Avsnitt
-
Wydawcy jej nienawidzą [zobacz memy]
Tym razem, z Olgą Drendą, rozmawiamy o stereotypach i granicach: bo czy rzeczywiście „wielka” literatura rodzi się tylko z traumy? I czy żartować można ze wszystkiego? No i jak wyglądałby kanon śmiesznej kultury?
A poza tym:
Dyskutujemy o bardzo długiej europejskiej tradycji humoru, terapeutycznym działaniu żartu i wyścigu państw o palmę narzekackiego pierwszeństwa. Zadajemy sobie pytanie, dlaczego tak bardzo potrzebujemy dziś błaznów? Czyli o balansującym na granicy norm społecznych tricksterze, Stonodze i Testovironie. Kiedy śmiech staje się etycznie podejrzany? I dlaczego buduje nas cudza krzywda? Mówimy o patostreamach, Krzysztofie Kononowiczu i najczarniejszym żarcie, który wyzwala najniższe instynkty. Skoro humor bada granice i normy, to jak zmieniliśmy się jako społeczeństwo w ciągu ostatnich 15. lat?Tysiące twarzy, setki miraży, czyli różne oblicza i rodowody śmiechu: o absurdzie, surrealizmie, nostalgii, ironii, cynizmie.
No i last, but not least, o krzepiącym humorze jako strategii oporu.
-
TOVE JANSSON WHO?
Nie tylko Muminki. Czyli jak zostać artystką i zamienić życie w sztukę.
Choć Jansson była Finką, pisała głównie po szwedzku. Jej życie rozciągało się niemal na cały XX wiek - od zawieruch wojennych, prez depenalizację homoseksualizmu (1971) niemalże po legalizację związków partnerskich na północy Europy.
Była skrupulatna i uważna na detale - jej notatki i zeszyty potrafiły w całości opisywać schemat działania maszyny, o której tylko wspomniała w tekście. Tove Jansson zaczynała jako malarka, choć pragnęła zostać rzeźbiarką.
Jako nastolatka miała za sobą już pierwsze publikacje i wystawy ilustracji. Jak sztuka wpłynęła na jej późniejsze historie i postacie (bo jest o odkrywać)? II wojna światowa była dla Jansson czasem próby i inspiracji. Jej antywojenne przekonania często przewijały się w jej ilustracjach i komiksach, czyniąc z niej odważną komentatorkę polityczną.
Muminki, choć na pierwszy rzut oka wydają się postaciami dla dzieci, w rzeczywistości poruszają głębokie, filozoficzne tematy i są próbą powrotu do własnego dzieciństwa. Ale Muminki to tylko etap w twórczości pisarki.
Czy wiecie, że Jansson tworzyła również powieści, zbiory opowiadań, a niemal całe swoje życie zapisywała w pamiętnikach?Tove Jansson żyła również w długoletnim związku z Tuulikki Pietilä. Jej osobiste doświadczenia pozostawały nie bez znaczenia w jej twórczości - zwłaszcza w perspektywie queerowości.
I jak zwykle - ale nie tylko!
Moja audycja powstaje dzięki Wam - Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
-
Saknas det avsnitt?
-
Przed Wami antypodsumowanie roku 2023 - dlaczego anty? Bo razem z Magdaleną Gołdanowską - redaktorką nabywającą obcej prozy związanej z Wydawnictwem Czarne, rozmawiamy o zmieniającym się rynku książki w Polsce, polskiej i zagranicznej prozie, roli agentów, kupców i prywatnych literackich zachwytach, które trudno zamknąć w ramie 12 miesięcy. Wybiegamy też w przyszłość - czyli wspominamy o tym, co pojawi się na półkach w 2024 (a idą rzeczy potężne). A rozmowa jest treściwa - bo ponad godzinna.O czym posłuchacie w najnowszym odcinku?
Rok opowiadań? Magda podkreśliła, że miniony rok był dla niej czasem intensywnego zanurzenia w świat opowiadań - czy krótkie formy wyprą powieść? I co na to rynek i czytelnicy?Cicha proza, czyli czego szuka redaktorka? W poszukiwaniu bestsellera i jakościowej prozy.
Za kulisami: jak wyglądają branżowe targi książki? Jak nabywa się tytuły i czy wizja ta ma coś wspólnego z filmem akcji?Trendy w literaturze: Wspólnie zastanawiałyśmy się, jakie tematy i gatunki będą dominować na literackim rynku w najbliższych latach. Czego szukamy w Polsce? I czy ktoś szuka nas?Nowości 2024: Magda dała nam przedsmak nadchodzących wydawniczych projektów: od brytyjskich powieści, przez zapomniane dzieła po wszystko to, co wyrzuci nas z butów. Koniunktura: czyli jak rodzi się trend i co ma z tym wspólnego sytuacja polityczna? Czyli od konfliktów po katalogi diversity.Mało narzekań, dużo praktycznych rozważań. Z tej strony Agnieszka Budnik (prawie doktorka, na pewno literaturoznawczyni) i Raport z Literatury: Podcast o literaturze najnowszej. Co znajdziesz w raporcie? Wywiady z pisarzami i pisarkami, rozmowy wokół rynku książki i nagród literackich. Ale nie tylko. Opowiadam też sama o premierach, przekładach i literackich kontekstach. Czasem też o przykurzonych klasykach. Więcej informacji o podcaście znajdziesz na instagramie: @raportzliteratury i na stronie raportzliteratury.pl
-
Tym razem znajdujemy się na granicy dwóch stanów: Kentucky i Ohio. Toni Morrison w swojej twórczości zadaje pytania z gatunku tych najstrudniejszych - a co, jeśli nie ma dobrego wyboru?
00:11:54 WHY Toni?
Co łączy Jima Morrisona z Toni M? Czym jest życiopisanie? I co ma z tym wspólnego Flaubert?
00:17:44
Blackstoria, czyli co? O dziejach pewnego - świeżo ukutego (pewnie wcale nie) - pojęcia.
00:19:45
Historia arcydzieła: Umiłowana (przeł. K. Gucio)
i w całości odcinka: o staroświeckim i potężnym Noblu, konwencji horroru i przełamywaniu granic gatunku, sprawach paranormalnych, geopolitycznych i Oprze Winfrey.
I jak zwykle - ale nie tylko!
Moja audycja powstaje dzięki Wam - Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
-
Przy okazji 15. edycji Conrad Festival udało mi się porozmawiać z pisarzem, o najbardziej złożonej tożsamości, jaką można sobie wyobrazić. Razem z Eduardo Halfonem rozmawiamy o:
- mozaice tożsamości, czyli metaforze szafy: jakie kostiumy wiszą w szafie Halfona (gwatemalskie, polskie, syryjskie, libańskie, amerykańskie i francuskie)? Które "przebranie" jest mu najbliższe?
- wachlarzu tożsamości, czyli o tym, czy kim się jest, kiedy przebranie się zdejmuje?
- o strategiach przetrwania Żydów: polskich, arabskich, ortodoksyjnych i nie tylko, czyli o wątku migracyjnym
- o pewnym kongresie literatury w Japonii i filmie, który najlepiej oddaje splątanie dzisiejszego świata
-
Gdzie dziś, w sferze naszych działań indywidualnych i społecznych, znajduje się literatura? Razem z Grzegorzem Jankowiczem, filozofem literatury, krytykiem literackim, eseistą i dyrektorem programowym Conrad Festival stajemy wbrew bezsilności, zadając sobie pytanie o to, co może dać nam literatura? No i - w jaki sposób Kafka korzystałby z Facebooka? I dlaczego bał się snu?
O czym rozmawiamy?
literatura jako część rzeczywistości (nie wbrew, nie zamiast, nie w opozycji)- o najnowszym filmie Agnieszki Holland przekład - czyli jak odnieść tekst literacki do siebie, a w konsekwencji - do świata? Literatura - inkluzywna czy nie? Czyli o językach konkurencyjnych: ekonomii, religii, polityki i nie tylko Co możemy zyskać dzięki lekturze, nie tylko w wymiarze jednostkowym? Czy polscy pisarze i pisarki powinni kupić sobie komputer? Czyli o oczekiwaniach krytyków i krytyczek i pewnym tekście Jak wartościować literaturę - i rzeczywistość? A także - jak powstało pole literackie? I dlaczego jego członkowie okopują się na pozycjach obronnych? jak stworzyć przestrzeń społeczną dla literatury? O klubach książki, pracy w więzieniu i rozszczelnianiu granic -
W 2023 roku Karakterowi, najbardziej znanemu wydawnictwu niezależnemu, wybija 15. lat działalności na rynku. To również 15. lat zmian społecznych, politycznych i kulturalnych. Zatem:
czy wydawca musi mieć misję? Czyli po co Przemek Dębowski wciąż publikuje książki? jak zmieniliśmy się my i rynek? Czyli czasy dolara za 2 złote i świecie ziszczonego snu w jaki sposób Karakter znajduje swoich autorów? I czego nie udało się przeforsować Przemkowi? co działo się z krytyką literacką? I czy możliwy jest plan pozytywny i Republika Krytyków? :) czy wszystkie potrzeby czytelników należy zaspokajać? Czyli o karierze "literatury obozowej" o ścieżkach zawodowych w miejscu Zagłady. Dlaczego to Susan Sontag uratowała Karakter? i nieoczekiwane dyskusje o literaturze zupełnie najnowszej.Rozmowa i ważna, i nieplanowanie rocznicowa, i pełna marzeń i wiary w literaturę. Jakkolwiek patetycznie to brzmi. Posłuchajcie o refleksjach z ostatnich 15. lat.
Moja audycja powstaje dzięki Wam - Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
fot. Marzena Bugała
-
Susan Sontag - ikona, despotka, ostatnia wielka gwiazda humanistyki?
Jak zabrać się do jej twórczości? Była nie tylko eseistką i pisarką, ale również wpływową krytyczką i teoretyczką kultury. Odwagą myślenia i pisania (może nawet zuchwalstwem) zmieniła oblicze współczesnej humanistyki. Jej esej "Notes on 'Camp'" z 1964 roku zrewolucjonizował sposób, w jaki rozumiemy sztukę, a krytyka wojny w Wietnamie oraz pomoc niesiona w trakcie wojny w Bośni wyznaczyła standard intelektualistom zaangażowanym (choćby w teorii).
Od czego zacząć? I po co to robić?
Przejdziemy od fotografii, poprzez interpretację, znaczenie choroby po politykę i feminizm - bo wszystko to mieściło się w jej rozważaniach.
Moja audycja powstaje dzięki Wam - Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
-
Razem z dr Pauliną Małochleb - krytyczką, akademiczką, uważną czytelniczką i twórczynią @ksiazkinaostro - rozmawiamy o WSTYDZIE.
skąd bierze się wstyd? dlaczego wstyd jest skutecznym narzędziem dyscyplinowania kobiet? co wspólnego ze wstydem ma klasowość? I jak z kastową strukturą społeczną radzi sobie Francja? w jaki sposób Marie Ndiaye dekonstruuje model lewicowego zaangażowania? czy jest możliwa ponowna kolonizacja? jakie tematy są bliskie współczesnej literaturze francuskiej? miasto jako wstyd: Bordeaux jako miejsce wstydu co jest lepszą metodą popularyzowania myśli feministycznej? Czyli furia Eimar McBride vs pop-intelektualizm R. SolnitA odpowiedzi na te i inne pytania wysłuchacie w rozmowie, którą rozpięłyśmy pomiędzy trzema, w naszym odczuciu, przeoczonymi publikacjami. Mówimy o:
Eimear McBride, Coś nie tak. Kobiecość i wstręt (przeł. Aga Zano, wyd. Pauza) Marie Ndiaye, Zemsta należy do mnie (przeł. Magdalena Kamińska-Maurugeon, wyd. Filtry) Monika Drzazgowska, Szalej (wyd. literackie)Moja audycja powstaje dzięki Wam - Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
Dzięki!
-
Z esejem jest pod górkę - każdy ma w głowie swoje wyobrażenie, a zdarza się, że mijamy się jak - sama nie wiem - statki na niebie, bo jednak myślimy o zupełnie różnych esejach.
No to jaki jest współczesny esej? Wywrotowy, niesforny i buntowniczy czy rozwodniony, puszczony i bufoniasty?
Czym jest (a czym nie) esej?
Dlaczego czytanie to pakt z autorem / autorką?
Co utrata Kresów miała wspólnego z tzw. „polskim esejem”?
Skąd wzięło się porównanie Mitteleuropa z esejem jako gatunkiem?
Dlaczego anglosasi narobili więcej szkody niż pożytku tej kategorii?
Co jest kołem zamachowym eseju?
Co to znaczy, za Tadeuszem Sławkiem, że esej dociąża i odciąża?
Dlaczego esej to ćwiczenie z jasności myśli?
00:00:00 esej, czyli co? Wokół definicji (lub ich braku)
00:28:00 esej według praktyczki - Renata Lis dla Dwutygodnik
00:42:00 esej „polski” - czyli skok do antologii eseistycznej od Ossolineum
00:47:25 esej jako Mitteleuropa (serio)
-
Tym razem zapraszam Was do pierwszego odcinka "interwencyjnego", czyli opowieści o książce Emilii Dłużewskiej "Jak płakać w miejscach publicznych".
- czy "ważny temat" książki usprawiedliwia formę?
- między promocją a krytyką literacką
- socjologicznie o literaturze, czyli o zapotrzebowania na konkretną literaturę i konsekwencjach wyborów
- pisanie autofikcyjne czy...? Czyli o trzech książkach o doświadczeniu z ostatnich kilku lat
Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)https://patronite.pl/raportzliteratury
Dzięki!
-
Tym razem, przy okazji poznańskiego spotkania, rozmawiam z profesorem Ryszardem Koziołkiem: literaturoznawcą, eseistą, rektorem Uniwersytetu Śląskiego, a co najważniejsze dla tej rozmowy - autorem kilku książek o czytaniu, pisaniu i rzecz jasna - samej literaturze.
Niedługo po premierze ostatniego zbioru „Czytać, dużo czytać”, opublikowanego przez Wydawnictwo Czarne, dyskutujemy o tym, czy trzeba czytać wszystko, o współczesnych sprzymierzeńcach literatury, kanonie literackim i Oldze Tokarczuk, w której można zobaczyć Elizę Oszeszkową.
I jak zwykle: ale nie tylko.
Czytamy, kiedy milczymy
I to milczenie przygotowuje nas do lepszej mowy
Ryszard Koziołek
O czym posłuchasz w najnowszym odcinku?
Jak zmieniała się domowa biblioteka Ryszarda Koziołka, czyli od lotniczych powieści przygodowych po Kraszewskiego i anarchię lekturową Czytać - ale jak? między czytaniem zawodowym i czytaniem jako formą życia: punkty wspólne i różnice Czy za ideą czytania jak najwięcej nie czai się snobizm? Czy potrzebujemy utopii, w której wszyscy czytamy? I czy w ogóle potrzebujemy literatury? Sprzymierzeńcy literatury: o audiobookach, serialach, filmach i podobieństwu Don Kichota do Zadzwoń do Saula Do czego potrzebny nam kanon?Last but not least, czyli „bitwa” o Tokarczuk - lub, cytując profesora: „Ja w Tokarczuk zobaczyłem Orzeszkową”
Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
Dzięki!
-
Co wspólnego ma „Berdyczów” Marty Kozłowskiej z „Prawiekiem” Olgi Tokarczuk?
Czym jest literatura środka?
Czy realizm magiczny jest jeszcze żywy w polskiej literaturze? I co z tym wszystkim ma wspólnego Odyseusz?
„apokalipsa ludzi pracy” valtera hugo mae (przeł. Michał Lipszyc)– czyli opowieść o samotności i empatii
Czy apokalipsa musi być widowiskowa? O niewidzialnej i niskopłatnej pracy kobiet oraz statusie imigrantów Europy wschodniej
O potrzebie miłości, choćby najbardziej raniącej, prekarnej rzeczywistości i małych-wielkich końcach
A w końcu: o braku języka - trudzie w opisaniu siebie drugiemu człowiekowi oraz doświadczeniu przybyszów poszukujących lepszego świata
"Elmet", Fiona Mozley, przeł. Łukasz Witczak, wyd. Pauza
Literatura środka – czyli kiedy przede wszystkim liczy się przyjemność lektury – i dlaczego nie powinniśmy się jej bać?
- czyli kiedy szukamy postaci podobnych do nas
Czym jest wciągnięcie się w literaturę?
I dlaczego literatura środka ma największy potencjał rynkowy?
Przezroczysty język i barwna fabuła: zarzut czy wartość?
Rozpiska tematów:
00:00:53 O nowym cyklu
00:05:00 Marta Kozłowska, „Berdyczów”
00:24:15 valter hugo mae, „apokalipsa ludzi pracy”
00:49:20, Fiona Mozley, „Elmet” [wybaczcie, że maniakalnie mówię „Pan Pierce” a nie, jak powinnam była mówić:: „Pan Price” ]
1:00:40 Czym jest tajemnicza „literatura środka”?
-
Razem z Olgą Wróbel, założycielką Kurzojadów, muzealniczką, recenzentką wewnętrzną wydawnictw oraz krytyczką literatury rozmawiamy o nadziejach na 2023 rok i porachunkach z 2022. Czego jeszcze możecie się spodziewać? Lista tematów poniżej:
Czy da się być „niezależną” krytyczką? I dlaczego potrzebny do tego inny etat?
Co zaskoczyło nas w 2022?
- czyli o powrocie publiczności na festiwale i ucieczce ze spotkań literackich
Książki, które warto, a o które przeszły bez echa:
1. Apokalipsa ludzi pracy, valter hugo mae, przeł. Michał Lipszyc, Ossolineum; https://wydawnictwo.ossolineum.pl/products/111 (ja) 2. Dom, Marylinne Robinson, przeł. Tomasz Wilusz, Prószyński i S-ka, https://www.proszynski.pl/Dom-p-37408-.html (Olga)Z czego żyje pisarz? I dlaczego to ważne pytanie dla objętości książki?
Dokąd prowadzi pęd za nagrodami (i dlaczego - spoiler - na manowce)? I czy zbawią nas systemy stypendialne? Czyli słów kilka o nagrodozie, aferze z tegorocznym Grand Pressem i środowiskowej niechęci do zmian.
Czy seriale są dziś tym, czym w XIX. wieku była wielka powieść realistyczna?
Dlaczego Olga Wróbel życzy sobie więcej literatury eksperymentalnej w 2023 roku? A także: o zmorach polskiej literatury, czyli reprodukowaniu motywów, pisaniu „na temat” i wyraźnym kryzysie wyobraźni.
Czy w tych czasach jest jeszcze miejsce na nowego Ulissesa, Boską komedię i inne klasyki (oraz nagrody dla nich)? I dlaczego na dwoje babka wróżyła - czyli między czytaniem krytycznym a „użytkowym” :)
Dużo uwagi poświęcamy również krytyce literackiej:
dlaczego negatywna recenzja obraża? jak wygląda praca krytyków i dlaczego nie tak, jak sądzicie? kiedy krytyczka/krytyk może sobie pozwolić szczerą recenzję? jaka jest przyszłość tego zawodu? dlaczego partnerstwa z wydawnictwami i innymi podmiotami prywatnymi nie zawsze są złem wcielonym? mówimy o nieudanych romansach z literaturą gatunkową nastawionych na sprzedaż: „Tango” Witkowskiego, proza Natalii Fiedorczuk i Gai Grzegorzewskiej; dyskutujemy o słabościach: mieszaniu prozy z felietonem i pisaniu wciąż o smutnych 30. latkach z wielkich miast i ich kryzysach tożsamości, emocjonalnym szantażu pisarek wobec krytyczek i rozgraniczeniu własnych doświadczeń od fikcji (spoiler: krytykować po prostu należy, to nie pamiętnik do szuflady). co najbardziej nas wkurza, czyli o sztucznie wypromowanych książkach, które pchają się na nasze półki i postach sponsorowanych.Sekcja pytań filozoficznych, czyli: jak promować czytelnictwo w odpowiedzialny sposób.
I last but not least: czego życzymy sobie w 2023 roku i na co czekamy?
- ja: proza Clarice Lispector w Wydawnictwie Filtrach
- Olga: powieść eksperymentalna, wybór prozy zapomnianych polskich pisarek
Patronem odcinka jest Audioteka - dobrze opowiedziane historie oraz Wy - wspaniali Patroni i wspaniałe Patronki Raportu.
Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
Dzięki!
Agnieszka
-
Po co Stanisławowi Lemowi kosmos? I czy jest w nim jeszcze dla nas miejsce?
W kolejnym odcinku serii "Źródło" opowiadam Wam o mojej lekturze trzech powieści Stanisława Lema w dość specyficznym kluczu: .
W jaki sposób Lem podważa nadrzędną pozycję człowieka w świecie? Czyli w jaki sposób Lem kwestionuje paradygmat antropocentryzmu?
Czy powieści Lema układają się w pewną całość?
Jak łączy się zimna wojna, design lat 60. i pralka Frania z futurologią?
Czy ludzkość nie jest błędem procesu ewolucyjnego?
Jaką przyszłość przewidział nam Lem?
W odcinku "lemowskim" zabieram Was w kosmos: przyglądam się "Bajkom robotów", "Niezwyciężonemu" i "GOLEMIE XIV", czyli materiałowi badawczemu mojej pracy magisterskiej. Poniżej podrzucam Wam spis lektur, na których bazowałam przy pracy :)
Bakke Monika, Bio-transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań 2015.
Bakke Monika, Między nami zwierzętami. O emocjonalnych związkach między ludźmi i innymi zwierzętami, w: „Teksty Drugie”, 2007, nr 1-2.
Cieślak Anna, Golem czy postczłowiek? Transhumanizm z perspektywy nie-ludzkiej, w: „Acta Humana”, 2013, nr 4.
Czapliński Przemysław, Literatura i życie. Perspektywy biopoetyki, w: Teoria – literatura życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej, red. A. Legeżyńska, R. Nycz, t. 1, Warszawa 2012.
Fiedorczuk Julia, Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki, Gdańsk 2015
Gajewska Grażyna, Arcy-nie-ludzkie. Przez „science fiction” do antropologii cyborgów, Poznań 2010
Gorliński-Kucik Piotr, TechGnoza, uchronia, science fiction. Proza Jacka Dukaja, Katowice 2017.
Graaf Vera, Homo futurus, przeł. Z. Fonferko, Warszawa 1975.
Grochowiak Stanisław, Jaki śmieszny Lem!, w: „Kultura” 1965, nr 39.
Jelewska Agnieszka, Ekotopie. Ekspansja technokultury, Poznań 2013.
Kajewski Piotr, Cybernetyczne rozpasanie, w: „Odra” 1965, nr 12.
Kandel Michael, Introduction, w: Mortal Engines, London, 2016.
Kandel Michael, Lem jako oświecony, przeł. G. Branny, w: Lem w oczach krytyki światowej, wstęp i wybór J. Jarzębski, Kraków 1989.
Kandziora Jerzy, Lem czy Golem?, w: „Nurt”, 1982, nr 1, s. 43.
Kosmos wzywa! Sztuka i nauka w długich lata sześćdziesiątych red. J. Kordjak-Piotrowska, S. Welbel, Warszawa 2014.
Lem Stanisław, Sława i fortuna. Listy do Michaela Kandla 1972-1987, Kraków 2013.
Orliński Wojciech, Co to są sepulki? Wszystko o Lemie, Kraków 2007.
Piątek Zdzisława, Aspekty antropocentryzmu, Kraków 1988
Płaza Maciej, O poznaniu w twórczości Stanisława Lema, Wrocław 2006.
Vonnegut Kurt, Ludzie, czy to tylko żarty?, przeł. G. Branny, w: Lem w oczach krytyki światowej, wstęp i wybór J. Jarzębski, Kraków 1989.
Patronem odcinka jest Audioteka - dobrze opowiedziane historie oraz Wy - wspaniali Patroni i wspaniałe Patronki Raportu.
Jeśli masz ochotę wesprzeć moją pracę, możesz zdecydować się na dowolną wpłatę w serwisie Patronite i dołączyć do naszej społeczności :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
Dzięki!
Agnieszka
-
Czy wiesz, że pornografia była kiedyś przeżyciem filozoficznym (i co wspólnego ma z porno Susan Sontag i architektura)?
Albo że związki homospołeczne nie mają nic wspólnego z erotyką?
Zastanawiało Cię, dlaczego kobiece ciało jednocześnie przyciąga i obrzydza?W 19. odcinku podcastu opowiadam o źródłach literackiej pornografii: zaczynamy od XVIII wieku, bo sprawa jest poważna - idzie o wielką zmianę - o nadejście nowoczesności.
Zaglądam do najważniejszego aktu z XIX. wieku, zerkam na jego przemiany w polskim wariancie, a przede wszystkim: przyglądam się sposobom, w jaki sztuka rozprawia się z tematami tabu.
Dlaczego kategoria queeru zdaje się przychodzić z pomocą? I dlaczego "50 twarzy Greya" stało się bestsellerem, którego nie można unieważnić? I czym w końcu jest ta socjologia literatury? Przesłuchajcie, a się dowiecie :)
Patronem odcinka jest Audioteka - dobrze opowiedziane historie, no i rzecz jasna: Wy - drogie Patronki i drodzy Patroni. Nic o Was bez Was - a ja siadam do kolejnego materiału :)
-
#18 Światy: Co i jak czyta Ameryka? dr Piotr Florczyk
Cześć! Tym razem witam się z Wami z Seattle, z University of Washington. Przed Wami rozmowa z drem Piotrem Florczykiem (wykładowcą, tłumaczem, jurorem nagrody krytyków literackich, poetą) o literaturze amerykańskiej i rynku książki w Stanach.
Co się tutaj czyta - skąd tyle poezji, wszystkożernego eseju i karmienia literaturą w0jenną? Dlaczego nie trzeba załamywać rąk nad tylko 3 procentami przekładów względem amerykańskiej prozy? Skąd w Ameryce tylu pisarzy, co mają z tym wspólnego uniwersytety i które wydawnictwa, nagrody literackie i magazyny naprawdę się liczą? Wahadło Pulitzera, czyli o bojówkowym charakterze najważniejszej nagrody w USA: czy wiecie, że jurorzy Pulitzera (3!) wymieniają się co roku, pozostają anonimowi do samego końca, a kolejne składy nagradzają pisarzy na przekór tym poprzednim? Czyli: od sonetów do „kopania się po kostkach” :) Krytyk do wynajęcia, czyli jak to się dzieje, że amerykańskie rodziny organizują w swoich domach warsztaty ze specjalistami? Z kim kumpluje się redaktor? Czyli jakie słabości wiążą się z przyznawaniem nagród oraz zamawianiem recenzji i co możemy zrobić, żeby ten system naprawić? O sękach literackich z Murakamim w tle, czyli: czy można przełożyć literaturę zakorzenioną w lokalnym kontekście bez większej straty? Po pierwszej części ogólnej, następuje druga część rozmowy jest za to o wiele bardziej intymna, bo traktuje o pisaniu. „Z Freudowskiej kozetki”, czyli: jakie korzyści i ograniczenia płyną z funkcjonowania w dwóch językach? Jak wygląda zlot 10 tyś. pisarzy? I jak brzmią wiersze Piotra Florczyka z pogranicza starego i nowego świata?Zanim posłuchacie naszej długiej rozmowy, jeszcze jedna ekscytująca wiadomość:
Partnerem odcinka jest Audioteka - dobrze opowiedziane historie.
#audioteka #słuchamzaudioteką #audiotekaklub
Serdecznie dziękuję również moim Patronkom i Patronom - jeśli chcesz do nas dołączyć, zapraszam :)
https://patronite.pl/raportzliteratury
-
W rozmowie Rafałem Hetmanem bierzemy na warsztat reportaż: nie tylko premierową książkę gościa "Las zbliża się powoli" (wydawnictwo Czarne), ale również sam gatunek.
- dyskutujemy o prawdzie w reportażu, etyce i granicach parafrazy i cytatu.
- Z tym wiążę się kolejny duży temat: kategoria literackości w tekstach reporterskich: Czy fakt zawsze stoi w opozycji do metafory? I czym różni się literatura od reportażu literackiego?
I czy reportaż musi cokolwiek rozstrzygać, zapełniać wszystkie białe plamy i dawać gotowe rozwiązania na problemy?
Mówimy również o słabościach polskiego reportażu i tym, jak rodzi się książka:
- czyli od nagrywania dziadków po reporterski bestseller.
A w końcu rozmawiamy o nowej książce Rafała Hetmana: „Las zbliża się powoli” - nie tylko historii z czasów Wielkiej Trwogi, ale również opowieści o tym, jak pamiętamy i w jaki sposób o tej pamięci mówimy.
Z tej strony Agnieszka Budnik i Raport z Literatury: podcast o literaturze najnowszej.
Co znajdziesz w raporcie? Rozmowy wokół rynku książki, wywiady ze specjalistami i specjalistkami od literatur z zakątków globu, a w końcu solowe opowieści o literaturze: kontekstach, przekładach, problemach, nowościach i tym, co umyka w dyskusjach.
Moje audycje powstają też dzięki wsparciu społeczności Patronek i Patronów: jeśli ciekawią Cię działania Raportu, możesz je wesprzeć dobrowolną wpłatą w serwisie Patronite: https://patronite.pl/raportzliteratury
Sekcja anonsów Patronackich 🤍:
Pozdrowienia i dedykacja również ode mnie dla Olgi po obronie - żebyś w końcu mogła zacząć czytać dla przyjemności - ściski od Marty Prałat (i mnie, ha!)
-
Jeśli chcesz zostać patronką bądź patronem Raportu, zapraszam o tu: https://patronite.pl/raportzliteratury
✨w najnowszej serii Światy rozmawiam ze specjalistami i specjalistkami od literatur z zakątków globu: zdałam sobie sprawę, że o nich, mimo bycia literaturoznawczynią i krytyczką literacką, wiem najmniej. Dlatego też głos oddaję tu ekspertkom i ekspertom: proszę gości o listę lektur, a potem zderzam swoją perspektywę laiczki z wiedzą i zajawą rozmówcy/rozmówczyni.
Cykl rozpoczyna rozmowa z drem Bartoszem Wójcikiem o literaturze karaibskiej, z zoomem na Jamajkę. Rozmawiamy o tym,
dlaczego literatury nie da się oddzielić od muzyki, a słowo pisane jest mniejszością? czym jest mento i calypso? I dlaczego dancehall wywarł ogromny wpływ na eseistykę i kulturoznawstwo na Karaibach? w jaki sposób mieszkańcy Jamajki obchodzą 60. lecie niepodległości i co na to literatura? ile jest języków angielskich na Jamajce i jak przekładać literaturę utkaną z dialektów? Kim jest didżej (i dlaczego nie ma nic wspólnego z miksowaniem utworów)? Skąd w powieściach karaibskich nacisk na polifonię, jak objawia się kolonializm i dlaczego język, kolor skóry i muzyka, której się słucha, składają się na tożsamośćGarść linków z naszej rozmowy:
1) Olga Godlewska, bookstagramerka i blogerka czytająca (i popularyzująca) współczesną literaturę karaibską i, szerzej, literaturę Globalnego Południa:
IG: @olga_godlewska
www: https://literackizaocean.pl
2) Grace Nichols, Światło latarni, przekł. Bartosz Wójcik, Pismo 8/2020
3) Ishion Hutchinson, Wiosna, przekł. Bartosz Wójcik, Pismo 8/2021
4) Rozmowa z jamajskim poetą Oku Onuorą (Uniwersytet Reggae 2019, Ostróda Reggae Festival)
IG: @ostrodareggaefestival
5) Festiwal Literacki Bocas (Port of Spain, Trinidad, 2019) - Rozmowa o prozie spekulatywnej (Nalo Hopkinson, Marlon James, Karen Lorde):
6) Celeste Mohammed, esej o calypso jako literaturze na przykładzie tekstu "Philip My Dear"
Autorka zdjęcia Bartosza: Helena Ganjalyan
Autorka okładki: Weronika Harzyńska
[PATRONITE]
Kiedy rok temu zaczynałam podcast, był on pandemiczną odskocznią od nagłego braku zajęć - uczelnie się zamknęły, spotkania literackie, które prowadziłam zniknęły. Postanowiłam spróbować z przeniesieniem moich literaturoznawczych opowieści tutaj.
No i nie sądziłam, że spotkam się z takim ciepłym przyjęciem - za które dziękuję! W tym roku chciałabym postawić na profesjonalizację podcastu: publikować regularnie, rozwijać serie (a mamy już trzy), rozmawiać z ekspertkami i ekspertami od literatury i sztuki, których głosów w debacie publicznej jest wciąż za mało.
Chciałabym, żeby Raport z Literatury był jednoosobowym i niezależnym działem krytyki literackiej, któremu repertuaru nie dyktują nowości wydawnicze czy dziwne współprace. Wiecie też (i wiedzą to moi goście), że najlepiej rozmawia się twarzą w twarz: a to kolejna fala wyjazdów, noclegów i literatury, którą trzeba kupić i poświęcić jej czas. A nadal chcę tworzyć merytoryczne i dostępne dla wszystkich treści.
I po tym przydługim wstępie, w którym się tłumaczę, zapowiadana wiadomość: założyłam profil w serwisie Patronite. Jeśli uważacie, że moja praca jest warta waszego czasu lub, po prostu cenna - będzie mi bezbrzeżnie miło, jeśli postanowicie zostać patronkami i patronami Raportu.
A teraz do odcinka!
-
Co ma z nami robić literatura?
Razem z Grzegorzem Jankowiczem nagraliśmy się na chwilę przed upublicznieniem programu Festiwalu Conrada. Rozmawiamy jednak nie tylko o programowaniu największego festiwalu literackiego w Polsce, ale przyglądamy się również:
wspólnotom (i ich nie zawsze pozytywnym wpływie na jednostki), bo to właśnie wspólnoty są naczelnym hasłem tegorocznej edycji aktywizmowi literackiemu i literaturze jako formie życia. W jaki sposób zmienić i animować życie literackie? nagrodom literackim; Po co komu nagrody literackie i jak możemy je przywrócić odbiorcom?W odcinku posłuchacie także o tym, co chciałby nagradzać Grzegorz Jankowicz, jaką literaturę docenia i czego w niej szuka?
Nie zabrakło też tematów jeszcze bardziej aktualnych: czyli czy (i w jaki sposób) rozmawiać o literaturze rosyjskiej, kiedy wciąż toczy się wojna.
Z tej strony Agnieszka Budnik i Raport z Literatury: Podcast o literaturze najnowszej. Co znajdziesz w raporcie? Wywiady z pisarzami i pisarkami, rozmowy wokół rynku książki i nagród literackich. Ale nie tylko. Opowiadam też sama o premierach, przekładach i literackich kontekstach. Czasem też o przykurzonych klasykach. Więcej informacji o podcaście znajdziesz na instagramie: https://instagram.com/raportzliteratury i na stronie raportzliteratury.pl
- Visa fler
