Avsnitt
-
Haal de zakdoeken tevoorschijn! In de slotaflevering van het tweede seizoen van Spraakwater zijn er bakken sentiment, veel vaderlijke gevoelens, heel kleine kinderen en vooral veel grote woorden. Steve en Liselot bespreken en beoordelen aan de hand van de klassieker ‘Kleine jongen’ van André Hazes de goedbedoelde levenslessen van pasgeboren vaders: gaan die lessen aan alle redelijkheid voorbij of schuilt er werkelijk wijsheid in? Van Elvis Presley tot Faberyayo, van Herman van Veen tot Fresku, alles komt aan bod!
Bronnen
Kleine jongen (André Hazes; 1990 EMI) Altijd samen (Ronnie Flex; 2021 ADF ENT) Anne (Herman van Veen; 1986 Harlekijn) Brief Naar Alisha (Fresku; 2012 TopNotch) Father and Son (Cat Stevens; 1970 Island Records) Kleine grote vriend (André Hazes Jr. & John Ewbank; 2021 Dino Music) Legokastelen (Faberyayo; 2019 Magnetron Music) Mijn zoon (Willy Alberti; 1975 CNR) Voor Ari (Jules Deelder; Eigen beheer) -
Spraakwater is terug! In de vijfde aflevering van seizoen twee duiken we in de taal van de jaloezie: van bijtend cynisme, geveinsde verontwaardiging, en over hoe de fantasie een loopje kan nemen met je gedachten. Is de taal toereikend genoeg om de roetsjbaan van emoties te bezingen? En waar komt die irrationele haat tegen de ander toch vandaan? Waarom blijven mensen zo obsessief met hun ex bezig?
Aan de hand van het nummer ‘Te Heet Gewassen’ van Roosbeef verkennen we de nummers van de verlaten meisjes, mannen en vrouwen. In het bijzonder analyseren we de rol van ‘de ander’, die het haast in al die nummers moet ontzien. Van mogelijke verleiding van ‘Temptation Island’ tot exclusieve allianties bij Koehandel, in deze aflevering komt het allemaal aan bod!
Bronnen
Te heet gewassen (Roosbeef; 2008 Excelsior Recordings) I’ll Kill Her (Soko; 2007 ABC) Jaloers (Raymond van het Groenewoud; 1979 Best Seller) Jolene (Dolly Parton; 1974 RCA) Lopen tot de zon komt (Acda & De Munnik; 1997 Columbia) Lukt het met hem? (De Mens; 1999 Play It Again Sam Records) Mr. Brightside (The Killers; 2003 Island Records) Ongelukkig (Fixkes; 2007 Excelsior Recordings) You Oughta Know (Alanis Morissette; 1995 Maverick Records) -
Saknas det avsnitt?
-
In deze aflevering van Spraakwater bespreken we – op verzoek – één van Steve’s favoriete Nederlandstalige liedteksten: ‘Voor ik vergeet’ van Spinvis. We ontleden de tekst om erachter te komen wat er nu zo geniaal aan is en onderzoeken de methodes die Erik de Jong gebruikt om de tragiek van aftakeling en geheugenverlies te beschrijven. Hierbij kijken we verder en bespreken meerdere liedjes die dementie bezingen, zowel vanuit als getroffene als de geliefden er omheen. Aan de hand van voorbeelden van Maarten van Rozendaal, Yentl en de Boer en Henny Vrienten ontdekken we dat er veel parallellen zitten in de gekozen vertelvormen en stijlfiguren.
Bronnen
Voor ik vergeet (Spinvis; 2002 Excelsior Recordings)
Het te late einde (Maarten van Roozendaal; 2006 DoDo Discs)
Jij zit in mijn hoofd [live] (Yentl en de Boer; 2016 Eigen beheer)
Lieske (Henny Vrienten; 2014 TopNotch)
Wespen op de appeltaart (Spinvis; 2007 Excelsior Recordings)
-
In de derde aflevering van seizoen twee van Spraakwater staat de hit 'IJskoud' van Nielson uit 2018 centraal. De pit van deze hit is de zin “Waarom zou je dat doen?” – een vraag waar Nielson eigenlijk geen antwoord op hoeft te hebben. In de aflevering praten we verder over suggestieve, sturende, filosofische en verwijtende vraagstellingen; alle vragen die worden gesteld waar een andere bedoeling achter zit dan het daadwerkelijk krijgen van een antwoord komen aan de orde. Aan de hand van een lesje geschiedenis van Liselot komen we achter de ontstaansgeschiedenis van de retorische vraag en aan de hand van voorbeelden uit de popmuziek ontdekken we onder leiding van Steve de verschillende gedaantes die de retorische vraag kan aannemen in liedteksten over hartzeer.
Bronnen
IJskoud (Nielson; 2018 Pacemaker Music)
Altijd wel iemand (I.O.S.; 2006 CNR Entertainment)
Blowin’ in the Wind (Bob Dylan; 1963 Columbia)
Happy? (Intwine; 2003 Dureco)
Huilend naar de club (De Jeugd van Tegenwoordig; 2010 Top Notch)
Lopen tot de zon komt (Acda en de Munnik; 1997 Columbia)
Voltooid verleden tijd (Is Ook Schitterend!; 1997 Bunny Music)
Waarom nou jij (Marco Borsato; 1994 Polydor)
Would I Lie to You? (Charles & Eddie; 1992 Capitol)
Wouldn’t It Be Nice (The Beach Boys; 1966 Capitol)
-
In de tweede aflevering van seizoen twee van Spraakwater staat de Nederlandse songfestivalwinnaar van 1975 centraal: ‘Dinge-Dong’ van Teach In. Dit lied werd voor het Eurovisie Songfestival vertaald in het Engels, maar kreeg daarmee wel een hele andere betekenis. Wanneer een tekst wordt vertaald, kan er van alles gebeuren. Een tekst letterlijk vertalen is vaak niet mogelijk – dat levert soms komische grammaticale onjuistheden op. Aan de andere kant proberen tekstschrijvers vaak wel trouw te blijven aan de oorspronkelijke betekenis, maar moeten er met een creatieve manier mee omgaan om het wel te laten overeenstemmen met de melodie en het metrum. In deze aflevering bespreken we een aantal voorbeelden van geslaagde én minder geslaagde vertaalde liedteksten.
Bronnen
Dinge-dong (Teach-In; 1975 CNR Records)
Ding-a-dong (Teach-In; 1975 Polydor)
Frankfurt Oder (Bosse & Anna Loos; 2011 Vertigo Berlin)
Holiday in Spain (Counting Crows & Bløf; 2004 Geffen Records)
Holiday in Spain (Counting Crows; 2002 Geffen Records)
Jij bent zo (Jeroen van der Boom; 2007 Red Bullet)
Oude Maasweg (The Amazing Stroopwafels; 1981 Universe)
She Believes in Me (Kenny Rogers; 1979 United Artists)
Silencio (David Bisbal; 2006 Universal)
Teenage Whore (Hole; 1991 City Slang)
Tienerhoer (Malle Pietje & de Bimbo’s; 2007 Angst Recordings)
Zij gelooft in mij (André Hazes; 1981 EMI Music)
Zoutelande (Bløf & Geike Arnaert; 2017 EMI Music)
-
In de eerste aflevering van het tweede seizoen van Spraakwater staat een absolute Nederlandstalige evergreen centraal: ‘Het dorp’ van Wim Sonneveld. Een nummer dat een gevoel van nostalgie oproept en hiervoor ook gretig wordt ingezet in bijvoorbeeld tv-reclames. Maar hoe wordt dat gevoel opgeroepen? Wat voor middelen worden ingezet om een band met de luisteraar te krijgen en hoe betaalt zich dat uit? En hoe wordt het oproepen van herinneringen in de popmuziek eigenlijk doorgaans gedaan en welke boodschap wordt daarmee overgebracht? Is dat ‘vroeger was alles beter’ of kan er ook meer achter zitten?
Bronnen
Het dorp (Wim Sonneveld; 1974 Philips)
Foto van vroeger (Rob de Nijs; 1980 EMI)
Kvraagetaan (Fixkes; 2007 Excelsior Recordings)
Summer of ’69 (Bryan Adams; 1985 A&M)
Those were the days (Mary Hopkin; 1968 Apple)
In My Life (The Beatles; 1965 Parlophone)
-
In de extra lange slotaflevering van het eerste seizoen van de podcast Spraakwater staat een gouden ouwe centraal: met ‘Sterrenstof’ analyseren we de ontwikkeling van De Jeugd van Tegenwoordig; zijn ze tegenwoordig nog jeugdig? Een aflevering van buitenaardse kwaliteit, van spectaculaire klasse! We praten over taalvernieuwing, nieuwe woorden, over de geloofwaardigheid van rappers, over het blenden van het Engels met het Nederlands, en we associëren vrij en onder invloed: waarom houdt iedereen van De Jeugd? Is Vjeze Fur de enige die gebruikt? Wat maakt dit nummer zo tijdloos? Wat kunnen we nog verwachten van De Jeugd? En wat kunnen we verwachten van de Spraakwater-gastheer en gastvrouw in en na de zomer?
Bronnen
Sterrenstof (De Jeugd van Tegenwoordig; 2010 Magnetron Music/TopNotch) Aldiedingen (De Jeugd van Tegenwoordig; 2010 Magnetron Music/TopNotch) Buma in me zak (De Jeugd van Tegenwoordig; 2008 Magnetron Music/TopNotch) Diamanten (Sef, Hans de Booij; 2011 TopNotch) Dom, lomp en famous (The Opposites, Dio, Willie Wartaal; 2007 TopNotch) Een echte (Faberyayo; 2012 Magnetron Music) Hi! My name is (Eminem; 1999 Interscope) Hollereer (De Jeugd van Tegenwoordig; 2008 Magnetron Music/TopNotch) Lucy in the sky with diamonds (The Beatles; 1967 Parlophone/Capitol) Ooit zullen wij vrij zijn (Willem; 2018 TopNotch) Sukkel voor de liefde (The Opposites, Mr. Probz; 2013 TopNotch) Viervoeters (Extince; 1998 TopNotch) Wopwopwop (De Tentbakkers) (De Jeugd van Tegenwoordig; 2008 Magnetron Music/TopNotch) -
In deze extra lange lustrumaflevering (nummer 5!) bespreken we ‘Blauwe Dag’ van Suzan en Freek. Het blijkt in de beeldspraak de blauwdruk voor het Nederlandstalig platina-nummer: zingen over het weer, over dansen tot de morgen komt en natuurlijk over fietsen… Waar hebben we dat eerder gehoord? En ja, toch gaat het weer over ABBA (of AABA?). En speciaal in deze aflevering, een zingende Steve! Hoe zit het ook alweer met dubbelop-fouten? Een heel beknopt lesje Nederlands over pleonasmen en tautologieën. Wat is er aan de hand met het loopje van Suzan? Welke relatietest gebruiken Suzan en Freek? Is (tegen je zin in) fietsen door het onweer je relatie waard? En over mannen die het over hun gevoelens hebben, eindelijk!
Bronnen
Blauwe dag (Suzan & Freek; 2019 Sony Music) Als het avond is (Suzan & Freek; 2018 Sony Music) Blauw (The Scene; 1991 Mercury) Blauwe ruis (Bløf; 2002 EMI) Geef mij je angst (André Hazes; 1983 EMI) Laten we dansen (Diggy Dex, Paul de Munnik; 2016 Noah’s Ark) Mamma mia (ABBA; 1975 Polydor) Op fietse (Skik; 1997 EMI) Plek als dit (Ronnie Flex; 2016 TopNotch) Top of the world (Carpenters; 1973 A&M) Ze huilt maar ze lacht (Maan; 2019 8ball Music) -
In de vierde aflevering van Spraakwater bespreken we ‘Reünie’ van Snelle. We praten over het creatief gebruiken en verdraaien van uitdrukkingen en zetten onze vraagtekens bij een gedateerd gezegde. Verder aandacht voor hoe moeilijk het is om te rijmen op drie open lettergrepen zonder dat het gekunsteld klinkt – Liselot doet zelfs even een poging. We proberen we achter het verhaal van Snelle te komen en de manier waarop hij wraak neemt op zijn pesters. Hoe doe je dat eigenlijk, omgaan met pesters of haters? Wat heeft Snelle gemeen met Rico Verhoeven – en Boef met Badr Hari? En wat gaan we doen bij 1000 Instagram-volgers?
Bronnen
Reünie (Snelle; 2019 ROQ ’n Rolla Music / Cloud 9) 3 Kings (Rick Ross, Jay-Z, Dr. Dre; 2012 Maybach / Slip-n-Slide / Def Jam) De broer van Edwin (De Jeugd van Tegenwoordig; Magnetron Music 2010) Jeremy (Pearl Jam; 1992 Epic) Kapitein (Snelle; 2019 ROQ ’n Rolla Music / Cloud 9) Lang geleden (Snelle, Emms; 2019 ROQ ’n Rolla Music / Cloud 9) Mama (Genesis; 1983 Atlantic / Virgin / Vertigo) Niemand (Jurk!; 2010 Tribe) Oost-Indisch doof (Snelle; 2018 ROQ ’n Rolla Music) Op me monnie (Famke Louis; 2018 You Might Also Like) Pumped up kicks (Foster the People; 2011 StarTime Intl.) Quarantaine sessie #1 (Boef; 2020 Boefmusic) Voorjekijkendoorlopen (De Jeugd van Tegenwoordig; TopNotch 2005) Who’s laughing now (Jessie J; 2011 Lava/Island) Ze kent mij (Snelle, Yade Lauren; 2019 ROQ ’n Rolla Music / Cloud 9) -
Het onderwerp van de derde aflevering van Spraakwater is ‘Hoe het danst’. Liselot en Steve bespreken uitgebreid de tekst van deze megahit. Waarom blijft Marco in de deuropening staan? Wat danst er precies? Waarom ging het mis tussen Marco en Davina – was het de passief-agressieve lichaamstaal of het niet durven thuiskomen? Over verbasterde anglicismen, het inzetten van het duet als stijlmiddel voor een perspectiefwisseling en de John Ewbank-brug als gemiste kans voor een passende conclusie.
Bronnen:
Hoe het danst (Marco Borsato, Armin van Buuren, Davina Michelle; 2020 Universal Music) Aan de andere kant van de heuvels (Ramses Shaffy, Liesbeth List; 1971 Philips) Afscheid nemen bestaat niet (Marco Borsato; 2003 Universal Music) Als je ooit weggaat (Robert Long; 1983 EMI) Het masker (Nick & Simon; 2009 Artist & Company) Is dit over (Ronnie Flex, Tabitha; 2017 TopNotch) Koningslied (Nationaal Comité Inhuldiging; 2013 Universal Music) Mannenharten (Bløf, Nielson; 2013 Pacemaker Music & Altijd Wakker B.V.) Open je hart (Nick & Simon; 2015 Artist & Company) Open your heart (Madonna; 1986 Warner Bros) Paradise by the dashboard light (Meat Loaf; 1978 Epic Records) Somebody that I used to know (Gotye, Kimbra; 2011 V2) Summer nights (John Travolta, Olivia Newton-John; 1978 RSO Records) Voorbij (Marco Borsato, Do; 2004 Universal Music) Waiting for love (Avicii; 2015 PRMD/Universal Music) Wereld zonder jou (Marco Borsato, Trijntje Oosterhuis; 1997 Polydor) -
In de tweede aflevering van Spraakwater bespreken Liselot en Steve ‘Het is al laat toch’ van Racoon. Terwijl ze worden meegesleept in de innerlijke dialogen van zanger Bart van der Weide, wordt gepoogd de tijdslijn van de relatie die wordt bezongen helder te krijgen. Dat werpt toch een aantal vragen op. Wat betekent het dat de tijd kapotgaat? Waarom drink je je biertje niet op tijdens een eerste date? En is spreken in dezelfde taal eigenlijk wel voldoende om bij elkaar te blijven?
Bronnen
Het is al laat toch (Racoon, 2020, Sony Music, https://www.youtube.com/watch?v=JSEAKcKP6wA); Duurt te Lang (MC Fit / Glen Faria, 2013, Top Notch, https://www.youtube.com/watch?v=IscOIrEvkR0); De kapitein deel II (Acda en de Munnik, 2000, Sony Music); Bij elkaar (Doe Maar, 2000, V2 Records); Liefste vreemde (Jasperina de Jong, 1991, Mercury Records); Annabel (Hans de Booij, 1983, CNR Records); Dochters (Marco Borsato, 2008, Universal).
-
In deze eerste aflevering bespreken Steve en Liselot het coronalied ofwel 'Zon #zingcoronadewerelduit' van het iniatief 'Samen Voor Elkaar' bestaande uit 100 bekende Nederlanders. Na een korte algemene introductie van de podcast gaat het uiteraard over de tekst. We willen graag meelopen met Kenny B, maar waar gaat hij heen? Meent Gordon wat hij zingt? En heeft Brainpower wel naar Ali B. geluisterd? Over verwarrende perspectiefwisselingen, veel te algemene teksten, opvulling van melodie met lege woorden en persoonlijke belangen bij een benefietsong.
Bronnen:
Zon (Samen Voor Elkaar, 2020, https://www.youtube.com/watch?v=KEGQzBR5aUA); 17 Miljoen Mensen (Davina Michelle & Snelle, 2020 8ball Music/ROQ 'n Rolla Music, https://www.youtube.com/watch?v=CjJkahGWBPI); Anderhalf (Ali B. ft. Poke & Judeska, 2020 Trifecta, https://www.youtube.com/watch?v=SiEpIkRHerE); I Gotta Feeling (Black Eyed Peas, 2009 Interscope, https://www.youtube.com/watch?v=uSD4vsh1zDA); We Are the World (USA for Africa, 1985 CBS, https://www.youtube.com/watch?v=M9BNoNFKCBI)
