Avsnitt

  • Muziek herinnerd - in muziek 1: Flashbacks en souvenirs

    Muziek herinnerd - in muziek 1: Flashbacks en souvenirs

    · Voorbij de oren

    Over muziek die muziek voorstelt zoals iemand die zich herinnert (bestaat er zoiets?). Aan de orde komen onder meer de beroemde flashback in de film Casablanca, Schumanns Carnaval, muzikale ‘souvenirs’ en ‘réminiscences’. Met een complete opname van Liszts (ietwat muffe?) etude Ricordanza. Het thema sluit aan bij de afleveringen 2 (Darling they’re playing our tune), 6 (Muzikale aanhalingstekens) en 19 (Metamuziek).

    00:00 Intro
    00:35 Herinnerde muziek
    01:53 Flashback: Casablanca
    09:26 Herhaling en herinnering
    12:32 Schumann, alias Florestan
    18:03 Muzikale souvenirs
    23:29 Réminiscences
    25:23 Liszt: Ricordanza

    Muziekfragmenten:

    01:53 e.v. Casablanca (film). Ingrid Bergman, Humphrey Bogart. Warner Brothers 1943
    11:03 L. van Beethoven, An die ferne Geliebte. F. Wunderlich, H. Schmidt. Philips 420.852-2
    12:41 R. Schumann, Carnaval op. 9: Florestan*
    17:15 R. Schumann, Carnaval op. 9: Florestan. Ch. Rosen 1983 (bijlage bij The Romantic Generation, 1995)
    19:37 C. Wieck, Souvenir de Vienne*
    22:03 M. Glinka, Souvenir d'une mazurka*
    27:09 F. Liszt, Ricordanza. Etudes d'exécution transcendante No. 9 (compleet; slot volgens de door Busoni aanbevolen versie in Lina Ramanns Liszt-Pädagogium, 1901.)*

    *Lodewijk Muns, piano

    Bronvermelding:

    L. Muns, Music Remembered – in Music (2).
    F. Busoni: Zum hundertsten Geburtstage Franz Liszt's: Sechs Klavier-Abende von Ferruccio Busoni [Berlin] 1911 (programmatoelichting).

  • Muziek als fictie

    Muziek als fictie

    · Voorbij de oren

    Over de vraag of en hoe muziek een verhaal kan ‘vertonen’ of vertellen. Met muziek van Debussy (prélude La sérénade interrompue), Liszt (Die Loreley) en Chopin (ballades).

    00:00 Intro
    00:36 Fictie
    02:49 La sérénade interrompue
    10:00 ‘Programmamuziek’
    11:29 Kan muziek een verhaal vertellen?
    12:19 Die Loreley
    24:48 Een muzikale verteltoon?
    29:47 Chopins ballades
    35:39 De muzikale verteller

    Muziek:

    02:55 C. Debussy, Prélude Livre I No. 9, La serenade interrompue (compl.)*
    12:50 F. Liszt, Die Loreley S. 532 (2e versie) (compl.)*
    26:18 R. Schumann, Fantasie op. 17 (fragment)*
    27:24 F. Silcher, Die Loreley (fragment)*
    28:34 F. Liszt, Die Loreley S. 531 (1e versie) (fragment)*
    30:28 F. Chopin, Ballade No. 4 op. 52 (fragment)*
    32:59 D.-F.-E. Auber, Fra Diavolo, Romance. Mesplé, Soustrot, Orchestre Philharmonique de Monte-Carlo. His Master's Voice EX 157 27 0068 3
    34:46 F. Chopin, Ballade No. 3 op. 47 (fragment)*

    *Lodewijk Muns, piano

    Zie verder:

    L. Muns. Concert Song and Concert Speech around 1800. Music & Letters 98, no. 3 (2017): 365–93 .
    ———. Fiction, Truth, and Lies: The Nonassertion Theory of Fiction, Quotation, and Music as Fiction, 2021.
    ———. Who’s “I” in Music?: Unmasking the Musical Persona, 2021.

  • Saknas det avsnitt?

    Klicka här för att uppdatera flödet manuellt.

  • De puurheid van polyfonie

    De puurheid van polyfonie

    · Voorbij de oren

    Over abstracte en ‘absolute’ muziek, de kaleidoscoop van Eduard Hanslick, het oercontrapunt van Heinrich Schenker, en de fuga’s van Bach.

    00:00 Intro
    00: 36 Twee dogma’s
    04:56 Muziek zonder toevoegselen
    06:16 De auditieve kaleidoscoop
    08:40 ‘Kunst die met zichzelf speelt’
    13:03 Complementariteit: harmonie en contrapunt
    18:02 Die Kunst der Fuge
    24:42 Metacontrapunt
    27:55 Heinrich Schenker
    35:11 Bach: Preludium en fuga in F BWV 880

    Muziekfragmenten:

    03:51 J.S. Bach, Sinfonia Nr. 1 BWV 787 13:48 Melodie en harmonisaties 16.42 J.S. Bach, Präludium F dur BWV 880, Das wohltemperierte Klavier II nr. 11 20:43 J.S. Bach, Contrapunctus I, Die Kunst der Fuge BWV 1080 26:23 H. Schenker, Zweistimmige Invention op. 5 nr. 1 35:41 J.S. Bach, Präludium und Fuge F dur BWV 880, Das wohltemperierte Klavier II nr. 11

    Bronvermelding:

    M.E. Bonds, Absolute Music: The History of an Idea. New York: Oxford University Press, 2014.E. Hanslick, Hanslick-Online.L. Muns, Playmobil Bach: Google’s No-Good-Doodle, 2019.L. Muns, The Animated Arabesque: Hanslick on Musical Beauty, 2014.L. Muns, Why I Am Not a Schenkerian, 2008.S. Pederson, ‘Defining the Term “Absolute Music” Historically’. Music and Letters 90, no. 2 (1 May 2009): 240–62.H. Schenker, Der freie Satz. Wien: Universal Edition, 1935.R. Wagner, Sämtliche Schriften und Dichtungen. Volksausgabe. Leipzig: Breitkopf & Härtel, 1911.
  • Metamuziek: recital

    Metamuziek: recital

    · Voorbij de oren

    Recital als aanvulling op aflevering 18 over het thema ‘metamuziek’. Met dansfantasieën van Schubert-Liszt, Schumann en Ravel.

    00:00 Intro
    00:37 Gesproken toelichting
    03:57 F. Liszt, Soirees de Vienne. Valses-Caprices d’après Fr. Schubert. No. 6 (eerste versie, 1852)
    10:27 R. Schumann, Papillons op. 2 (1832) Introduzione. Moderato – I. – II. Prestissomo – III. – IV. Presto – V. – VI. – VII. Semplice – VIII. – IX. Prestissimo – X. Vivo – XI. – XII. Finale
    23:47 M. Ravel, Valses nobles et sentimentales (1911) I. Modéré – très franc – II. Assez lent – avec une expression intense – III. Modéré – IV. Assez animé – V. Presque lent – dans un sentiment intime – VI. Vif – VII. Moins vif – Épilogue. Lent
    38:07 Afkondiging

    Lodewijk Muns, piano

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.


    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Metamuziek: muziek die muziek voorstelt

    Metamuziek: muziek die muziek voorstelt

    · Voorbij de oren

    Een concertwals is een wals. Maar het is geen wals om te dansen. Is het dan nog wel een wals? Het is een wals die zelf walst. Het is een voorstelling van een wals, muziek die muziek voorstelt, en een voorbeeld van wat je 'metamuziek' zou kunnen noemen.

    00:00 Intro
    00:37 De zelf-walsende wals
    01:42 ‘Meta-’
    03:22 Muziek die muziek voorstelt
    06:50 Niet-meer-functionele muziek
    08:41 Wals en metawals
    11:06 Weber: Aufforderung zum Tanz
    13:45 Schumann: Papillons
    18:30 Grenzen van ‘meta’
    19:54 Ravel: Valses nobles et sentimentales
    22:15 Muziek als herinnerde muziek
    27:18 Een opgestapeld verleden

    Muziekfragmenten:

    00:37 F. Chopin, Grande valse brillante op. 18
    04:20 L. van Beethoven, Sonate in d op. 31 nr. 2, Largo - Allegro
    06:33 F. Chopin, Sonate in bes op. 35, Marche funèbre
    07:42 Begrafenisprocessie Margaret Thatcher https://www.youtube.com/watch?v=c2AmgZSIFY4
    09:51 F. Schubert, Valses nobles op. 77 D969 no. 10
    10:28 F. Liszt, Soirees de Vienne No. 6
    11:49 C.M. von Weber, Aufforderung zum Tanz op. 65
    14:06, 16:05 R. Schumann, Papillons op. 2
    17:46 C. M. von Weber: Der Freischütz (Berliner Philharmoniker, Harnoncourt) Teldec 4509-97758-2
    21:20, 22:43 M. Ravel, Valses nobles et sentimentales
    26:16 F. Liszt, Soirees de Vienne No. 6

    Voor meer toelichting en tekstbronnen zie: Lodewijk Muns, On 'metamusic'.

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.

    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Muziek van het spinnewiel

    Muziek van het spinnewiel

    · Voorbij de oren

    De activiteit van het spinnnen, de beweging en het geluid van het spinnewiel zijn veel voorkomende motieven in de muziek van de negentiende eeuw. Je kunt de vraag stellen hoe succesvol die muziek is als ‘voorstelling’ of ‘uitbeelding’ van het spinnen, en waarom. Maar ook: wat de sociaal-culturele context was waarin deze muzikale interesse is ontstaan. Het spinnen als handwerk, en als vrouwenwerk.

    00:00 Intro
    00:37 Muziek van zolder
    03:27 “Vlijtig, vroom en deugdzaam”: J.A.P. Schulz
    10:05 Haydn: “Knurre, schnurre”
    12:01 Schuberts Gretchen
    17:45 Mendelssohn: spinlied of niet?
    20:43 Wagner: “Summ und brumm”
    24:37 Beweging en klankkleur
    30:41 Van Gretchen tot Louise

    Voor een meer uitgebreide behandeling en bronvermelding, zie L. Muns, Purring and Whirring: Music of the Spinning Wheel, https://hcommons.org/deposits/item/hc:52961/

    Muziekfragmenten:

    00:37 B. Godard, Au rouet op. 85 (piano*)
    05:40 J.A.P. Schulz, Spinnerlied (piano*)
    08:31 J.A.P. Schulz, Die Spinnerin (piano*)
    10:41 J. Haydn, Knurre, schnurre, Rädchen, schnurre, uit Die Jahreszeiten (Norrington, Oelze, RIAS Kammerchor, Chamber Orchestra of Europe) Hänssler PH07076
    12:12, 15:15 F. Schubert, arr. F. Liszt, Gretchen am Spinnrade (piano*)
    13:33 F. Schubert, Gretchen am Spinnrade (Auger, Olbertz) Berlin Classics
    17:57 F. Mendelssohn, Lied ohne Worte op. 67 nr. 4 (piano*)
    20:08 F. Mendelssohn, Lied ohne Worte op. 67 nr. 4 (Rachmaninoff, 1920) Victor
    21:54 R. Wagner, Summ und brumm, du gutes Rädchen, uit Der fliegende Holländer (Barenboim, Chor der Berliner Staatsoper, Staatskapelle Berlin) Teldec
    22:57 R. Wagner, arr. F. Liszt, Spinnerlied aus Der fliegende Holländer (piano*)
    26:28 Collage: F. Mendelssohn, Lied ohne Worte op. 67 nr. 4 – 27:10 A. Jungmann, Schnurre, Rädchen, schnurre! op. 294 – 27:39 R. Joseffy, Spinnlied – 28:02 H. Litolff, Zweites Spinnlied op. 104 – 28:32 F. Spindler, Le chant de la fileuse op. 164 – 28:40 H. Ketten, Marguérite au rouet op. 12 – 28:49 B. Godard, Au rouet op. 85 – 29:13 J. Raff, La fileuse op. 157 No. 2 (piano*)
    32:31 G. Charpentier, Interlude uit Louise, Acte II (Prêtre, New Philharmonia Orchestra) Sony S3K 46429
    34:28 M. Moessorgskij, Sjveja (De naaister) (piano*)

    *Lodewijk Muns, piano

  • Melancholie (2): troost en schoonheid

    Melancholie (2): troost en schoonheid

    · Voorbij de oren

    Het vervolg op aflevering 14, met muzikale egodocumenten van Dowland en Froberger, zwartgalligheid en 'zoete melancholie', en de samenhang tussen melancholie, troost en schoonheid.

    00:00 Intro
    35:11 Dowland: immer treurend
    04:45 Froberger: memento mori
    09:31 Zwartgalligheid en zoete melancholie
    14:50 Smelten en smachten: Burke
    21:04 Fatale gevoeligheid: Lacépède
    28:25 Melancholie en verlies

    Muziekfragmenten

    02:42 J. Dowland, Semper Dowland semper dolens (piano*)05:57 J.J. Froberger, Allemande uit Suite Nr. 20 in D FbWV 620 (piano*)14:01 L. Couperin, Pavane (Pavanne) in fis (piano*)19:33 L. Couperin, Pavane (Pavanne) in fis (piano*)23:51 Chr. W. von Gluck, Aria Che farò senza Euridice uit Orfeo ed Euridice. Bernarda Fink, Freiburger Barockorchester, René Jacobs. Le Louvre des musiciens. Harmonia Mundi HMX2908977.7827:09 J.S. Bach, Partita Nr. 6 in e BWV 830, Sarabande (piano*)

    *piano: Lodewijk Muns

    Tekstbronnen

    E. Burke. A Philosophical Enquiry into the Origin of Our Ideas of the Sublime and Beautiful. 2nd ed. London: Dodsley 1759.R. Burton. The Anatomy of Melancholy. London: Crips & Lloyd 1652. Early English Books OnlineE. de Lacépède. La poétique de la musique. Paris: Monsieur 1785. GallicaZie verder:

    L. Muns, Melancholy, Memory, and Music (1)
    L. Muns, Melancholy, Memory, and Music (2)

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.

    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm

  • Muziek en melancholie: recital

    Muziek en melancholie: recital

    · Voorbij de oren

    Recital rond het thema ‘muziek en melancholie’ met twee werken van C.P. E. Bach, besproken in aflevering 14, samen met J.S. Bachs Partita nr. 6 en L. Couperins Pavane.

    00:00 Intro
    00:36 Spoken introduction
    02:21 Louis Couperin, Pavane (Pavanne) in F-sharp minor (ca. 1655)
    06:10 Carl Philipp Emanuel Bach, Fantasia (Freie Fantasie) in F-sharp minor, ‘C.P.E. Bachs Empfindungen’ Wq 67 (1787)
    17:50 Johann Sebastian Bach, Partita Nr. 6 in E minor BWV 830 (1731), Toccata
    24:36 idem, Allemande
    27:53 idem, Corrente
    30:31 idem, Sarabande
    34:40 idem, Gigue
    37:59 Carl Philipp Emanuel Bach, Abschied von meinem Silbermannischen Claviere, in einem Rondo Wq 66 (1781)

    Lodewijk Muns, piano

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.


    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Muziek en melancholie (1): Emanuel Bach

    Muziek en melancholie (1): Emanuel Bach

    · Voorbij de oren

    Een eerste verkenning van het thema ‘muziek en melancholie’, met drie werken van C.P.E. Bach. 'Gesprek tussen een sanguineus en een melancholicus' is een experiment in 'sprekende muziek'. Twee andere werken kunnen als melancholieke ‘egodocumenten’ beschouwd kunnen worden: de fantasie 'C.P.E. Bachs gevoelens' (C.P. E. Bachs Empfindungen) en het 'Afscheid van mijn Silbermann-klavier'. Deze zijn volledig te horen in het recital van aflevering 15.

    00:00 Intro
    00:36 Gespräch zwischen einem Sanguineus und Melancholicus
    08:04 Humor, humores
    11:51 Emanuel Bachs melancholische gevoelens
    25:39 Abschied von meinem Silbermannischen Claviere

    Bronnen: zie https://lodewijkmuns.nl/2020/04/30/melancholy-memory-and-music-2/

    Muziekfragmenten:

    C.P.E. Bach, Sonata a 2 violini e basso in C minor, ‘Gespräch zwischen einem Sanguineus und Melancholicus’ Wq 161/1 (piano*)C.P.E. Bach, Fantasia (Freie Fantasie) in fis, ‘C.P.E. Bachs Empfindungen’ Wq 80 (piano*)J.S. Bach, Chromatische Fantasie und Fuge BWV 903 (piano*)C.P.E. Bach, Andenken an den Tod. 30 Geistliche Gesänge mit Melodien 2 Wq 198/12. Klaus Mertens, Ludger Remy CPO CX 9708Carl Philipp Emanuel Bach, Abschied von meinem Silbermannischen Claviere, in einem Rondo Wq 66 (piano*)D.E. von Grotthuss, Freude über den Empfang des Silbermannschen Claviers, in einem Rondo (piano*)

    *Lodewijk Muns, piano

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.


    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Sprekende muziek: recital

    Sprekende muziek: recital

    · Voorbij de oren

    Recital rond het instrumentaal recitatief als aanvulling op afl. 12. Muziek van J.S. Bach, C.P.E. Bach, Beethoven.

    00:00 – Intro
    00:35 – Spoken introduction
    01:49 – J.S. Bach, Chromatische Fantasie BWV 903 (ca. 1720?)
    10:45 – C.P.E. Bach, Andante from Sonata Wq 48 nr. 1 in F major (‘Prussian Sonatas’, Nr. 1) (1740)
    13:10 – C.P.E. Bach, Fantasia in C minor from Sonata Wq 63 nr. 6 (‘Probestücke’, Nr. 18) (1753)
    19:29 – L. van Beethoven, Sonata op. 110 in A-flat major (1821): Moderato cantabile molto espressivo
    25:06 – idem, Allegro molto
    27:14 – idem, Adagio ma non troppo – Allegro ma non troppo.

    Not on Spotify.

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.


    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Sprekende muziek: het instrumentaal recitatief

    Sprekende muziek: het instrumentaal recitatief

    · Voorbij de oren

    Thema: muziek en taal. Over de vraag in hoeverre muziek kan ‘spreken’. Met o.m. Beethovens Sonate op. 110, werken van C.P.E. Bach en (nogmaals) J.S. Bachs Chromatische Fantasie. Meer uitgebreide muziekvoorbeelden zijn te horen in het recital van aflevering 13.

    00:00 – Intro
    00:37 – Arioso dolente
    05:42 – Muziek die muziek voorstelt
    07:37 – Muzikaal proza
    10:43 – Recitatief, improvisatie
    15:00 – Bach-Vivaldi
    17:37 – De vrije klavierfantasie
    22:27 – 'Sprekende' muziek
    24:41 – Het muzikale 'ik'
    26:18 – Melancholie

    Muziekfragmenten:

    Beethoven, Sonate op. 110 in As (piano*)J.S. Bach, Chromatische Fantasie BWV 903 (piano*)Vivaldi-Bach, Adagio uit Concert in C BWV 594 (piano*)C.P.E. Bach, Fantasie in c uit Sonate Wq 63 nr. 6 (piano*)

    * Pianomuziek gespeeld door Lodewijk Muns.

    Voor literatuur zie L. Muns, C.P.E. Bach, Haydn, and the Art of Mixed Feelings (2008) en idem, Fiction, Truth, and Lies: The Nonassertion Theory of Fiction, Quotation, and Music as Fiction (2021).

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.


    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Bach op de piano: de Chromatische Fantasie en Fuga BWV 903

    Bach op de piano: de Chromatische Fantasie en Fuga BWV 903

    · Voorbij de oren

    Anders dan de vorige afleveringen gaat deze aflevering over één werk. Een wonderlijk stuk, dat veel controverses heeft losgemaakt over de ‘juiste’ uitvoering. Met inzichten van o.a. Felix Mendelssohn, Franz Liszt, Ferruccio Busoni en Heinrich Schenker.

    00:00 – Intro
    00:36 – Een verrassend, vreemd begin
    02:27 – Arpeggio’s
    09:00 – Een stem die spreekt
    14:25 – Geannoteerde uitgaven
    25:34 – Secco, maestoso…
    31:59 – …of espressivo?

    Tekstcitaten:

    Zie de bronvermelding bij Bach on the Piano, https://lodewijkmuns.nl/2022/10/08/bwv-903/

    Muziekfragmenten:

    J.S. Bach, Chromatische Fantasie und Fuge d-moll BWV 903. L. Muns idem. G. Sándor. Columbia Masterworks ML 4304 idem. E. Fischer. Warner Classics 6294992
  • De schone kunst van het mickey-mousen

    De schone kunst van het mickey-mousen

    · Voorbij de oren

    Thema: muziek en film.

    Mickey-mousing – de nauwe synchronisatie van muziek en beeld, zoals in de klassieke tekenfilm – heeft een kwalijke reputatie als vulgaire, simplistische en zinloze verdubbeling van het beeld. Toch wordt het interessant als we ons gaan afvragen hoe de muziek zich precies verhoudt tot de wereld van geluid en beeld.

    00:00 – Intro
    00:36 – De filmische functies van geluid
    02:48 – De geluidsbarrière doorbreken
    08:03 – “Kwalijke verdubbeling”
    11:09 – Tom-and-Jerrying
    14:33 – Ritme voor oren en ogen
    18:08 – Geanimeerde vormen

    Muziekfragmenten:

    C. Berberian. Stripsody. The Unforgettable Cathy Berberian. Classic Options CO-3505.W. Jackson en Bert Lewis. Steamboat Willy (tekenfilmmuziek). Walt Disney Animation Studios. https://www.youtube.com/watch?v=BBgghnQF6E4H. Eisler. Vierzehn Arten den Regen zu Beschreiben op. 70. F.-C. Erben, Kammermusikvereinigung der Deutschen Staatsoper Berlin. Berlin Classics 0092552BC 1997.S. Bradley. The Invisible Mouse (tekenfilmmuziek). Hanna and Barbera. Tom en Jerry: De collectie dl. 3. Turner s.a.Z. Confrey. Kitten on the Keys. Z. Confrey (piano), 1921. https://www.loc.gov/item/00694031/E. Chabrier. Joyeuse Marche. E. Ysaye, Cincinnati Symphony Orchestra, 1919. Eugène Ysaÿe, violinist and conductor: the complete violin recordings. Sony Classical MHK 62337

    Tekstcitaten:

    Th.W. Adorno en H. Eisler. Komposition für den Film. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2006.E. Hanslick, E. Vom Musikalisch-Schönen: ein Beitrag zur Revision der Aesthetik der Tonkunst. Leipzig: Weigel, 1854.

    Zie ook de bronvermeldingen bij:

    L. Muns. ‘The Acousmatic Experience’. Lodewijk Muns (blog). 19 November 2020. https://lodewijkmuns.nl/2020/11/19/acousmatic-experience/L. Muns. ‘The Archaic Ear’. Lodewijk Muns (blog). 9 November 2020. https://lodewijkmuns.nl/2020/11/09/the-archaic-ear/L. Muns. ‘The Fine Art of Mickey-Mousing’. Lodewijk Muns (blog). 6 December 2020. https://lodewijkmuns.nl/2020/12/06/mickey-mousing/L. Muns. ‘Rhythm for the Ears and for the Eyes’. Lodewijk Muns (blog). 23 December 2020. https://lodewijkmuns.nl/2020/12/23/rhythm/

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.


    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Waar komt die muziek vandaan?

    Waar komt die muziek vandaan?

    · Voorbij de oren

    Thema: muziek en film. Wat voor 'ding' is muziek? In hoeverre horen we muziek als geluid, als iets met bron en oorzaak? En waar komt in de film die muziek toch vandaan?

    00:00 – Intro
    00:36 – Sommige dingen zijn meer ding-achtig dan andere
    03:08 – De driedimensionaliteit van geluid
    04:48 – De akoesmatische ervaring
    08:12 – Is muziek akoesmatisch?
    15:09 – Waar komt die muziek vandaan?

    Muziekfragmenten:

    L. Muns, Le chien acousmatique: petit essai de musique concrète. F. Schubert, Sonate in Es D568 (piano*). L. van Beethoven, Sonate in cis op. 27 nr. 2 (Mondschein) (sinustonen/piano*). C. Debussy, Pelléas et Mélisande. C. Abbado, Wiener Philharmoniker. DGG 4353442. Casablanca (film). Ingrid Bergman, Humphrey Bogart, Dooley Wilson, Max Steiner. Warner Brothers 1943.

    * Pianomuziek gespeeld door Lodewijk Muns

    Tekstcitaten:

    R. Scruton, The Aesthetics of Music. Oxford: Clarendon Press 1997.

    Zie ook de bronvermeldingen bij:

    L. Muns, ‘The Acousmatic Experience’. Lodewijk Muns (blog). 19 November 2020. https://lodewijkmuns.nl/2020/11/19/acousmatic-experience/.

    L. Muns, ‘The Archaic Ear’. Lodewijk Muns (blog). 9 November 2020. https://lodewijkmuns.nl/2020/11/09/the-archaic-ear/.

  • Muziek voor de film Europa

    Muziek voor de film Europa

    · Voorbij de oren

    In 1932 produceerden twee jonge Poolse kunstenaars, Stefan en Franciszka Themerson, een korte stomme film, getiteld Europa. Die film geldt als het eerste memorabele product van de avant-garde-cinema in Polen. De film werd sinds de confiscatie door de nazi’s in 1940 verloren gewaand, maar werd in 2019 teruggevonden in Berlijn. Ze had een duidelijke relevantie voor de tijd waarin ze gemaakt werd, en is daarmee ook nu weer actueel.

    Europa kreeg in 2021 zijn na-oorlogse première met een nieuwe soundtrack van de maker van deze podcast. Die soundtrack is in deze aflevering te horen.

    Het was ook een aanleiding om dieper te duiken in het probleem van de multimedialiteit van muziek en film. Daar zullen de volgende afleveringen op voortgaan.

    Thema: muziek en film.

    00:00 Intro
    00:36 Stefan en Franciszka Themerson
    02:53 Functies van de soundtrack
    09:01 Destructieve krachten
    13:30 Muziek voor de film Europa

  • Liederen met en zonder woorden

    Liederen met en zonder woorden

    · Voorbij de oren

    Thema: muziek en taal

    Wat blijft er over van een lied als je de tekst negeert? Wat maakt een lied zonder woorden tot lied? En waarom wordt er zo zelden zonder tekst gezongen?

    00:00 – Intro
    00:36 – Nonchalant luisteren
    07:53 – Muziek als poëzie
    11:03 – Het lied zonder woorden
    19:15 – Kinderachtige spelletjes
    26:05 – Zingen zonder tekst: de vocalise

    Muziekfragmenten:

    F. Schubert, An de Mond D259. Wolfgang Holzmair, Gérard Wyss. Tudor 791. 1992.F. Schubert, An de Mond D296. Dietrich Fischer-Dieskau, Jörg Demus. Deutsche Grammophon 00289 479 6018.F. Schubert, An de Mond D296. Piano*F. Liszt, Sonetto 104 del Petrarca. Piano*F. Mendelssohn, Lied ohne Worte op. 62 nr. 1. Piano*M. Ravel, Vocalise en forme de habanera. Teresa Berganza, Dalton Baldwin. EMI 7243 5 69299 2 0.R. Glier, Concert voor coloratuursopraan en orkest op. 82. Erna Berger, Sergiu Celibidache, Berliner Philharmoniker. Berlin 1946/47. Audiophile.L. Muns, Aria-Vocalise uit de kameropera Pedrillo Botón.

    * Pianomuziek gespeeld door Lodewijk Muns

    Voornaamste bronnen:

    Cooper, J. M. “Words without Songs?: Of Texts, Titles, and Mendelssohn’s ‘Lieder Ohne Worte.’” In Musik als Text Bd. 2. Kassel: Bärenreiter 1998.Mendelssohn-Bartholdy, F. Sämtliche Briefe. Kassel: Bärenreiter 2008-2017.Todd, R. L.“Mendelssohn’s Lieder ohne Worte and the Limits of Musical Expression.” In Nicole Grimes and Angela Mace (eds). Mendelssohn Perspectives. Farnham: Ashgate 2012.

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.


    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Muzikale aanhalingstekens 2: Schumanns Fantasie op. 17

    Muzikale aanhalingstekens 2: Schumanns Fantasie op. 17

    · Voorbij de oren

    Thema’s: muziek en taal; citaat; herinnering.

    Over het citeren als een bijzondere vorm van ontlenen, met aandacht van een interessant twijfelgeval: Schumanns Fantasie in C op. 17.

    00:00 – Intro
    00:36 – Woorden en waar ze voor staan
    03:08 – Ontlening
    11:06 – Een twijfelgeval: Schumanns Fantasie
    13:40 – De verre geliefde
    17:13 – Een verwijzing?
    23:11 – Spirituele ontmoetingen
    30:33 – Muziek als herinneringsproces

    Muziek-/geluidsfragmenten:

    J.S. Bach, Das wolhtemperierte Klavier I, Präludium in C BWV846.*W.A. Mozart, Ave verum corpus KV 618.*W.A. Mozart, Symfonie in g KV 550.*J.S. Bach, Matthäuspassion BWV 244, aria Aus Liebe will mein Heiland sterben.*J. Haydn (?), Divertimento (Sonate) in A Hob. XVI:12.*W.A. Mozart, Pianoconcert in A KV 488, deel 2 (Adagio).*R. Schumann, Fantasie in C op. 17, deel 1.*L. van Beethoven, An die ferne Geliebte. F. Wunderlich, H. Schmidt. Philips 420.852-2L. van Beethoven, An die ferne Geliebte.*F. Schubert, An die Musik.*F. Chopin, Variaties op Là ci darem la mano uit Mozarts Don Giovanni op. 2.*R. Schumann, Fantasie in C op. 17, deel 3.*

    Schumanns Fantasie, deel 1, compleet*

    Schumanns Fantasie, deel 3, compleet*

    *Pianomuziek gespeeld door Lodewijk Muns.

    Voornaamste bronnen:

    Marston, N. Schumann: Fantasie, Op. 17. Cambridge: Cambridge University Press 1992.Rice, J. A. ‘Adding to the Galant Schematicon: The Lully’. Mozart-Jahrbuch 2015.Rosen, Ch. The Romantic Generation. Cambridge MA: Harvard University Press 1995.Rosen, Ch. Romantic Poets, Critics, and Other Madmen. Cambridge MA: Harvard University Press 1998.Schumann, C. en R. Briefwechsel: Kritische Gesamtausgabe. Ed. by Eva Weissweiler. Basel: Stroemfeld 1984.Seiffert, W.-D. ‘Will versus Caprice. On the the Closing Measures of Robert Schumann’s C-Major Fantasy Op. 17’. G. Henle Verlag (blog). 2012. Todd, R. L., 'On Quotation in Schumann’s Music'. In R. Larry Todd (ed.). Schumann and His World. Princeton NJ: Princeton University Press 1994.
  • Muzikale aanhalingstekens 1: I'll hum it for you

    Muzikale aanhalingstekens 1: I'll hum it for you

    · Voorbij de oren

    Thema’s: muziek en taal, citaat, herinnering.

    Citeren in muziek heeft veel gemeen met citeren in de taal. De analytische filosofie kan daarbij enig inzicht bieden. In Bachs Cantate BWV 158, Der Friede sei mit dir, vinden we een voorbeeld van ‘muzikale aanhalingstekens’.

    00:00 Intro
    00:36 I’ll hum it for you
    04:16 Het muzikale citaat
    08:54 Gebruik en vermelding
    14:24 Aanhalingstekens
    19:04 Bachs Cantata 158, Der Friede sei mit dir
    23:56 De derde dimensie

    Voor een uitgebreide bespreking met literatuurverwijzingen: zie L. Muns, ‘Musical Quotation and the ‘Use-Mention’ Distinction’, 2019.

    Muziek-/geluidsfragmenten:

    Casablanca (film). Ingrid Bergman, Dooley Wilson, Max Steiner. Warner Brothers 1943.O. Respighi, Impressioni brasiliane. Antal Dorati, London Symphony Orchestra. Fontana 1959?J.S. Bach, Cantate BWV 158 Der Friede sei mit dir. Stephan MacLeod, Gli Angeli Genève. Cantatas for Bass. Claves 2022.
  • Waarom muziek geen taal is…

    Waarom muziek geen taal is…

    · Voorbij de oren

    …en waarom mensen zeggen van wel.

    De leus ‘muziek is een taal’ is letterlijk genomen onzin, maar verhult het feit dat muziek wel belangrijke overeenkomsten heeft met taal. Die analogie berust hoofdzakelijk op de relatie tussen de spreekmelodie en de muziek, en op de functie van de harmonie als een muzikale syntaxis.

    00:00 – Intro
    00:36 – Een gemeenplaats
    02:36 – Een metafoor?
    05:38 – ‘Taal van de gevoelens’
    11:51 – Grammaticale en ongrammaticale muziek
    20:03 – Universaliteit

    Het thema komt uitgebreid aan de orde in: L. Muns, Classical Music and the Language Analogy. Proefschrift, Humboldt-Universität zu Berlin, 2014.

    Een belangrijke bron voor het cognitieve en neurologische onderzoek naar de samenhang tussen muziek en taal is: A. Patel, Music, Language, and the Brain. Oxford University Press, 2008.

    Tekstcitaten:

    Th. W. Adorno, Fragment über Musik und Sprache. Gesammelte Schriften Bd. 16. Suhrkamp, 2003. I. Kant, Kritik der Urteilskraft. Werke Bd. 10. Suhrkamp, 1977. F. Nietzsche, Menschliches, Allzumenschlisches. Werke in Drei Bänden, Bd. 1. München: Hanser, 1954.

    Muziekfragmenten:

    Madonna als Singing Telegram Girl in de film Blue in the Face (1995).https://www.youtube.com/watch?v=s6Rw20NF-Sk L. van Beethoven, Sonate in As op 26, deel 1 (thema en variatie nr. 4). Piano* L. Muns, ‘Grammaticaal’ en ‘ongrammaticaal’ stukje muziek. Piano*

    * Pianomuziek gespeeld door Lodewijk Muns, tenzij anders aangegeven.

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.

    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm

  • Webers wilde wals: Een hardnekkig deuntje

    Webers wilde wals: Een hardnekkig deuntje

    · Voorbij de oren

    Thema: herinnering. De melodie die bekend staat als ‘Webers laatste muzikale gedachte’ is niet van Weber, maar wel een merkwaardig stukje cultuurgeschiedenis. Met uitstapjes naar Kierkegaard, E.A. Poe, Debussy, en een weergave van Erik Saties Avant-dernière pensée nr. 2.

    00:00 Intro
    00:37 Toevallige ontmoetingen met een hardnekkig deuntje
    06:58 DTPOT… alweer!
    09:26 Een déjà vu in Berlijn: Kierkegaard
    12:38 ‘Douce et mélancolique’: Debussy
    16:06 Onweerstaanbare alliteraties: E.A. Poe
    17:19 Voorlaatste gedachten: Satie

    Tekstcitaten:

    C.G. Reissiger, Suum cuique. Niederrheinische Musik-Zeitung fur Kunstfreunde und Künstler. Köln 1855 Jg. 3 nr. 29N. Perry, That Waltz of Von Weber's. Marin County Journal vol. 13 nr. 23, 21-8-1873S. Kierkegaard, Journals and Papers: Autobiographical, 1829-1848. Edited by Gregor Malantschuk. Indiana University Press, 1978.S. Kierkegaard, Die Krankheit zum Tode: Furcht und Zittern : Die Wiederholung : Der Begriff der Angst. Edited by Niels Thulstrup, Hermann Diem, and Walter Rest. Philosophisch-Theologische Schriften. Köln etc.: Hegner, 1956.Th. de Banville, Les Stalactites. Lemerre, 1889.M. Fuchs, Théodore de Banville, 1823-1891. Cornély, 1912.H. Berlioz, Mémoires de Hector Berlioz comprenant ses voyages en Italie, en Allemagne, en Russie et en Angleterre 1803-1865. Levy Frères, 1870.E.A. Poe, Selected Writings. Penguin, 1967.

    Muziekfragmenten:

    01:45 C.M. von Weber, Aufforderung zum Tanz. Piano*
    04:04 C.G. Reissiger, Danses brillantes op. 26 no. 5. Piano* (ook: draaiorgel, harp)
    12:51 C. Debussy, Nuits d’étoiles. Véronique Gens, Roger Vignoles. Nuit d'Étoiles: Mélodies Françaises. Virgin Classics 2000
    15:22 C.G. Reissiger, Danses brillantes op. 26 no. 5. Jacqueline Bonneau. Classiques favoris du piano. Ducretet Thomson 1958
    18:15 E. Satie, Avant-dernières pensées, nr. 2, Aubade. Piano* (met voordracht)

    *Piano: Lodewijk Muns, tenzij anders aangegeven.

    Deze podcast wordt de luisteraars gratis aangeboden. Het maken ervan vergt wat inspiratie, veel werk, een leven lang ervaring en een beetje geld. Als je enthousiast bent, kun je overwegen om een eenmalige of terugkerende donatie te doen.

    Whydonate biedt o.m. iDEAL. Buymeacoffee (sandwich) werkt met Stripe.

    https://whydonate.com/nl/fundraising/voorbij-de-oren

    https://www.buymeacoffee.com/lodewijkm


  • Visa fler