Avsnitt
-
De week van Prinsjesdag is natuurlijk het hoogtepunt van het jaar voor de financiële- en economische wereld. Opvallend is echter dat de hoofdrolspelers in die wereld geen onderwerp van gesprek waren, merkt macro-econoom Arnoud Boot op. ‘De banken zijn weinig genoemd en komt in het regeerprogramma eigenlijk niet voor.’
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Niet vaak komt het voor dat de Federal Reserve in één klap de rente verlaagt met zeker 0,5 procentpunt. Dat is ook logisch, vindt macro-econoom Edin Mujagic. ‘Er moet altijd een aanwijsbare reden zijn, zoals een recessie die aanstaande is.’ Maar nu vindt de econoom het onduidelijk waarom de Amerikaanse centrale bank zo’n grote stap omlaag zet.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Saknas det avsnitt?
-
De Miljoenennota zat vol met clichés als 'keuzes maken die niet altijd populair zijn', 'gratis geld bestaat niet' en 'bomen groeien niet tot in de hemel'. Het zijn overigens clichés die de afgelopen jaren nauwelijks te horen waren, simpelweg omdat keuzes vooruit werden geschoven. Het geld leek immers wél gratis en die bomen bereikten de hemel wél, dacht men, volgens macro-econoom Edin Mujagic. 'Dus ik juich toe dat het voor dit kabinet belangrijk is om de begrotingsdiscipline de komende jaren te herstellen.'
Het is natuurlijk een forse sneer naar het vorige kabinet, als je beweert dat de begrotingsdiscipline de afgelopen jaren uit het zicht is geraakt. 'Daarmee zeg je in feite dat Rutte-IV die traditie van degelijk financieel beleid heeft laten varen.' Hoewel de staatsschuld momenteel op een historisch lage 50 procent en lager staat, zijn er de afgelopen jaren veel beleidsvoornemens in de steigers zijn gezet die heel veel geld gaan kosten. 'En daar zijn dus amper keuzes gemaakt, omdat geld lenen gratis was en omdat de staatsschuld zo laag was.'
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
De Franse centrale bank wijt de verdubbeling van de goudprijs sinds 2019 aan de geopolitieke spanningen, onder meer tussen de VS en China. Maar daarmee onderschat je het effect van de aanhoudende inflatie, zegt macro-econoom Edin Mujagic. 'Mensen zien een hele reeks zaken waardoor ze minder vertrouwen hebben in de Europese Centrale Bank (ECB), die veel te laat en halfslachtig ingreep toen de inflatie opliep.'
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Macro-econoom Arnoud Boot vindt dat er 'mooie uitspraken' staan in het regeerakkoord, maar hij heeft ook forse kritiek, met name op het gebrek aan maatregelen om het onderwijs te versterken en de economie productiever te maken. 'Met het oog op die twee doelen is het nu aangaan van wat schulden geen enkel probleem.'
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
De beste manier om werk minder belastend te maken is niet door kórter te werken, maar door het werk attractiever te maken, zegt macro-econoom Arnoud Boot. 'Het aantal uren werken hoeft het probleem niet te zijn. Het verminderen van het aantal uren werk zet de economie nog veel meer op scherp. Dat maakt de economie alleen maar drukker, en dat zouden we niet moeten willen.'
CNV presenteerde vandaag een looneis van 3.5 tot 6 procent, plus een werkweek van twee uur minder. Boot schrikt van die voorstellen. 'Veel mensen vinden het leven zwaar, maar met een tekort aan mensen is de hoofdoplossing dat je het werk anders inricht, waardoor het attractiever wordt.'
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
De Amerikaanse centrale bank, de Federal Reserve, is volgens macro-econoom Edin Mujagic van plan om een hele reek renteverlagingen door te gaan voeren. Volgens hem is daar ‘veel voor te zeggen’. ‘De inflatie is gedaald en gaat richting de 2 procent. Maar de Amerikaanse economie loopt niet zo lekker als ooit het geval is. Er is sprake van recessie-angst en ook de banenmarkt is niet wat het ooit is geweest’, ziet Mujagic.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
De Federal Reserve trekt het plan terug om banken in de Verenigde Staten onder extra toezicht te stellen. Na de bankencrisis van 2023, waarin enkele banken omvielen, wilde de Fed dat banken verplicht extra reserves achter de hand gingen houden. Maar dat plan wordt nu niet doorgezet. ‘Zelfs de Republikeinen en de Democraten, die het normaal gesproken nergens over eens zijn, waren het nu wel eens dat het een slecht plan was’, merkt macro-econoom Edin Mujagic op.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Macro-econoom Edin Mujagic noemt het langverwachte economische rapport van Mario Draghi 'heerlijk leesvoer dat de juiste diagnose stelt'. Maar de voormalige ECB-topman grijpt naar 'een aantoonbaar mislukt economisch model' om de problemen waar de EU mee kampt op te lossen, schrijft Mujagic.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Het lijvige rapport van Mario Draghi is dan uiteindelijk overhandigd aan commissievoorzitter Ursula von der Leyen en rapporten over een concurrerende competitieve Europese Unie. Dit rapport moest wachten op de herbenoeming van Ursula van der Leyen als voorzitter van de Commissie van de Europese Commissie omdat het zwaar aanzet op een gestuurde economie, zegt macro-econoom Arnoud Boot.
Eigenlijk een soort Franse economie waar concurrentie redelijk verdacht is en waar je stuurt op samenwerken.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Arnoud Boot raadt minister van Volkshuisvesting Mona Keijzer aan om zich niet te laten verleiden tot kortetermijnmaatregelen voor de woningmarkt, 'want dat is meestal het verkeerde beleid'. Keijzer moet volgens hem op de middellange termijn een groter aanbod creëren en er intussen voor zorgen dat de vraag niet verder toeneemt.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Ben je belegger, econoom, of anderszins geïnteresseerd bent in financiële markten en economie, ren dan naar de winkel voor een groot pak popcorn en genoeg te drinken. En ga er maar eens goed voor zitten, zegt macro-econoom Edin Mujagic: de komende tijd is er een soort real-time film te zien, met in de hoofdrol de rentecurve en de Amerikaanse recessie.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Het langverwachte rapport van voormalig voorzitter van de Europese Centrale Bank en oud-premier van Italië Mario Draghi wordt vandaag gepresenteerd. In een heel select gezelschap weliswaar. ‘Ik vind het eigenlijk echt niet kunnen. Dit is een rapport wat ons allemaal aangaat. En het rapport is ook veel te laat’, zegt macro-econoom Edin Mujagić.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Dat Volkswagen de sluiting van fabrieken in Duitsland overweegt, zorgt voor een schok in het hele land. Als een van de grootste werkgevers van Duitsland is de autofabrikant het visitekaartje van het land, en staat het symbool voor de Duitse economie in het algemeen. ‘Dit is een microvoorbeeld van het macrobeeld van dat land’, zegt macro-econoom Edin Mujagić.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Eerst het zoet, dan pas het zuur. Volgens FD-journalist Marijn Jongsma is het van belang dat in gedachte te houden bij het lezen van de uitgelekte Prinsjesdagbegroting. Een deel van de plannen lekte vrijdag geheel naar traditie uit. ‘We horen nu alleen de leuke dingen.’
Een van de uitgelekte plannen is dat de versobering van de expatregeling bijna helemaal wordt teruggedraaid. Jongsma verwacht dat met name techbedrijven tevreden zijn. 'Vanuit techbedrijven is een enorme lobby geweest.' Andere landen hebben soortgelijke regelingen voor expats en de techbedrijven willen bijblijven in de strijd om het trekken van talent.
Verder lekte vrijdag uit dat de overdrachtsbelasting voor beleggingspanden wordt verlaagd, van de huidige 10 procent naar 8 procent. Jongsma betwijfelt of dit veel teweeg gaat brengen, omdat er verschillende redenen zijn voor dat beleggers hun huurwoningen verkopen.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Zowel de Federal Reserve als de Europese Centrale Bank komt over een paar weken weer met een rentebesluit. ‘Dat is goed nieuws voor wie een hekel heeft aan luisteren naar centrale bankiers, want tot die tijd moeten ze echt hun mond houden’, zegt econoom Edin Mujagic.
In de regel geven centrale bankiers in aanloop naar een rentebesluit geen interviews, en doen ze geen uitspraken, om te voorkomen dat er onverwachts toch iets noemenswaardigs zou uitlekken. Zo voorkom je dat mensen gaan handelen met enige voorkennis. ‘Ze houden hun mond nu, en dat gebeurt juist in de periode dat heel veel mensen juist graag willen weten wat er gaat gebeuren.’
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Het gaat slecht met de Duitse economie. Dat bleek gisteren wel uit cijfers over het tweede kwartaal. Sprake van een algehele economische malaise is er absoluut niet, want in andere Europese landen is er wél sprake van groei, zegt macro-econoom Edin Mujagić.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Wereldwijd worden staatsschulden alsmaar hoger. Politici beloven meer geld uit te geven om daar dan weer een ander probleem mee op te lossen, maar dat gaat dan meestal om een oplossing voor de korte termijn. Op de langere termijn is zo’n uitgave meestal een compensatie, zegt macro-econoom Arnoud Boot. ‘Mensen geld geven, daar win je stemmen mee.’
Eigenlijk zijn bankiers de laatste deskundigen onder beleidsmakers die neutraal zijn. Ze worden niet geleid door politiek en opportunisme en proberen te doen wat het beste is voor de economie. Maar ze zitten in een omgeving waarin ze gedwongen worden om dingen te doen en posities in te nemen die op allerlei manieren kunnen worden geïnterpreteerd. De Europese Centrale Bank moet bijvoorbeeld altijd kijken of afzonderlijke lidstaten binnen de eurozone niet in de problemen komen door het monetaire beleid van diezelfde ECB. Hoe je het ook bekijkt, zit de centrale bank in het politieke speelveld. Het valt niet te voorkomen dat je ter discussie komt te staan.
Politici zijn er de afgelopen decennia mee weggekomen steeds hogere schulden te maken, om eigenlijk de economie tegemoet te komen. Op sommige momenten was het cruciaal dat de politiek acteert. Bijvoorbeeld in het begin van de COVID-crisis. Maar steun gaat altijd te lang door. Het probleem is dat politici hebben geleerd om problemen af te kopen met geld en de neiging hebben om geld verkeerd te besteden. En ze hebben ook geleerd dat ze ermee weg kunnen komen. In dat speelveld opereren centrale banken, door te proberen alles overeind te houden. En daarmee geven ze de politici de ruimte om met hun verkeerde beleid door te gaan, in plaats van de economie te versterken. Dus door investeringen te doen in infrastructuur en energie. Dat zijn zaken waarmee de economie over een aantal jaren veel ruimer is en veel meer groei aankan.
Ja. En oplossingen voor de lange termijn voeren politici noch centrale bankiers door. Politici niet omdat ze herkozen moeten worden, en centrale bankiers niet omdat ze er niet over gaan. Dus je ziet dat de productiviteitsgroei in de wereld steeds verder afneemt. En dat is een typisch voorbeeld van compensatie. Als je compenseert, dan behoud je het bestaande. En dan hou je het nieuwe tegen.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
De afdronk van de jaarlijkse bijeenkomst van de Federal Reserve van afgelopen vrijdag is positief, constateert macro-econoom Edin Mujagic. Maar zelf houdt Mujagic liever een slag om de arm: ‘In acht rentevergaderingen acht keer een verlaging verwachten is te veel van het goede.’
See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Het kabinet onderzoekt of bepaalde delen van de vroegpensioenregeling kunnen blijven bestaan. Macro-econoom Arnoud Boot begrijpt waarom, maar is ook kritisch. Hij hoopt dat het kabinet waakt voor de balans tussen het aantal werkenden en niet-werkenden. Ook ziet hij het vroegpensioen als een pleister: de maatschappij zou zich juist moeten inspannen om te zorgen dat mensen rond hun pensioenleeftijd niet al versleten zijn.
Er woedt al weken een discussie over de zogeheten vroegpensioenregeling. Minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken) heeft gezegd dat het kabinet bepaalde delen van het vroegpensioen in stand wil houden. Vind je dat verstandig?
‘Bij individuele gevallen, waar mensen door een zwaar beroep niet langer kunnen werken, is het goed dat zij vervroegd kunnen uittreden. Het is voor de hand liggend dat die personen recht hebben op een bepaalde tegemoetkoming, zodat ze eerder met pensioen kunnen. Het probleem met pensioenregelingen is dat het geen begrotingskwesties zijn. Het gaat niet zozeer om geld. Het probleem is dat de maatschappij moet uitvogelen wat goed is om als pensioen te hebben en vooral welke leeftijd daarbij hoort. Elk goed pensioen bestaat uit een maatschappij waar voldoende mensen werken ten opzichte van de mensen die niet werken. Dat heeft op zichzelf niets met geld te maken, maar met het draaien van de economie.’
‘De samenleving moet functioneren om te zorgen dat mensen met pensioen kunnen. En het functioneren van de maatschappij is afhankelijk van werkenden. We moet als maatschappij accepteren dat de pensioenleeftijd omhooggaat omdat mensen ouder worden. Als je de pensioenleeftijd dan niet verhoogt, krijg je veel te veel ouderen ten opzichte van het aantal werkenden. Dit is het grote pensioenverhaal. De verhouding tussen werkenden en niet-werkenden moet je beheersen, om ervoor te zorgen dat de maatschappij goed blijft draaien.’
Maar mensen die fysiek zware beroepen uitoefenen, worden doorgaans minder oud. En ze worden in minder goede gezondheid oud. Dan is het toch eerlijker dat zij eerder met pensioen kunnen?
‘Absoluut. Dat is een ongelijkheid die niet zozeer te maken heeft met de vroegpensioenregeling, maar eigenlijk veel breder speelt. Je ziet een deel van de samenleving dat moeilijk kan rondkomen, en langs iedere dimensie in de problemen zit. Je ziet een tweedeling in de maatschappij tussen mensen die het hebben, door afkomst, opleiding en geld, en mensen die het niet hebben. Die tweedeling leidt tot grote verschillen in leeftijdsverwachting en gezondheid. Dat staat wat mij betreft los van een pensioenregeling. Het is te hopen dat een nieuwe pensioenregeling, waarbij je meer zicht hebt op je pensioen, ervoor zorgt dat het pensioen niet langer anti-solidair is. Als je nu met pensioen gaat, profiteren de welgestelden er langer van en halen ze er meer uit dan de niet-welgestelden. Het nieuwe pensioen waarmee je meer toegang hebt tot je ‘eigen potje’ zou een oplossing kunnen zijn voor het gebrek aan solidariteit in het vorige stelsel.’
Stel, iemand kan echt niet meer werken, omdat-ie zijn hele leven een zwaar beroep heeft gehad. Wat stel jij voor dat er met hem gebeurt?
‘Uiteindelijk is dat oplossing dat we mensen in hun werkzame leven, bij fysieke en niet-fysieke beroepen, optimaal begeleiden. Dat betekent in de praktijk dat twintigers fysiek veel aankunnen en dus dat werk doen. Op hun vijftigste kunnen ze fysiek minder aan. Dat verschil moet zich vertalen naar een ander type werk, een ander type opdrachten dat je krijgt. De uiteindelijke oplossing is dat je werk krijgt dat je bij je past. Het is een personeelsprobleem. Het is onacceptabel dat mensen tijdens hun werkende leven niet begeleid worden om de juiste fysieke inspanning te leveren die past bij hun levensfase. De vroegpensioenregeling is in zekere zin een pleister op een grote wond. Je zegt tegen mensen: “We hebben u niet verzorgd. U bent daardoor versleten. Als dank mag u er drie jaar eerder tussenuit.” Ik vind dat geen goede manier van met mensen omgaan.
See omnystudio.com/listener for privacy information.
- Visa fler