VU de Anton de Kom-leerstoel bekleedt.
In deze aflevering hoor je o.a. muziek van zanger, atleet en politiek activist Paul Robeson die ‘Amazing Grace’ zingt. Dit was muziek waar Anton de Kom zelf ook graag naar luisterde. -
Onder tientallen pseudoniemen was Hugo Brandt Corstius een halve eeuw lang aanwezig in het publieke debat in Nederland. Hij schreef columns in alle media die ertoe deden en haalde onder andere als Piet Grijs, Battus, Stoker, Maaike Helder en Jan Eter de autoriteiten het bloed onder de nagels vandaan. Naar eigen zeggen loog Brandt Corstius nooit, maar veel heeft hij verzwegen. Lara Billie Rense spreekt met Elsbeth Etty over haar biografie van Brandt Corstius. Wat maakte hem zo gevreesd en geniaal tegelijk?
In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de achtste aflevering volgt Kees van den Bosch het spoor terug van filosoof Socrates. Socrates, geboren bijna vijfhonderd jaar voor Christus in Athene, geldt als één van de grootste klassieke Griekse denkers. Hij wordt gezien als de stichter van de Westerse filosofie, maar heeft geen geschriften nagelaten. Alles wat wij over hem weten is door de geschriften van zijn tijdgenoten, onder wie Plato, Xenophon en Aristophanes. Socrates liet zich erop voorstaan dat hij wist dat hij niets wist. Hij werd door een rechtbank ter dood veroordeeld voor zijn opvattingen, iets wat ook in die tijd in de Atheense democratie bijzonder was. Vaak wordt zijn gedachtengoed teruggebracht naar de kernopdracht ‘Ken uzelf’. Zijn dood via de gifbeker maakte bijna net zoveel los als de dood van Jezus, ruim vierhonderd jaar later. Zelf vond Socrates troost bij de gedachte dat lichaam en ziel los van elkaar staan en dat hij dus in geest zou doorleven.
Presentator: Lara Billie Rense
Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman
Eindredactie: Bram Vollaers
Productie: Mare de Vries -
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Socrates tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de achtste aflevering volgt Kees van den Bosch het spoor terug van filosoof Socrates. Socrates, geboren bijna vijfhonderd jaar voor Christus in Athene, geldt als één van de grootste klassieke Griekse denkers. Hij wordt gezien als de stichter van de Westerse filosofie, maar heeft geen geschriften nagelaten. Alles wat wij over hem weten is door de geschriften van zijn tijdgenoten, onder wie Plato, Xenophon en Aristophanes. Socrates liet zich erop voorstaan dat hij wist dat hij niets wist. Hij werd door een rechtbank ter dood veroordeeld voor zijn opvattingen, iets wat ook in die tijd in de Atheense democratie bijzonder was. Vaak wordt zijn gedachtengoed teruggebracht naar de kernopdracht ‘Ken uzelf’. Zijn dood via de gifbeker maakte bijna net zoveel los als de dood van Jezus, ruim vierhonderd jaar later. Zelf vond Socrates troost bij de gedachte dat lichaam en ziel los van elkaar staan en dat hij dus in geest zou doorleven.
Kees van den Bosch praat in deze aflevering met schrijver Ilja Leonard Pfeiffer, praktisch filosoof Elke Wiss en classicus en expert Griekse literatuur, filosofie en ideeëngeschiedenis Tázuko van Berkel. -
Aankomende zondag in Wat Blijft aandacht voor het boeddhisme: een van de grootste religies en al jaren populair in het Westen. Toch zijn er grote verschillen te zien tussen het Westerse beeld en het traditionele beeld ervan. In het boek 'Het Elementaire Deeltjes Boeddhisme' kijkt auteur Paul van der Velde naar de herkomst van de religie en het leven van de boeddha dat voor alle boeddhisten van grote betekenis is. Lara Billie Rense praat met van der Velde over waarom we de religie omarmen in het Westen als mindfull-leuk-beeldje-in-de-tuin-beweging, terwijl we vrij weinig weten van de oorsprong. Want, wat houdt het boeddhisme precies in? En wie was Boeddha echt?
In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de zevende aflevering volgt Emmie Kollau het spoor terug van schrijver en essayist James Baldwin. De in New York geboren Baldwin schreef over raciale, sociale en seksuele problemen in een tijd dat dit in de Verenigde Staten taboe was en discriminatie schering en inslag. Zijn debuutroman Go Tell it on the Mountain wordt gezien als één van de belangrijke Engelstalige romans van de vorige eeuw en was baanbrekend. Alhoewel James Baldwin in de eerste plaats romanschrijver was, werd hij bekender als essayist en voorvechter van de zwarte burgerrechten en zette hij andere gevoelige onderwerpen als homoseksualiteit, genderkwesties en seksuele identiteit op de kaart. In 1948 vertrok hij naar Parijs waar hij onder andere zijn bekende roman Giovanni’s Room schreef. Hij overleed in Frankrijk aan maagkanker, hij was toen 63 jaar oud.
Presentator: Lara Billie Rense
Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman
Eindredactie: Bram Vollaers
Productie: Mare de Vries -
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Socrates tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de zevende aflevering volgt Emmie Kollau het spoor terug van schrijver en essayist James Baldwin. De in New York geboren Baldwin schreef over raciale, sociale en seksuele problemen in een tijd dat dit in de Verenigde Staten taboe was en discriminatie schering en inslag. Zijn debuutroman Go Tell it on the Mountain wordt gezien als één van de belangrijke Engelstalige romans van de vorige eeuw en was baanbrekend. Alhoewel James Baldwin in de eerste plaats romanschrijver was, werd hij bekender als essayist en voorvechter van de zwarte burgerrechten en zette hij andere gevoelige onderwerpen als homoseksualiteit, genderkwesties en seksuele identiteit op de kaart.
In 1948 vertrok hij naar Parijs waar hij onder andere zijn bekende roman Giovanni’s Room schreef. Hij overleed in Frankrijk aan maagkanker, hij was toen 63 jaar oud.
Emmie Kollau sprak met:
-toneelregisseur Eline Arbo, die op dit moment de voorstelling ‘Giovanni’s room’, een bewerking van Baldwins gelijknamige roman, maakt bij ITA
-presentator van Klokhuis en literatuurwetenschapper Tirsa With wier denken over racisme en haar eigen zwart-zijn door de essays van Baldwin en de film I am not your negro totaal veranderde
-theatermaker en oud-politicus John Leerdam die vanaf zijn jonge jaren het werk van James Baldwin met zich meedraagt en Baldwin een jaar voor zijn dood ontmoette.
In deze aflevering citeren we James Baldwin door middel van fragmenten uit oude opnames, o.a. uit een aflevering van het tv-programma Kenmerk van de IKON uit 1981, uit verschillende optredens van Baldwin die op YouTube staan en uit de film I am not your negro. Ook is er een stukje te horen uit de trailer van I am not your negro. De fragmenten waarin je Baldwin hoort lezen uit Giovanni’s room en Another country komen van James Baldwin reads James Baldwin uit 1967. -
Deze week, 35 jaar na de val van de muur, praat Lara Billie Rense met vertaler en Duitslandkenner Elly Schippers over het leven van de gevierd schrijfster Birgitte Reimann (1933-1973). Net als haar personages was ze even idealistisch als uitgesproken: ze durfde het regime in de DDR openlijk te bekritiseren. Afgelopen zomer verscheen de door Schippers vertaalde correspondentie tussen Brigitte Reimann en haar vriendin Irmgard Weinhofen, die sinds haar huwelijk met een Nederlander in het verre Amsterdam woonde. Deze correspondentie geeft een indringend en ontroerend beeld van een literaire ster uit de DDR, wier levenslust en schrijftalent ondanks haar vroege dood nog lang nagloeien.
In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de zesde aflevering volgt Annette van Soest het spoor terug van filosoof en schrijver Simone de Beauvoir. De Beauvoir werd in Parijs geboren, waar ze 78 jaar later ook zou komen te overlijden. Ondanks weinig geld thuis kreeg ze toch de mogelijkheid om aan de Sorbonne te studeren: literatuur, wiskunde en filosofie. Ze werd bekend als schrijver van het baanbrekende boek De tweede sekse (1949, in het Frans: La Deuxième Sexe) dat gaat over het idee dat je niet als vrouw wordt geboren, maar tot vrouw wordt gemaakt. De Beauvoir verzette zich tegen de traditionele rol van de vrouw als moeder. Ze was er haar tijd ver mee vooruit: het werd een standaardwerk voor feministen en luidde de Tweede Feministische Golf in. Simone de Beauvoir was, net als haar levensgezel Jean-Paul Sartre, een existentialistisch filosoof. De twee sloten een levenslang liefdespact waarin ze beloofden elkaar vrij te laten: ze trouwden nooit en hadden een open relatie. De Beauvoir geldt nog steeds als lichtend voorbeeld voor vrouwen. Annette van Soest praat met filosoof, docent publieksfilosofie en GroenLinks-PvdA-senator Daan Roovers, historicus Lotte Houwink ten Cate en schrijver en journalist Marja Pruis. Voor alledrie was en is Simone de Beauvoir een bron van inspiratie.
Presentator: Lara Billie Rense
Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman
Eindredactie: Bram Vollaers
Productie: Mare de Vries -
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de zesde aflevering volgt Annette van Soest het spoor terug van filosoof en schrijver Simone de Beauvoir. De Beauvoir werd in Parijs geboren, waar ze 78 jaar later ook zou komen te overlijden. Ondanks weinig geld thuis kreeg ze toch de mogelijkheid om aan de Sorbonne te studeren: literatuur, wiskunde en filosofie. Ze werd bekend als schrijver van het baanbrekende boek De tweede sekse (1949, in het Frans: La Deuxième Sexe) dat gaat over het idee dat je niet als vrouw wordt geboren, maar tot vrouw wordt gemaakt. De Beauvoir verzette zich tegen de traditionele rol van de vrouw als moeder. Ze was er haar tijd ver mee vooruit: het werd een standaardwerk voor feministen en luidde de Tweede Feministische Golf in. Simone de Beauvoir was, net als haar levensgezel Jean-Paul Sartre, een existentialistisch filosoof. De twee sloten een levenslang liefdespact waarin ze beloofden elkaar vrij te laten: ze trouwden nooit en hadden een open relatie. De Beauvoir geldt nog steeds als lichtend voorbeeld voor vrouwen.
Annette van Soest praat met filosoof, docent publieksfilosofie en GroenLinks-PvdA-senator Daan Roovers, historicus Lotte Houwink ten Cate en schrijver en journalist Marja Pruis. Voor alledrie was en is Simone de Beauvoir een bron van inspiratie. -
Ellen Warmond gold als een vertolkster van desillusies en de tragiek van het leven. Het leven dient tot niets, vond ze, maar ‘Je kunt een sombere levensbeschouwing hebben, zonder dat je zwaarmoedig bent’. Vanaf haar debuut Proeftuin (1953) wist ze haar soms duistere wereldbeeld te vertolken in toegankelijke en vaak geestige gedichten. Ze was een bijzondere stem in de literaire wereld, maar geen heel luide stem. Haar levensverhaal is nu opgetekend in de biografie Geef niet mee! door letterkundige Trudy van Wijk. Het boek werd afgemaakt door Bertram Mourits, met hem spreekt Nicole Terborg over het leven, werk en de waardering van Warmond.
In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de vijfde aflevering volgt Peter Blom het spoor terug van filosoof en politiek denker Hannah Arendt. Arendt, geboren als Joodse vrouw in Duitsland, vluchtte al in 1933 voor het nationaal-socialisme naar Parijs. In 1941 vertrok ze naar New York waar ze o.a. meewerkte aan het Duits-Joodse weekblad Aufbau. Na de oorlog keerde zij voor het eerst terug naar Europa; uiteindelijk verwierf ze het Amerikaans staatsburgerschap. Haar bekendheid verwierf ze nadat ze begin jaren zestig naar Jeruzalem ging om het proces tegen één van de architecten van de Jodenvernietiging, Adolf Eichmann, te verslaan. Dat resulteerde in haar driedelige werk ‘Origins of Totalitarianism’ (1951) waarin ze het antisemitisme, imperialisme en racisme uit de 19e eeuw behandelde. In Nederland heette het ‘De banaliteit van het kwaad’, een titel die veel misverstanden opriep. Tot op de dag van vandaag heeft Arendt een grote schare bewonderaars en inspireert zij velen.
Presentator: Nicole Terborg
Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman
Eindredactie: Bram Vollaers
Productie: Mare de Vries -
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Frans de Waal en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de vijfde aflevering volgt Peter Blom het spoor terug van filosoof en politiek denker Hannah Arendt. Arendt, geboren als Joodse vrouw in Duitsland, vluchtte al in 1933 voor het nationaal-socialisme naar Parijs. In 1941 vertrok ze naar New York waar ze o.a. meewerkte aan het Duits-Joodse weekblad Aufbau. Na de oorlog keerde zij voor het eerst terug naar Europa; uiteindelijk verwierf ze het Amerikaans staatsburgerschap. Haar bekendheid verwierf ze nadat ze begin jaren zestig naar Jeruzalem ging om het proces tegen één van de architecten van de Jodenvernietiging, Adolf Eichmann, te verslaan. Dat resulteerde in haar driedelige werk ‘Origins of Totalitarianism’ (1951) waarin ze het antisemitisme, imperialisme en racisme uit de 19e eeuw behandelde. In Nederland heette het ‘De banaliteit van het kwaad’, een titel die veel misverstanden opriep.
Tot op de dag van vandaag heeft Arendt een grote schare bewonderaars en inspireert zij velen.
Peter Blom praat met
*journalist en publicist Ian Buruma, die onlangs het boek ‘In de schaduw van het kwaad’ publiceerde over de relevantie van het werk van Arendt in deze tijd.
*filosoof, theoloog en oud-Denker des Vaderlands Hans Achterhuis, die over zijn langdurige bewondering voor Hannah Arendt onlangs een boek schreef getiteld ‘Ik wil begrijpen’
*filosoof en schrijver Heidi Dorudi die op haar zestiende met twee zussen uit het Iran van Ayatollah Khomeini vluchtte en publiceerde over Arendt. -
In Wat blijft aandacht voor de nieuwe biografie over de Zeeuwse schrijver en dichter Hans Warren. Hij maakte naam als natuur-poëet, maar werd bekend bij het grote publiek met zijn publicatie van Geheim Dagboek waar tussen 1981 en 2009, 22 delen van verschenen. Hij was bedaard, rustig en bijna wel verlegen, maar in zijn Geheim Dagboek volgden uitspatting na uitspatting. In De Opperhuidmens beschrijft zijn voormalige liefde Mario Molegraaf het leven van Warren voordat ze elkaar ontmoette en hoe het voor Warren was om te leven als huisvader en homoseksueel in een tijd waarin dat nog niet vanzelfsprekend was. Lara Billie Rense praat met Molegraaf over hoe het was om te leven met Waren en waarom hij 23 jaar na dato alsnog een vuistdikke biografie over hem schreef.
In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de vierde aflevering volgt Inge ter Schure het spoor terug van natuur- en wiskundige Emilie du Châtelet. Du Châtelet, geboren in gegoede Parijse kringen, bleek op jonge leeftijd hoogbegaafd. Haar vader, eerste secretaris en introducteur des Ambassadeurs van koning Lodewijk XIV van Frankrijk, benoemde haar gebrek aan schoonheid en huurde de beste docenten voor haar in. Tijdens haar verblijf aan het Hof van Versailles vond ze een geschikte echtgenoot in markies Du Châtelet en zodoende kreeg Emilie, geboren Le Tonnelier de Breteuil, deze naam. Drie kinderen later, Emilie was inmiddels 24 jaar, gingen ze gescheiden van elkaar leven. Eerst kreeg Emilie een verhouding met de hertog van Richelieu, daarna ontmoette ze verlichtingsfilosoof Voltaire, met wie ze een jarenlange onstuimige verhouding kreeg. Ze was voor hem een grote bron van inspiratie en hij noemde haar 'een groot man wiens enige gebrek was dat ze een vrouw was'. Ze ontwikkelde zich tot een briljante wis- en natuurkundige. Op haar sterfbed vertaalde ze de Principia Mathematica van Isaac Newton in het Frans en voorzag het van commentaar. Deze vertaling is in het Franse taalgebied nog steeds toonaangevend. Emilie stierf al op 42-jarige leeftijd, vlak na de geboorte van haar vierde kind.
Inge ter Schure sprak met wetenschapsjournalist en deeltjesfysicus Margriet van der Heijden, onderzoeker bij CERN (European Organization for Nuclear Research) Jorinde van de Vis en het Vlaamse echtpaar Frank Verstraete, professor in de kwantumfysica en Céline Broeckaert, schrijver en theatermaker.
Presentator: Lara Billie Rense
Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman
Eindredactie: Bram Vollaers
Productie: Mare de Vries
-
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de vierde aflevering volgt Inge ter Schure het spoor terug van natuur- en wiskundige Emilie du Châtelet. Du Châtelet, geboren in gegoede Parijse kringen, bleek op jonge leeftijd hoogbegaafd. Haar vader, eerste secretaris en introducteur des Ambassadeurs van koning Lodewijk XIV van Frankrijk, benoemde haar gebrek aan schoonheid en huurde de beste docenten voor haar in. Tijdens haar verblijf aan het Hof van Versailles vond ze een geschikte echtgenoot in markies Du Châtelet en zodoende kreeg Emilie, geboren Le Tonnelier de Breteuil, deze naam. Drie kinderen later, Emilie was inmiddels 24 jaar, gingen ze gescheiden van elkaar leven. Eerst kreeg Emilie een verhouding met de hertog van Richelieu, daarna ontmoette ze verlichtingsfilosoof Voltaire, met wie ze een jarenlange onstuimige verhouding kreeg. Ze was voor hem een grote bron van inspiratie en hij noemde haar 'een groot man wiens enige gebrek was dat ze een vrouw was'. Ze ontwikkelde zich tot een briljante wis- en natuurkundige. Op haar sterfbed vertaalde ze de Principia Mathematica van Isaac Newton in het Frans en voorzag het van commentaar. Deze vertaling is in het Franse taalgebied nog steeds toonaangevend. Emilie stierf al op 42-jarige leeftijd, vlak na de geboorte van haar vierde kind.
Inge ter Schure sprak met wetenschapsjournalist en deeltjesfysicus Margriet van der Heijden, onderzoeker bij CERN (European Organization for Nuclear Research) Jorinde van de Vis en het Vlaamse echtpaar Frank Verstraete, professor in de kwantumfysica en Céline Broeckaert, schrijver en theatermaker. -
In Wat blijft aandacht voor de nieuwe biografie over Thea Beckman, een van de bekendste Nederlandse jeugdboekenschrijvers die vooral beroemd werd met haar historische romans. Haar grootste succes Kruistocht in spijkerbroek (1973) won meerdere prijzen en werd wereldwijd vertaald. Beckman wist als geen ander geschiedenis spannend en toegankelijk te maken voor jongeren en inspireerde generaties lezers. In Geef me de ruimte, de eerste biografie over Thea Beckman, beschrijft journalist en schrijver Vivian de Gier hoe Beckman altijd haar eigen weg koos als schrijver en feminist. Lara Billie Rense praat met de Gier over het leven en werk van Beckman, en waarom zij – ondanks dat het haar werd afgeraden – tóch een biografie over haar schreef.
In het tweede uur en de podcast van Wat blijft:
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de derde aflevering volgt Fleur Jurgens het spoor terug van de Franse socioloog en filosoof Bruno Latour. Latour, geboren in 1947 in een wijnfamilie in de Bourgogne, was een intellectueel die meer dan 40 jaar een belangrijke rol speelde in debatten over kennisvorming, politiek en klimaat. Hij zag de praktijk van de wetenschap door een nieuwe, caleidoscopische bril. De wetenschapper in een witte jas was slechts een radartje in het grote geheel en zogenaamde ‘feiten’ waren niet heilig. En daarmee werd zijn gedachtengoed ook meteen controversieel. Zijn prikkelende stelling was: we kunnen de wereld ook vanuit het gezichtspunt van ándere mensen, van dieren, planten en zelfs objecten bekijken. Zo is het mogelijk om ze een stem te geven in een ‘parlement der dingen’. Bruno Latour overleed in 2022 in Parijs. Fleur praat met filosofisch antropoloog Arjan Kleinherenbrink die een boek over Latour schreef, geluidskunstenaar Harpo ’t Hart, één van de initiatiefnemers van de Ambassade van de Noordzee die de filosofie van Latour in praktijk brengt en hoogleraar wetenschapsfilosofie Huub Dijstelbloem die in de jaren 90 bij Bruno Latour in Parijs studeerde.
Presentator: Lara Billie Rense
Redactie: Jessica Zoghary, Nina Ramkisoen, Geerte Verduijn, Sushmita Lageman
Eindredactie: Bram Vollaers
Productie: Mare de Vries -
In de podcast Wat Blijft hoor je de komende weken de 12-delige serie Grote Geesten over indrukwekkende denkers uit de Humanistische Canon. Van Aristoteles tot Hannah Arendt en van Simone De Beauvoir tot James Baldwin. Wat hebben zij betekend? Wat kunnen we leren van hun leven en denken? En hoe leven zij voort?
In de derde aflevering volgt Fleur Jurgens het spoor terug van de Franse socioloog en filosoof Bruno Latour. Latour, geboren in 1947 in een wijnfamilie in de Bourgogne, was een intellectueel die meer dan 40 jaar een belangrijke rol speelde in debatten over kennisvorming, politiek en klimaat. Hij zag de praktijk van de wetenschap door een nieuwe, caleidoscopische bril. De wetenschapper in een witte jas was slechts een radartje in het grote geheel en zogenaamde ‘feiten’ waren niet heilig. En daarmee werd zijn gedachtengoed ook meteen controversieel. Zijn prikkelende stelling was: we kunnen de wereld ook vanuit het gezichtspunt van ándere mensen, van dieren, planten en zelfs objecten bekijken. Zo is het mogelijk om ze een stem te geven in een ‘parlement der dingen’. Hij overleed in 2022 in Parijs. Fleur praat met filosofisch antropoloog Arjen Kleinherenbrink die een boek over Latour schreef, geluidskunstenaar Harpo ’t Hart, één van de initiatiefnemers van de Ambassade van de Noordzee die de filosofie van Latour in praktijk brengt, en hoogleraar wetenschapsfilosofie Huub Dijstelbloem die in de jaren 90 bij Bruno Latour in Parijs studeerde. - Visa fler
