Avsnitt
-
Temat zmian klimatu jest w naszych czasach dosyć kontrowersyjny, przede wszystkim dlatego, że mamy tu do czynienia nie tylko z kwestiami samej wiedzy naukowej o klimacie, ale także w ogromnej mierze z polityką i różnymi poglądami na to, co powinniśmy z tą wiedzą zrobić. Najczęściej to właśnie polityka wokół tego tematu — z wielu, w dużej mierze zrozumiałych względów — dzieli ludzi i sprawia, że trudno jest przyjąć jakąś w miarę racjonalną postawę. Dlatego w dzisiejszym odcinku miałem przyjemność porozmawiać z prof. Anitą Bokwą zarówno o naukowej wiedzy, jaką posiadamy na temat zmian klimatu, jak i o kwestiach społecznych związanych z tym zagadnieniem.----------Anita Bokwa od lat zajmuje się badaniami klimatu i pracuje na stanowisku profesora w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie pełni również funkcję dyrektora tego instytutu.https://pl.wikipedia.org/wiki/Anita_Bokwa----------W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o obecnej wiedzy naukowej na temat klimatu, wiarygodności modeli klimatycznych, wpływie człowieka, ale także o polityce klimatycznej, gospodarczych aspektach oraz podejściu ludzi do tego zagadnienia i potencjalnych rozwiązaniach niektórych problemów społecznych.
Rozdziały:00:00:00 Wstęp00:01:25 Wiarygodność modeli klimatycznych00:13:44 Globalny wzrost temperatury00:15:51 Konsekwencje pogodowe zmiany klimatu00:23:47 Wpływ człowieka00:34:22 Stan wiedzy i możliwości badania klimatu00:38:44 Możliwość wystąpienia punktu krytycznego00:39:43 Zmiana klimatu a polityka00:43:07 Gdzie jesteśmy ze zmianami klimatu?00:47:06 Czy widzimy wpływ polityki klimatycznej?00:51:29 Wpływ zanieczyszczeń00:54:57 Energia, emisje i atom01:00:15 Współczesna ekonomia i potrzeby ludzkie01:12:39 Możliwość przewartościowania w społeczeństwie01:26:30 Gdzie poszukiwać wartości?01:32:44 Przyszłość i na co się przygotować?
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
Wiele osób martwi się, że porzucając koncepcję wolnej woli, tracimy istotny aspekt naszego człowieczeństwa, co może prowadzić do negatywnych zmian społecznych, nihilizmu, amoralnych zachowań, a także problemów w postrzeganiu nie tylko innych ludzi, ale i nas samych. Czy można nadać sens naszemu życiu, jeśli naprawdę zaakceptujemy, że nie mamy wolnej woli? W dzisiejszym odcinku, odpowiadając na komentarze, które pojawiły się pod moimi podcastami na temat wolnej woli, postaram się pokazać, dlaczego porzucenie tej idei jest w rzeczywistości bardzo korzystne zarówno z indywidualnego, jak i społecznego punktu widzenia a obawy, o których wspomniałem, nie są tak naprawdę zasadne, jeśli bliżej przyjrzymy się problemowi. Co więcej, odrzucenie tej koncepcji może pomóc w zmianie perspektywy oraz w wywołaniu bardziej racjonalnego i trzeźwego spojrzenia na to, kim jesteśmy i jaka może być nasza rola w tym skomplikowanym świecie. Odpowiadając na komentarze, postaram się pokazać w praktyce argumenty, które przytaczam w pierwszych dwóch odcinkach podcastu, i które, w moim mniemaniu, jednoznacznie dowodzą, że koncepcja wolnej woli nie tylko nie jest potrzebna, ale sama w sobie jest całkowicie sprzeczna z nauką i tak naprawdę nie ma żadnego sensu.----------Rozdziały:00:00 Wstęp01:09 Podziękowania i informacje o podcaście02:46 Ostrzenie i problem z definicją03:59 Naukowa perspektywa06:39 Perspektywa wewnętrznego doświadczenia10:10 Kilka ważnych wniosków12:10 Komentarz 1: Idealna koncepcja dla nierobów, cwaniaków i oszustów?17:34 Komentarz 2: Wolna wola a wybór21:58 Komentarz 3: Alkoholizm a wolna wola27:39 Komentarz 4: Problem z determinizmem i mechaniką kwantową30:57 Komentarz 5: Przestępcy a wolna wola33:36 Komentarz 6: Przekonywanie argumentami36:40 Komentarz 7: Dlaczego całkowicie odrzucam wolną wolę?----------Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
Saknas det avsnitt?
-
Myślę, że każdy z nas od czasu do czasu zastanawia się: skąd się to wszystko wzięło? Jako ludzie ewidentnie mamy potrzebę wyjaśnienia naszego istnienia, bo przez tysiące lat powstało tysiące opowieści na ten temat. Współcześnie jedną z takich historii pomaga nam opowiedzieć nauka, gdzie mamy do czynienia już nie tylko z wyobraźnią ludzką, ale wyobraźnią wspartą eksperymentalnymi dowodami. Oczywiście w tak opowiedzianej historii dalej są luki. I właśnie o tym, co obecnie wiemy o powstaniu wszechświata, a gdzie zaczynają się hipotezy, miałem przyjemność porozmawiać z prof. Krzysztofem Turzyńskim.----------Krzysztof Turzyński jest fizykiem teoretycznym pracującym na Uniwersytecie Warszawskim. Specjalizuje się w kosmologii i fizyce cząstek elementarnych, szczególnie w kontekście ewolucji wszechświata. Jest także popularyzatorem nauki. Był zastępcą redaktora naczelnego magazynu „Delta” a obecnie jest redaktorem naczelnym kwartalnika „Postępy Fizyki”. Prowadzi także swój kanał na YouTube z wykładami, a w internecie można znaleźć jego wystąpienia oraz artykuły.----------W tym odcinku rozmawiamy o początkach wszechświata, a także o kolejnych etapach jego ewolucji: jak doszło do powstania atomów, mikrofalowym promieniowaniu tła, kwantowej grawitacji, ciemnej materii i energii, teorii inflacji kosmologicznej, antymaterii i wielu innych tematach.----------Rozdziały:00:00:00 Wstęp00:01:28 Skąd wiemy, że Wszechświat miał początek?00:06:43 Jak badać Wszechświat00:10:53 Punkt 000:15:20 Nukleosynteza - powstanie atomów00:27:06 Mikrofalowe promieniowanie tła00:32:35 Historia odkrycia mikrofalowego promieniowania tła00:35:03 Ciemna materia00:49:27 Teoria inflacji01:03:23 Ciemna energia01:06:12 Kwantowa grawitacja01:08:06 Dysproporcja między materią a antymaterią
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
Wszyscy wiemy, że geny mają ogromny wpływ na to, kim jesteśmy. Ale jak istotny jest ten wpływ? Aby to zrozumieć, musimy najpierw dowiedzieć się, jak działa genetyka. Okazuje się, że jest to znacznie bardziej skomplikowane, niż wydawało się naukowcom na początku, kiedy dokonywano pierwszych odkryć w tej dziedzinie.----------W tym odcinku miałem przyjemność porozmawiać z prof. Ewą Bartnik, genetyczką z Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się ona w genetyce molekularnej, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad DNA mitochondrialnym. Jest również cenioną popularyzatorką nauki, autorką licznych publikacji i uczestniczką wielu spotkań, podczas których przybliża szerokiej publiczności fascynujące zagadnienia związane z genetyką.
Rozmawiamy o tym, jak na przestrzeni lat zmieniało się myślenie o genetyce, jakie znaczenie ma środowisko, jaką rolę odgrywa przypadek oraz o najnowszych badaniach, które rzucają nowe światło na ten niezwykle złożony temat.----------Rozdziały:00:00 Wstęp01:18 Jak zmieniło się myślenie o genetyce08:40 Geny a zachowanie12:50 Eksperymenty na bliźniętach16:27 Czym jest środowisko19:34 Wpływ przypadku20:14 Czym jest odziedziczalność23:02 Czy geny nas determinują?28:45 Współczesne badania w genetyce36:01 Bezpieczeństwo badań43:46 Ile wiemy o ludzkim genomie?48:34 Czy rządzą nami geny i przypadek?50:59 Racjonalność52:43 Dobra edukacja
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
Nasz świat jest skomplikowany. Myślę, że każdy to wie i czuje. Jest on jednak złożony nie tylko sam w sobie – dochodzi tu również, na pierwszy rzut oka oczywista, obserwacja, że tylko my, ludzie, osiągnęliśmy taki poziom inteligencji i ciekawości, że możemy go w ogóle badać. To oznacza, że mamy nie tylko wyzwanie związane ze złożonością świata, ale również jesteśmy zmuszeni badać go przez pryzmat organizmów, jakimi jesteśmy. Takiemu procesowi, który nazywamy nauką, siłą rzeczy muszą towarzyszyć pewne problemy. I właśnie o tych problemach oraz samej złożoności nauki miałem przyjemność porozmawiać z Łukaszem Lamżą.--------Łukasz Lamża jest doktorem filozofii, wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz członkiem Centrum Kopernika. Specjalizuje się w filozofii przyrody, kosmologii, astrofizyce oraz biologii teoretycznej. Jest również dziennikarzem publikującym w "Tygodniku Powszechnym". Znany przede wszystkim z działalności na rzecz popularyzacji nauki jest autorem wielu książek popularnonaukowych, prowadzi program „Czytamy naturę”, a także swój autorski kanał na YouTube.Linki:YouTube: @LukaszLamza Strona: https://lukaszlamza.plProfil UJ: https://ckbi.uj.edu.pl/ludzie-centrum/lukasz-lamza----------Rozdziały:00:00:00 Wstęp00:01:44 Kondycja nauki jako systemu00:05:57 Problem reprodukcji00:13:26 Błędy poznawcze00:21:00 Wpływ ego i autorytetów00:28:10 Piękno jako drogowskaz00:33:41 Siła predykcyjna nauki00:40:05 Interdyscyplinarność badań00:48:51 Wpływ sztucznej inteligencji00:56:54 Nauka w służbie ludzkości01:09:18 Zakończenie---------Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
Ludzie od tysięcy lat zastanawiają się, z czego tak naprawdę zbudowana jest nasza rzeczywistość. Dokonania naukowe pozwoliły nam uchylić rąbka tej tajemnicy, i okazało się, że świat w małych skalach jest nie tylko bardzo dziwny, ale i sprzeczny z naszymi codziennymi intuicjami. Jednak to nie oznacza, że nie możemy go badać. O tym, jak go badać i co obecnie wiemy na temat natury naszej rzeczywistości, miałem przyjemność porozmawiać z Pawłem Maleckim.--------Dr hab. Paweł Malecki jest fizykiem pracującym w Instytucie Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się cząstkami elementarnymi i pracował przy eksperymencie ATLAS w CERN-ie, jednym z głównych eksperymentów prowadzonych w Wielkim Zderzaczu Hadronów w Genewie, odpowiedzialnym m.in. za potwierdzenie istnienia bozonu Higgsa. Obecnie dzieli swój czas między dalszą pracą w CERN-ie a przewodzeniu grupie badawczej, która zajmuje się astrofizyką neutrin.----------Rozdziały:00:00 Wstęp01:26 Mechanika kwantowa07:37 Model Standardowy11:30 Kwantowa teoria pola14:19 Masa a pole Higgsa18:12 Poszukiwanie nowych cząstek25:49 Czego szukają fizycy30:39 Współczesne podejście do eksperymentów33:35 Badania Pawła oraz przyszłość fizyki doświadczalnej44:45 Po co badać neutrina48:41 Zastosowanie sztucznej inteligencji52:21 Perspektywy na przyszłość---------
Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
Czy zwierzęta są świadome? A jeżeli tak, to jakie to niesie ze sobą implikacje? W dzisiejszym odcinku rozmawiam z Łukaszem Kwiatkiem o tym, czym jest świadomość, co nauka może powiedzieć o świadomości zwierząt, gdzie się znajduje granica tej świadomości (czy np. owady mogą być świadome). Omawiamy samoświadomość, etyczne implikacje wynikające z naszego podejścia do świadomości zwierząt, możliwość odczuwania przez rośliny, tempo poznawcze, a także wiele innych zagadnień.--------Łukasz Kwiatek jest redaktorem działu Nauka "Tygodnika Powszechnego" oraz popularyzatorem wiedzy w Centrum Kopernika. Z wykształcenia jest filozofem, kognitywistą oraz dziennikarzem zainteresowanym zagadnieniami związanymi z ekologią behawioralną, umysłami zwierząt, ewolucją człowieka oraz historią nauki. W internecie można znaleźć wiele jego bardzo ciekawych artykułów, rozmów oraz wykładów dotyczących zwierząt, ewolucji oraz moralności.
Linki:X: https://twitter.com/lukaszkwiatekTygodnik Powszechny: https://www.tygodnikpowszechny.pl/autor/lukasz-kwiatek-45Centrum Kopernika: https://www.copernicuscenter.edu.pl/person/kwiatek-lukasz-2/----------Rozdziały:00:00 - Wstęp01:49 - Czym jest świadomość08:25 - Świadomość zwierząt15:17 - Deklaracja o świadomości19:32 - Samoświadomość zwierząt27:00 - Rola uwagi i zdolności poznawcze33:17 - Etyka i moralność wobec zwierząt48:22 - Świadomość i odczuwanie roślin?50:16 - Tempo poznawcze55:35 - Przyszłość podejścia do zwierząt---------Znajdziesz mnie także na Instagramie: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
W dzisiejszym odcinku miałem przyjemność i zaszczyt porozmawiać z prof. Wojciechem Glacem o neurobiologii podejmowania decyzji. Poruszyliśmy takie tematy jak rola kory czołowej i przedczołowej, rola układu limbicznego, interakcje między tymi układami, rola dopaminy, wpływ losowości na funkcjonowanie mózgu, rola pamięci, czym jest poczucie wewnętrznego "ja", a także jeden z moich ulubionych tematów – problem wolnej woli.
----------
Wojciech Glac jest neurobiologiem na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie pełni funkcję profesora w Pracowni Neurobiologii Katedry Fizjologii Zwierząt i Człowieka. Od lat z pasją popularyzuje wiedzę o mózgu. Jest organizatorem Dni Mózgu w Trójmieście, wydarzenia, które od dekady przyciąga miłośników nauki i neurobiologii, a jego wysiłki włożone w popularyzację wiedzy są szeroko doceniane, czego dowodem jest prestiżowa nagroda Popularyzator Nauki w kategorii Naukowiec. Jest autorem licznych publikacji dotyczących mózgu, a w internecie można znaleźć wiele jego wykładów i wywiadów, w których w przystępny sposób opowiada o fascynujących zagadnieniach związanych z funkcjonowaniem naszego mózgu.
----------
Rozdziały:00:00:00 Wstęp00:01:42 Neurobiologia procesu decyzyjnego00:12:08 Kora czołowa i przedczołowa00:16:37 Obciążenie poznawcze00:19:39 Indywidualne różnice00:24:33 Wpływ stresu00:26:08 Interakcja kory i układu limbicznego00:33:08 Dopamina00:36:16 Wpływ losowości00:41:11 Rola pamięci00:46:53 Neurobiologia poczucia "ja"01:06:15 Wolna wola
----------
Linki:
Wojciech Glac:
YouTube: https://www.youtube.com/@WojciechGlac
Profil UG: https://old.biology.ug.edu.pl/pracownik/877/wojciech_glac
To Bardziej Skomplikowane:
YouTube: https://www.youtube.com/@ToBardziejSkomplikowane
Instagram: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
W drugim odcinku podcastu zastanawiam się, jak porzucenie koncepcji wolnej woli wpływa na nasze postrzeganie świata. Jeżeli zaakceptujemy, że wolna wola nie ma potwierdzenia ani w naukowej analizie rzeczywistości, ani w naszym wewnętrznym doświadczeniu, co to naprawdę zmienia? Jak możemy rozumować i podejmować decyzje bez wolnej woli? Co z pojęciami takimi jak wina, kara, odpowiedzialność? Na te pytania postaram się odpowiedzieć.
Intuicja podpowiada, że porzucenie idei wolnej woli wiąże się z dużymi zmianami w myśleniu o wielu aspektach naszego społeczeństwa i o człowieku jako takim. Wiele osób widzi te zmiany bardzo negatywnie, jednak wcale tak nie jest. Porzucenie idei wolnej woli wiąże się z wieloma pozytywnymi zmianami w naszym postrzeganiu świata, innych ludzi i nas samych. W tym odcinku omówię wiele aspektów etycznych oraz moralnych, których postrzeganie może się zmienić, kiedy porzucimy ideę wolnej woli.
Zapraszam do słuchania, aby dowiedzieć się więcej o tym, jak możemy myśleć o naszym świecie bez idei wolnej woli i jakie pozytywne zmiany mogą z tego wyniknąć.
Rozdziały:
00:00 - Wstęp
01:58 - Przypomnienie argumentów przeciwko wolnej woli
05:59 - Co pozostaje bez wolnej woli?
08:55 - Podejmowanie decyzji
15:14 - Rozumowanie
18:24 - Miłość, nienawiść i zemsta
28:10 - Zbrodnia i kara
35:35 - Odpowiedzialność
44:35 - Podsumowanie
Znajdziesz mnie także na Instagramie:
https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
-
W tym odcinku zmierzę się z jednym z najbardziej fundamentalnych i kontrowersyjnych tematów – wolną wolą oraz dlaczego jej nie mamy. Dla tych, którzy pierwszy raz spotykają się z tym zagadnieniem, może to brzmieć niewiarygodnie, ale jest to jedyny wniosek, który można wyciągnąć z obserwacji naszej rzeczywistości.W ramach odcinka przedstawię najważniejsze, moim zdaniem, argumenty przeciwko idei wolnej woli, czerpiąc zarówno z nauki, jak i z analizy naszego wewnętrznego doświadczenia. Pokażę, że nasze decyzje nie są wynikiem świadomego wyboru, ale są determinowane przez czynniki, na które nie mamy wpływu – geny, wychowanie, społeczeństwo itd.
Postaram się również pokazać, że cały problem z wolną wolą bierze się z niespójności, kiedy myślimy na ten temat. Z jednej strony badania naukowe pokazują, że żyjemy w deterministycznym świecie, w którym obecne wydarzenia miały przyczynę we wcześniejszych, a z drugiej strony mamy poczucie wolności woli, tak jakbyśmy byli poza tym deterministycznym procesem. Problem wolnej woli da się jednak rozwiązać, kiedy zauważymy, że tak naprawdę nie tylko koncept ten nie ma sensu z naukowego punktu widzenia, ale także analiza naszego wewnętrznego doświadczenia pokazuje, że poczucie wolności woli jest iluzją.
Zapraszam na intelektualną podróż, która, mam nadzieję, przekona Was, że wolna wola nie istnieje.
Rozdziały:00:00 - Wstęp03:19 - Czym jest wolna wola07:05 - Determinizm09:05 - Mechanika kwantowa i losowość11:44 - Wprowadzenie do argumentów biologicznych13:01 - Eksperyment Libeta14:54 - Argumenty biologiczne Roberta Sapolsky'ego18:37 - Wolna wola a poczucie "Ja"23:16 - Eksperyment z sięganiem26:44 - Eksperyment z wyborem filmu30:16 - Kompatybilizm33:29 - Podsumowanie
Polecane źródła:- Robert Sapolsky - “Determined”- Robert Sapolsky - “Zachowuj się”- Sam Harris - “Free Will”- Włodzisław Duch - “Czy jesteśmy automatami? Mózgi, wolna wola i odpowiedzialność” (opracowanie dostępne w google)
Instagram: https://www.instagram.com/to.bardziej.skomplikowane/
