Avsnitt
-
In deze aflevering vertelt hoofd collectiebeheer Wetenschap Herman Voogd over geheime kluizen en luikjes en ramen die geen ramen zijn. Hij neemt Dide en Diederik mee naar de deur met de vijf sloten.
Achter deze deur bevonden zich Teylers waardepapieren en geld. De vijf vrienden die in zijn testament stonden, hadden alle vijf een sleutel, zodat ze nooit alleen naar binnen konden in deze eikenhouten superkluis. Herman vertelt ook over zijn sollicitatiegesprek met de vijf Directeuren van Teylers Stichting, in feite de eigenaren van het museum.
Maaike de Bie, projectleider inrichting en publieksbeleving vertelt over de keuzes die gemaakt zijn voor de verschillende verdiepingen: welke periode laat je terugkomen als een huis 300 jaar gebruikt is? Welk verhaal vertel je daarbij?
Wouter Lips, hoofd gebouwenbeheer, was bij de restauratie de schakel tussen de directie van het museum en de uitvoerder. Hij legt uit hoe dit monumentale pand zo duurzaam gerestaureerd is en vertelt over de high-tech-oplossingen voor eigentijdse (veiligheids)eisen. En soms gaat er ook wel eens iets fout…
We eindigen op het hoogste punt van Teylers Museum: de Sterrenwacht, bovenop de Ovale Zaal.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Met medewerking van: Herman Voogd (hoofd collectiebeheer Wetenschap), Maaike de Bie
(projectleider inrichting en publieksbeleving Pieter Teylers Huis) en Wouter Lips (hoofd
gebouwenbeheer)
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niets te missen!
Meer informatie: www.teylersmuseum.nl
-
Dide en Diederik spreken met Frans van Lunteren, lid van Teylers Tweede Genootschap en Bijzonder Teylers-hoogleraar aan de Universiteit Leiden. Hij vertelt over de wereld waar je in terechtkomt zodra je toetreedt tot de Teyler-familie. Een wereld van fascinerende tradities, zoals de kippenlunch op Teylers sterfdag en de kunstschouw op zijn verjaardag. In select gezelschap wordt dan topkunst uit de collectie bekeken. Ook kunstenaar Philip Akkerman was hier ooit bij en vertelt over de historische sensatie die hij ervoer.
Frans van Lunteren vertelt ook over de inhoud van zijn rol en de taken van Teylers Stichting en de genootschappen. Diederik en Dide spreken met hem over religie, over de rechten en vrijheden uit de Verlichting en hoe die vandaag de dag onder druk staan.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Met medewerking van: Bijzonder Teylers-hoogleraar Frans van Lunteren, hoofd collectiebeheer Wetenschap Herman Voogd en kunstenaar Philip Akkerman
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niets te missen!
Meer informatie: www.teylersmuseum.nl
-
Saknas det avsnitt?
-
Dide en Diederik zijn terug in Pieter Teylers Huis en duiken in de bijzondere historische ontdekkingen tijdens de restauratie. Conservator kunst Marleen Ram neemt ze mee naar de kelder van het museum, waar de huisraad van twee eeuwen Pieter Teylers Huis was opgeslagen vóór de restauratie. Ze vertelt over haar zoektocht waarin ze samen met experts de bijzonderste stukken uitkoos om terug te plaatsen, zoals de set van maar liefst 24 neoclassicistische stoelen uit 1785, waar zelfs nog een aankoopbonnetje van bestaat. De stoelen staan nu weer in het huis, je mag erop gaan zitten zoals Napoleon en vele anderen ook ooit deden. Wim zat erop tijdens zijn sollicitatiegesprek bijna 40 jaar geleden en hij vertelt over zijn band met het huis. Van het kamerbrede Deventer tapijt in de Grote Zaal uit de eerste helft van de 19e eeuw wordt de ontwerptekening in het Rijksmuseum bewaard. Diederik, Dide en Marleen bekijken de verschillen tussen het ontwerp en nu. Kunstenaar Philip Akkerman tekende Pieter Teyler in zes verschillende rollen en verdiepte zich daarvoor in zijn persoon. En wie staan er op dat schilderij uit ca. 1700 en hoe komt het in het huis?
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Conservator kunst: Marleen Ram
Beveiliger: Wim de Jong
Kunstenaar: Philip Akkerman
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niets te missen!
Wim noemde het 'Gouden Boekje', zie hier voor meer informatie: https://www.teylersmuseum.nl/nl/over-het-museum/pers-beeldmateriaal/nieuwsberichten/gouden-boekje-over-pieter-teylers-huis
Meer over de 'Rembrandt onder de Kroonluchters': https://www.teylersmuseum.nl/nl/bezoek-het-museum/teylers-verhalen/herontdekking-uiterst-zeldzame-engelse-glazen-kroonluchter
Meer informatie: www.teylersmuseum.nl
-
Eindelijk weer een nieuwe aflevering! Als een van de eersten betreden Dide en Diederik Pieter Teylers Huis. Door de mooie eikenhouten deuren in de Ovale Zaal stappen ze in het voormalige woonhuis van de grondlegger van Teylers Museum voor een introductie-aflevering over deze bijzondere plek.
Directeur Marjan Scharloo vertelt over de lange reis naar het eindresultaat. Over de rijke geschiedenis van het pand als woon- en instituutshuis, over het historisch interieuronderzoek, het kiezen van stoffen, en over de Verlichting. Diederik en Dide verdiepen zich in deze tijdsperiode, waarin het idee dat iedereen het recht heeft op het nastreven van geluk tot wasdom kwam. Wat is daar nu nog de betekenis van?
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Directeur: Marjan Scharloo
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQVolg de podcast om niks te missen! In het voorjaar zullen we nog een aantal afleveringen opnemen over Pieter Teylers Huis.
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nlFilmpjes over de vakmensen die hebben meegewerkt aan Pieter Teylers Huis: https://bit.ly/3DeqvIL
-
Op 9 februari 1928 wordt Hendrik Antoon Lorentz begraven. Heel Haarlem loopt uit en vormt een erehaag langs de route van zijn kist. De Eerste en Tweede Kamer zijn leeg, want alle ministers en volksvertegenwoordigers zijn in Haarlem. Het telegraafverkeer in Nederland wordt 3 minuten stilgelegd. Albert Einstein is aanwezig en ook de Volkenbond in Geneve besteedt aandacht aan Lorentz’ overlijden. Wie was Hendrik Lorentz?
In de laatste aflevering van dit seizoen brengt Diederik een eerbetoon aan deze briljante natuurkundige en Nobelprijswinnaar, die van 1909 tot 1928 een laboratorium in Teylers Museum had. Diederik legt uit waarom hij een van de belangrijkste wetenschappers was die Nederland ooit gekend heeft. Trienke vertelt over Lorentz’ laboratorium – op de plek van het eerste laboratorium van Van Marum - dat in 2017 na een grondige restauratie geopend werd voor bezoekers. Hier kun je de theatrale rondleiding De Lorentz Formule volgen, waarmee je teruggaat naar Lorentz’ tijd. Acteurs Dorien van Gent en Harpert Michielsen spelen een stuk uit de theatrale tour.
Na deze aflevering weet je waarvoor Lorentz de Nobelprijs kreeg, dat hij een vaderfiguur was voor Einstein en hoe hij een cruciale rol speelde in diens relativiteitstheorie, hoe maatschappelijk betrokken hij was en dat Almere er zonder hem niet geweest was. Als klap op de vuurpijl hoor je de vonk van de Elektriseermachine.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofdconservator wetenschap: Trienke van der Spek
Acteurs De Lorentz Formule: Harpert Michielsen en Dorien van Gent
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen! Nieuwe afleveringen verwacht eind 2021.
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
๐ Meer informatie over De Lorentz Formule vind je hier: https://bit.ly/2Us1Y23
-
Reisverslagen, natuurhistorische boeken, atlassen en meer: de boekencollectie van Teylers bestaat uit ongeveer 125.000 banden. Diederik en Dide nemen een kijkje in de Bibliotheek, een plek die kennis en geschiedenis ademt. Hier kwam de kennis van de wereld bij elkaar en is goed te zien hoe die kennis zich ontwikkelde. Hoofd collectiebeheer wetenschap Herman Voogd werkt al heel Dides leven in Teylers, maar nog altijd als hij de bibliotheek binnenkomt, gebeurt er iets speciaals. Hij laat Dide en Diederik de mooiste boeken zien, waarbij Diederik vooral kippenvel krijgt bij de Encyclopédie van Diderot en d’Alembert, in feite de Wikipedia van de Verlichting. Ook de biologie van draken, de verzamelingen van Boudewijn Büch en Goethe en het verschil tussen wetenschap en ‘ik heb mijn eigen feiten’ komen aan bod.
Beveiliger Frank, die lang in boekhandels werkte, zou zo een hele dag in de Bibliotheek kunnen zitten met een boek. Wim vertelt over de vele filmopnames in de Bibliotheek en het orgel dat ooit in de hal van het museum stond.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofd collectiebeheer wetenschap: Herman Voogd
Gastheer/beveiliging: Frank Rijkes en Wim de Jong
Productie, editing en montage: Dide Vonk, De Makers Podcast
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
โค๏ธ๐ฅ De favoriet van Diederik: De Encyclopédie van Diderot en D’Alembert bekijk je hier: https://bit.ly/3j3kND2
๐ Het oudste boek uit de collectie: Liber de proprietatibus rerum door Bartholomeus Anglicus, 1485: https://bit.ly/2SYPzCn
๐ De Atlas van Reinier Ottens: https://bit.ly/2SXzFbr
๐ฟ Geneeskrachtige planten staan in Naauwkeurige beschrijving der aardgewassen door Abraham Munting https://bit.ly/3d6Sf7S
๐ Bekijk hier een eerdere rondleiding door Herman en de linkjes naar de boeken op onze site: https://bit.ly/2SXvtsd
๐ฆด Herman gaf ook een tour over de collectie van Boudewijn Büch: https://bit.ly/3gWxigY
๐ฌ Welke opnames vonden er allemaal plaats in de Opkamer van onze bibliotheek? https://bit.ly/3wSRd7p
-
Teylers Museum heeft zo’n 17.000 munten en penningen in de collectie. Een deel daarvan is te zien in het Numismatisch Kabinet. Munten (vertegenwoordigen een waarde) en penningen (kleine gedenktekens) worden duidelijk interessanter als je het verhaal erachter kent. Dat is een kolfje naar de hand van conservator numismatiek Jan Pelsdonk. Hij vertelt over hoe zijn liefde voor munten ontstond tijdens buitenlandse vakanties en hij deelt de verhalen achter een aantal bijzondere munten en penningen: van een muntje uit de zevende eeuw voor Christus tot een vredespenning die een oorlog veroorzaakte. En moet je al die munten ook poetsen?
Diederik is gefascineerd door een penning uit 1618, die herinnert aan de verschijning van een komeet. Beveiliger Frank vertelt dat de guldenmunt bezoekers nog steeds aanspreekt, Wim heeft een mooi voorbeeld van hedendaagse penningkunst: een penning die is ‘geslagen’ door er een tank overheen te laten rijden.
Voor directeur Marjan Scharloo schuilt de aantrekkelijkheid van penningen in de historie: in elk exemplaar zit een gecomprimeerde boodschap uit het verleden naar jou. Het zijn monumenten in miniatuur, die je kan vasthouden in de palm van je hand. Een mooi voorbeeld daarvan is een penning uit de 16e eeuw, gemaakt door Leone Leoni om zijn bewondering voor Michelangelo tot uiting te brengen.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofdconservator Numismatische Collecties: Jan Pelsdonk
Directeur Teylers Museum: Marjan Scharloo
Gastheer/beveiliging: Frank Rijkes en Wim de Jong
Productie, editing en montage: Dide Vonk, De Makers Podcast
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
๐ฐ Jan zette alle besproken munten en penningen op een rij: https://bit.ly/2Sxw6Zc
๐ De favoriete penning van Diederik: Het verschijnen van een komeet, 1618: https://bit.ly/353YyEY
๐ De "tank-penning" van Wim: https://bit.ly/3pDEUc1
๐๐ป๐๐ป De Michelangelo-penning van Marjan: https://bit.ly/3gro5gC
๐ฅ Hier vind je de blogs van Jan (en andere collega's): https://bit.ly/3v4qjaN
-
Diederik en Dide gaan backstage! Conservator Terry van Druten neemt ze mee naar het depot, waar ze zien dat het opbergen van spullen bij hen thuis toch net iets anders gaat dan in het museum. Terry vertelt hoe een groep van 1700 tekeningen vanuit Rome in Haarlem terecht kwam, inclusief de tekening waarmee Michelangelo de steiger van de Sixtijnse kapel op klom: de ontwerptekening van de hand van God in het beroemdste fresco ter wereld. Terry vertelt over zijn liefde voor tekeningen: alle ideeën – van schilderij tot gebouw - beginnen vaak met een tekening. Dichterbij een kunstenaar kom je niet. Teylers Museum verzamelt nog steeds tekeningen en Terry legt uit hoe hij keuzes maakt voor de collectie.
Beveiligers Wim en Frank vertellen over de kopieën van de tekeningen die je in het museum kunt doorbladeren en hoe geliefd die zijn bij Amerikanen.
Conservator Marleen Ram laat zien hoe kunsthistorisch onderzoek bijna detectivewerk is en hoe dat recent tot twee ontdekkingen in de collectie van Teylers Museum heeft geleid.
Correctie bij deze aflevering:
- Teylers Museum heeft 25 Michelangelo's.
- Teylers Museum heeft 12 tekeningen van Rembrandt en van bijna al zijn etsen een exemplaar.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofdconservator Kunst: Terry van Druten
Conservator Kunst: Marleen Ram
Gastheer/beveiliging: Frank Rijkes en Wim de Jong
Productie, editing en montage: Dide Vonk, De Makers Podcast
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
Lees meer:
๐ Blog over Michelangelo's hand: https://bit.ly/3fEYvnC
๐ผ๏ธ Blog over ontdekking Constable: https://bit.ly/2TiA3kG
โจ Blog over ontdekking Bernini's: https://bit.ly/2TeCbcZ
-
Wat waren die steenachtige botten en plantenresten nou eigenlijk precies? Vingeroefeningen van God? Toeval? Diederik vertelt over hoe een fossiel van een reuzensalamander werd aangezien voor een mens die de zondvloed niet had overleefd. En over hoe een tijd van twijfel en onduidelijkheid kon leiden tot een van de eerste gevallen van wetenschapsfraude. Grote wetenschappers komen aan bod: Georges Cuvier durfde dankzij de tanden van de mammoet iets te zeggen over uitsterven. Eugène Dubois vond de missing link tussen mens en aap. Teylers Museum als tijdstekening van nadenken over de geschiedenis van de aarde en de plek van de mens daarin. Collectiemedewerker Tim vertelt over krassen op oeroude schildpadschilden en tanden en over hoe er nog altijd onderzoek gedaan wordt in de collectie van Teylers.
Extra informatie bij deze aflevering:
- Het klinkt nu alsof onze mammoetschedel het exemplaar is geweest waar Cuvier mee werkte, maar dat is niet zo. Dit exemplaar werd in Nederland gevonden, nadat Cuvier zijn onderzoek al had gepubliceerd.
- Rond minuut 32-33 wordt Adriaan Gilles genoemd, zijn volledige naam is Adriaan Gilles Camper (zijn achternaam ontbrak).
- De collectie in Teylers komt van Petrus Camper, die was groot verzamelaar. De soort is wel naar deze ‘oerverzameaar’ Hoffman genoemd; hij had de mosasaurusschedel als eerste in bezit.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofdconservator wetenschap: Trienke van der Spek
Collectiemedewerker Wetenschap: Tim de Zeeuw
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
-
Omdat de Ovale Zaal uit zijn voegen barst wordt in 1885 een nieuwe vleugel aan het museum geopend. De indrukwekkende entree aan het Spaarne is gemaakt om te imponeren, als overgang naar een andere wereld: de Fossielenzalen. Diederik en Dide verdiepen zich in de vragen die naar boven kwamen met de vondsten van de eerste fossielen: als Gods schepping perfect was, hoe kan het dan dat er resten gevonden werden van onbekende dieren? Waar zijn die gebleven? En hoe belandden de botten van een zeebeest op een berg in Limburg?
Hoofdconservator wetenschap Trienke vertelt over conservator Winkler, met wie de evolutie langzaam het museum inkruipt. Beveiliger Frank vertelt over zijn speciale band met de Grottenbeer en hoe hij wordt herkend door vele Haarlemse kleuters.
Extra informatie bij deze aflevering:
In deze aflevering wordt gefocust op het moment dat de Fossielenzalen open gingen, 1885. De discussies en veranderende inzichten in de ouderdom van de aarde, uitsterven en rol van het Bijbelse scheppingsverhaal begonnen echter al een eeuw eerder toen Teylers Museum opende en ook al druk aan het verzamelen was.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofdconservator wetenschap: Trienke van der Spek
Gastheer/beveiliging: Frank Rijkes
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
๐ป Benieuwd naar het digitale prentenboek Beer is los? Je vindt het hier: https://www.teylersmuseum.nl/nl/bezoek-het-museum/scholen-kinderen-en-groepen/kinderen-en-families/beer-is-los
-
Houdt Diederik eigenlijk ook van kunst? Samen met hoofdconservator kunst Terry van Druten gaan Dide en Diederik door de Eerste en Tweede Schilderijenzaal. Een aflevering over de romantiek als antwoord op de grootheidswaanzin van de mens. Over de drang naar schoonheid in het burgerlijke Nederland. Over vergulde lijsten, graven naar stukjes stof, de invloed van de fotografie op de schilderkunst, een noodkruiwagen en het kunstcollectiebeleid van Teylers. Ook belt Dide nog even met Wim.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofdconservator Kunst: Terry van Druten
Gastheer/Beveiliging: Wim de Jong
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
๐ผ๏ธ Het eerste schilderij uit de collectie is Landschap te Vogelenzag door Gerrit-Jan Michaëlis https://www.teylersmuseum.nl/nl/collectie/kunst/ks-001-landschap-te-vogelenzang
๐ Het werk van Henriëtte Ronner-Knip dat Terry bespreekt heet 'De Pianoles': https://www.teylersmuseum.nl/nl/collectie/kunst/ks-135-de-pianoles
-
Bij de Grote Elektriseermachine - big science in de 18e eeuw - spreken Diederik en Dide over proeven met elektriciteit op koeien, je vrouw of de soldaten van Lodewijk Napoleon. Hoofdconservator wetenschap Trienke van der Spek was maar wat graag aanwezig geweest bij een 18e-eeuwse proef waarbij een lange metalen draad aan de galerij van de Ovale Zaal onder spanning werd gezet met de Grote Elektriseermachine en de hele zaal blauw oplichtte in het donker. Verder: de sexiness van een snelkookpan en hoe het topje van de Mont Blanc in Teylers terecht kwam. En hoe de Ovale Zaal laat zien dat de mens altijd op zoek is geweest naar hoe de wereld in elkaar zit.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Hoofdconservator wetenschap: Trienke van der Spek
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
-
De Ovale Zaal uit 1784 is het oudste gedeelte van het museum. Waarom werd deze prachtige zaal gebouwd? Diederik en Dide praten over de Verlichting, het verband tussen kunst en wetenschap, de idealen van Pieter Teyler en zijn achtertuin. Over knetterende vonken. Over hoe de mens mede door verwondering zo’n freaking succesvolle diersoort is geworden.
Én ze ontmoeten Wim, al bijna 40 jaar beveiliger bij Teylers. Aan het begin van zijn carrière was het nog niet zo druk in het museum. Hij raakte geïnspireerd door de collectie en begon met gedichten schrijven.
Presentatie: Diederik Jekel, Dide Vonk
Gastheer: Wim de Jong
Productie, editing en montage: Dide Vonk
Mixage: Sonya Vos
Muziek: Studio QKLQ
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
-
Diederik Jekel en Dide Vonk vertellen je wat je kunt verwachten van deze podcast!
Teylers in Haarlem is het Museum van de Verwondering. Al sinds 1784 is dit de plek om je te verbazen en verwonderen over eeuwenoude fossielen, schitterende stenen, vernuftige apparaten, kostbare boeken, fascinerende munten en penningen, fabelachtige tekeningen en romantische schilderijen. Stap met wetenschapsjournalist Diederik Jekel en podcast- en theatermaker Dide Vonk binnen in deze tijdmachine, luister naar de intrigerende verhalen over het oudste museum van Nederland en ontdek waarom Teylers een eerbetoon aan de verwondering is.
Volg de podcast om niks te missen!
Voor meer informatie over Teylers Museum: www.teylersmuseum.nl
