Avsnitt
-
Hekserij is duivels en gevaarlijk. Hoe is de heks zo demonisch geworden? In de middeleeuwen maakte bijna niemand zich druk om hekserij, maar vanaf de 15de eeuw ontstond er ineens grote angst voor een duivelse samenzwering tegen de mensheid. Heksenwaan verspreidde zich als een virus. Veel vrouwen en ook mannen werden gemarteld of levend verbrand als vermoed werd dat zij aan duivelse magie deden. Wat wakkerde die angst aan? En hoe verdween die weer?
We willen graag weten hoe jij naar onze podcasts luistert, en wat je ervan vindt. Vul de vragenlijst in op nrc.nl/podcastonderzoek.
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Hendrik Spiering & Bart Funnekotter
Redactie en montage: Elze van Driel
Hier lees je ook Hendrik's stuk.
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Steden willen vergroenen. Want bomen bieden schaduw, ze helpen bij hittestress en hoe minder bestrating er is, hoe beter water na een hoosbui weg kan lopen. Bovendien: vertoeven in het groen is goed voor lichaam en geest. Toch? ‘Meer groen’ is makkelijker gezegd dan gedaan. Welk groen is waar zinvol? En kun je de effecten ervan wel meten?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Marcel aan de Brugh & Gemma Venhuizen
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Saknas det avsnitt?
-
Het lijf verandert rond de menopauze en dat levert veel vrouwen klachten op. Die beïnvloeden haarzelf, maar ook haar partner, werkgevers en andere mensen in haar omgeving. Jarenlang was er weinig aandacht voor de overgang, maar nu neemt het onderzoek naar klachten en behandelingen eindelijk toe. Het gebruik van hormoontherapie groeit de laatste jaren weer. Hoe veilig is die behandeling, en zijn er alternatieven?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Martine Kamsma & Niki Korteweg
Redactie en montage: Elze van Driel
Lees hier ook het stuk dat Martine schreef over de menopauze.
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Mannen zijn het sterkere geslacht. Ze hebben ook liever en vaker seks. Vrouwen hebben moederinstinct. Allemaal onzin, het zijn clichés. Die eindeloos, al dan niet grappend, worden nagepraat. Maar waar komen ze vandaan? Mensen kijken graag naar dieren voor bevestiging van aannames over gedrag, en dieren brengen ons ook weer op ideeën. Alleen gaat dat niet altijd goed. Want hoe kunnen fruitvliegjes zo’n invloed hebben gehad op opvattingen over genderrollen?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Gemma Venhuizen & Hendrik Spiering
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Lees hier ook Gemma's artikel.
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Tegenwoordig zijn vooral politieke belangen reden om oorlog te voeren. Oorlogen zijn grootschalig, en complex. Lang geleden, nog voor het schrift bestond, werd gestreden om bestaansmiddelen. Massagraven en andere vondsten vertellen ons waar en wanneer de eerste oorlog werd gevoerd. Wat dreef mensen zo lang geleden om ten strijde te trekken? En komen we ooit van oorlog af?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Bart Funnekotter & Hendrik Spiering
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
750 miljoen jaar geleden veranderde de aarde van een aangename planeet in een ijskoude sneeuwbal. Sneeuwbal aarde, heet dit fenomeen. Er was véél meer ijs dan in een gemiddelde ijstijd, en vrijwel al het leven stierf. Hoe kan het dat de wereld zo sterk en snel veranderde? En hoe kunnen we iets wat zó lang geleden gebeurde überhaupt onderzoeken?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Laura Bergshoef & Karel Knip
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Het vogelgriepvirus dat wereldwijd al miljoenen slachtoffers maakte onder pluimvee en wilde dieren, heeft nu ook de ongerepte natuur van Antarctica bereikt. Een onderzoeksteam trof vele dode zeevogels aan, die allemaal besmet waren met het virus. Wat betekent dat voor die enorme kolonies pinguïns en zeeleeuwen – en heeft het ook gevolgen voor ons?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Nienke Beintema & Sander Voormolen
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Het is lente en bijna alle dieren die een winterslaap houden op het noordelijk halfrond zijn wakker. Hun lichaam stond maandenlang bijna uit. Hun lichaamstemperatuur daalde sterk en het aantal hartslagen per minuut ging bij bijvoorbeeld de grondeekhoorn van 300 naar 5. De dieren eten zich tonnetje rond voordat ze gaan slapen, en vallen vervolgens moeiteloos en zonder schade weer af. Wat kunnen we allemaal leren van deze winterslapers voor medische toepassingen?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Nienke Beintema & Hendrik Spiering
Redactie en montage: Liz Dautzenberg, Nina van Hattum & Elze van Driel
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
PFAS is schadelijk. Want die handige brandwerende en panbeschermende moleculen hopen zich op in mens en natuur. De EU wil daarom álle PFAS verbieden. Maar de allerkleinste PFAS-variant laat zien dat zo’n algeheel verbod minder simpel is dan het lijkt. Want is die variant wel zo schadelijk? Is de jacht op PFAS doorgeslagen?
Presentatie: Laura Wismans
Gast: Lucas Brouwers & Gemma Venhuizen
Redactie en montage: Rosa van Toledo
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
De aarde warmt steeds verder op. Er zijn steeds meer wetenschappers die willen onderzoeken of het kan helpen om het zonlicht dat de aarde bereikt te dimmen om zo de opwarming te stoppen. Maar er liggen ook gevaren op de loer. Gaat de geest met dit onderzoek niet uit de fles? Welke gevolgen heeft de normalisatie van geo-engineering voor klimaatverandering?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gast: Laura Wismans & Paul Luttikhuis
Redactie en montage: Elze van Driel & Rosa van Toledo
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Een piep, een suis, een fluit- of bromtoon, aanhoudend in je oor. Tinnitus komt in verschillende verschijningen en kan gekmakend zijn. De wetenschap zoekt al decennialang tevergeefs naar een oplossing. Twee Nederlandse wetenschappers hebben nu een apparaat ontworpen waarmee ze met elektrische signalen in de oorzenuwen tinnitus proberen te verhelpen. Zal dit de oplossing zijn?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gast: Laura Wismans & Niki Korteweg
Redactie en montage: Elze van Driel & Rosa van Toledo
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Klein, kleiner, nano. Schaalverkleining is het toverwoord in de wereld van chips. Hoe meer schakelaars chipmakers op een vierkante micrometer kunnen persen, hoe meer de rekenkracht toeneemt. In de afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen ondenkbaar snel gegaan. Maar wat is de grens van die schaalverkleining? En welke ontwikkeling komt daarna?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gast: Marc Hijink & Laura Wismans
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Frans de Waal bracht duizenden uren door met primaten en had een heel bijzondere band met een aantal van hen. Hij liet ons inzien dat we niet alleen afstammen van apen, maar dat we vooral erg op elkaar lijken. Kijken naar primaten geeft ons inzicht in ons eigen gedrag. De wereldberoemde Nederlandse primatoloog werd beroemd met zijn boek Chimpanseepolitiek en deelt met zijn laatste boek Anders een wetenschappelijke kijk op het maatschappelijke debat over gender. Frans de Waal overleed donderdagavond.
Presentatie: Lucas Brouwers
Gast: Hendrik Spiering
Redactie en montage: Elze van Driel
Beluister hier het hele interview met Frans de Waal in de NRC-podcast Het Uur: https://www.nrc.nl/nieuws/2022/09/30/het-uur-met-primatoloog-frans-de-waal-a4143705
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
De helft van de Nederlanders heeft overgewicht, 16 procent heeft obesitas en dat worden er steeds meer. Diëten en leefstijlcoaches hebben die trend niet kunnen keren, maar hoe zit dat met medicijnen? Afvalmedicijnen zoals ozempic worden jubelend ontvangen door mensen die willen afvallen én door sommige artsen. Komt hiermee het einde van obesitas in zicht?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gasten: Martine Kamsma & Niki Korteweg
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Bij auto-immuunziekten als MS en reuma keert het immuunsysteem zich tegen het eigen lichaam. Of iemand gevoelig is voor dit type ziekten, wordt in belangrijke mate bepaald door genetische aanleg. De wetenschappelijke speurtocht naar de oorsprong van auto-immuunziekten bracht genetici terug naar de prehistorie.
Presentatie: Lucas Brouwers
Gast: Hendrik Spiering
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Zelfs in oorlogstijd zijn er regels en wetten waar partijen zich aan moeten houden. Of: zouden moeten houden. De bekendste zijn de Conventies van Genève die wereldwijd zijn ondertekend. Hoe is het moderne oorlogsrecht ontstaan? En welke afwegingen worden gemaakt als er burgerdoden kunnen vallen?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gasten: Bart Funnekotter & Sjoerd de Jong
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Voor het eerst hebben artsen met CRISPR-cas Nederlandse patiënten genezen. Niet in een petrischaal, maar direct in de mens. De gentherapie maakte een zeer snelle ontwikkeling door. De volgende stap is het verfijndere, en goedkopere, base en prime-editing. We kunnen genezen, maar tot hoe ver kun je gaan? Moet je alle genetische afwijkingen willen oplossen? En kunnen er ook dingen kapot?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gasten: Niki Korteweg & Sander Voormolen
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Slapeloze nachten, huilbuien en een totaal gebrek aan eetlust. Liefdesverdriet is, helaas, iets waar we mee te maken krijgen en de fysieke gevolgen zijn niet mals. De symptomen van een gebroken hart kunnen zelfs overeenkomen met die van een hartaanval. We zijn geëvolueerd om verliefd te worden, maar op liefdesverdriet lijken we niet voorbereid. Waarom voelt een gebroken hart zo heftig?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gasten: Laura Bergshoef & Hendrik Spiering
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
Romeinse keizers, wie kent ze niet. Augustus en Constantijn zijn nog altijd vertrouwde figuren. Maar kennen we hen echt? Begrijpen we na 2000 jaar nog wel waarop hun macht gebaseerd was? Ons beeld van de machtigste keizers is voor een flink deel gevormd door antieke zwartmakerij en propaganda. Zo zou Caligula zijn paard tot senator hebben benoemd. En Caracalla lakte de hoeven van zijn paard met goud. Was dat een teken van gekte, of was er iets anders aan de hand?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gasten: Bart Funnekotter & Hendrik Spiering
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
-
We hoesten allemaal wel eens. Een paar keer kuchen en de hoestbui is voorbij. Maar bij sommige mensen blijft de hoest en wordt chronisch. Zo erg dat ze er niet van kunnen slapen, werken wordt lastig en het sociale leven ongemakkelijk. De oorzaak van de hoest kan allang opgelost zijn, maar het brein blijft prikkels ervaren. Er is een opvallende link met andere chronische aandoeningen waarbij mensen dingen voelen, horen of zien, maar artsen niets vinden. Hoe zit dat, en bovenal: wat is eraan te doen?
Presentatie: Lucas Brouwers
Gasten: Nienke Beintema & Niki Korteweg
Redactie en montage: Elze van Driel
Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman via [email protected]
Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.
- Visa fler