Avsnitt
-
Jak to się stało, że młodzi, idealistyczni wyznawcy i wyznawczynie szlachetnej idei sprawiedliwości społecznej, prawdziwi wyzwoliciele i wyzwolicielki, przemienili się w ciemiężców? Na to, jedno z największych, pytań historii stara się odpowiedzieć socjolog Łukasz Bertram, który przez ostatnie kilka lat żył blisko z przedwojennymi polskimi komunistami. Potrzeba było tylko tyle i aż tyle – doktrynerskiej ideologii, i po kolei: rewolucji w drugim największym państwie świata, największej w historii czystki politycznej i największej w historii wojny światowej. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Mimo że górskich kurortów w Polsce – w porównaniu z taką np. Litwą czy Węgrami – nie brakuje, „zimowa stolica Polski” jest tylko jedna. Wewnętrznie sprzeczny mit Zakopanego jako miejsca zarówno elitarnie niezależnego, jak i konformistycznie masowego kształtowali przez cały wiek XX przyjezdni i miejscowi – cepry i górale. Okazuje się, że kluczowe dla kulturowego i materialnego kształtu Zakopanego były lata 60. Jerzy Kochanowski opowiada jak doszło do tego, że skalne Podhale było jedynym w kraju obszarem, w którym władze komunistyczne skapitulowały przed zorganizowanym oddolnie kapitalizmem, i jakie konsekwencje przynosi to po dziś dzień. Na HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Saknas det avsnitt?
-
Na ekrany kin pierwszy sekretarz powraca za sprawą swojej filmowej hagiografii, w telewizji publicznej podobne klimaty mamy od 6 lat – pod wodzą nowego „Krwawego Maćka” jest równie głośno, kolorowo i niezgodnie z prawdą. Łukasz Mieszkowski wraz z gościem, Jakubem Szumskim, daje się porwać propagandzie sukcesu pierwszej połowy lat 70., lecz nie ukrywają, jaką cenę Polacy zapłacili później za chaotyczny i niezrównoważony boom. Spod stereotypów, anegdot i faktów wyziera jednak refleksja. Czy epoka Gierka była pierwszym w historii Polski okresem masowej emancypacji społecznej, opartej na fundamencie ekonomicznym, a nie politycznym? Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Ponad 20 lat temu kierownictwu Państwowej Galerii Sztuki „Zachęta” w Warszawie udało się odeprzeć ataki uzbrojonego w szablę Daniela Olbrychskiego oraz dwójki dźwigających potężny głaz narodowych chrześcijan. W ostatnich latach do ofensywy, z całym swoim arsenałem, ruszył prawicowy rząd i „Zachęta”, ostatnia niezależna, publiczna galeria prezentująca sztukę współczesną, padła. W dotąd najbardziej publicystycznym – lub „sztucznohistorycznym” – odcinku Łukasz Mieszkowski wraz z Piotrem Rypsonem opisują proces, który cofnął państwowe instytucje wystawiennicze do czasów późnej komuny, a oficjalną działalność artystyczną ograniczył do wznoszenia kolejnych posągów Świętego Jana Pawła II Wielkiego. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Co łączyło mieszkających na warszawskim Ursynowie w latach osiemdziesiątych ratlerka Inusia i charta Agata z zapomnianą rewolucją, która po II wojnie światowej przeorała polską wieś i usunęła z niej klasę społeczną zamieszkującą ją od stuleci? O reformie rolnej, jej zwycięzcach i przegranych opowiada Anna Wylegała. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Pandemia jest fenomenem biologicznym i naukowym, zaraza – kulturowym. Sposób, w jaki polskie społeczeństwo funkcjonuje w czasach koronawirusa wskazuje, że nie przekroczyło jeszcze bardzo ważnego progu nowoczesności. Łukasz Mieszkowski przedstawia koncepcję „biopolityki” Michela Foucault w kontekście polskiego epizodu pandemii COVID-19. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Należący do jego babci telewizor kolorowy produkcji radzieckiej Rubin 714p stanął w płomieniach 7 listopada 1991 r. po południu, dokładnie w 74 rocznicę Rewolucji październikowej, dwa miesiące przed upadkiem ZSSR, pięć minut przed jego wyjściem na zajęcia do Pałacu Kultury. Za sprawą wydobywających się z politurowanej obudowy kłębów czarnego, trującego dymu, Łukasz pierwszy raz na własnej skórze przekonał się, jak toksyczne potrafią być efekty działań naszych wschodnich sąsiadów. Jednak Bartłomiej Gajos wskazuje, że Rosjanom, a nawet najgorszemu z nich – Stalinowi, zawdzięczamy więcej, niż się moglibyśmy się domyśla. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Kto ma rację? Minister Czarnek z KUL-u, oznajmiający, że marksizm to gender, czyli głupota w najczystszej postaci, czy profesorka Sheri Berman z Uniwersytetu Columbia w NY, sugerująca, w kontekście nadchodzącej katastrofy klimatycznej i kompromitacji modelu neoliberalnego, ideologią dającą najwięcej szans na przyszłość jest marksizm rozumiany w jego reformistycznej wersji – połączenie demokratycznej polityki z socjalistyczną ekonomią? Żeby na to odpowiedzieć akurat nie potrzeba eksperta, ale socjolog, badacz myśli politycznej i członek kooperatywy spożywczej Bartłomiej Błesznowski wyjaśnia wiele innych zawiłości najważniejszego światopoglądu XIX, XX, a wszystko wskazuje, że i XXI wieku.Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Z dystansu dekad sprawa wygląda różowo – gospodarcze i polityczne otwarcie kraju w latach 70. przyniosło jego mieszkańcom obyczajowe wynalazki zachodu: antykoncepcję, edukację seksualną, pornografię, wreszcie zagranicznego inżyniera w delegacji, z jego erotycznymi potrzebami i wypchanymi dolarami portfelem. Historyczka Anna Dobrowolska rozwiewa złudzenia – rewolucja seksualna w socjalistyczno-katolickiej Polsce była tylko dla wybranych, czego konsekwencje w formie reakcyjnego backlashu wróciły do nas po latach. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Widok, jaki gdzieś koło roku 1960 roztoczył się z tarasu Pałacu Kultury przed oczyma ojca Łukasza przeczył ogłoszonemu kilka lat wcześniej zakończeniu odbudowy miasta. Tam, gdzie dziś dominują drapacze zachodniego śródmieścia, wciąż rozciągało się rdzawe morze ruin. W takim razie kiedy, jeśli w ogóle, stolica ostatecznie podniosła się z gruzów, za jaką cenę, i kim byli główni – dosłownie i w przenośni – architekci tego przedsięwzięcia? Varsavianista Grzegorz Piątek opowiada o Warszawie, ale też i o innych miastach. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Pańszczyzna kojarzy się zwykle – i słusznie – z niemal niewolniczą, bezpłatną pracą, świadczoną przez chłopów (chamów) na rzecz właścicieli ziemskich (panów). Znawca tematu Kacper Pobłocki podaje jednak inną definicję – pańszczyzna to strukturalne i wielowiekowe doświadczenie przemocy fizycznej, które nie zakończyło się wraz z przywróceniem chłopom wolności osobistej. Co za tym idzie, rozmowa o polskim doświadczeniu feudalnym w zaskakujący sposób skręca z XVIII-wiecznego folwarku na nasze, współczesne miejsca pracy, związki czy rodziny. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Niemieckie obozy koncentracyjne i zagłady są ostatnim miejscem, które może kojarzyć się z modą. Karolina Sulej pokazuje, jak pasiaki, zaprojektowane jako jeden z kluczowych elementów totalnego systemu wykluczenia, upokorzenia i opresji, w rękach (i na grzbietach) więźniarek i więźniów stały się bronią w walce o przeżycie, godność i prawo do odrobiny przyjemności, i dlaczego ich przykład może służyć jako metafora historii mody polskiej w XX wieku. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Teraz są dobrzy, kiedyś byli źli – Łukasz chciałby wierzyć, że takie zdanie na temat Niemców ma przeciętny Polak (a nie że ciągle pozostają źli). Tymczasem, z pomocą Sławomira Dębskiego podejmuje się karkołomnego zadania oceny bilansu stosunków polsko-niemieckich w XX i w XXI wieku z pominięciem okresu II wojny światowej. Pyta się też o kwestię powtarzaną w kółko kwestię – Czy Niemcy faktycznie wciąż są nam winni jakieś marki? Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Wbrew uporczywie rozpowszechnianym mitom, największym zagrożeniem dla nowo powstałej Rzeczpospolitej nie byli bolszewicy, a wyczerpani wojną i biedą, zrewolucjonizowani Polacy. Maciej Górny wyjaśnia, dlaczego wojna z bolszewikami nie była starciem cywilizacji, a polskie zwycięstwo „Cudem nad Wisłą”, tylko bitwą typową dla europejskiej „wojny narodów”. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
Łukasz tak samo jak jego gość, dziennikarz Maciej Mazur, o tragedii powstania napisał książkę i przeprowadził dziesiątki, jeśli nie setki rozmów. Tym razem, wbrew faktom, ale zgodnie z pragnieniami demonstrujących na rondzie Praw Kobiet zwolenników powstania warszawskiego, snują – za wybitnym historykiem i dwoma nieco zapomnianymi oficerami Armii Krajowej – potencjalne scenariusze polskiego w nim zwycięstwa. Elementy, których w rzeczywistości zabrakło, to udany zamach na Hitlera, sojusz cywilnych i wojskowych władz podziemnych z polskimi komunistami, i umiejętność trzymania nerwów na wodzy. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.
-
"Faszyzm był naszym wzorcem" powiedział Bolesław Piasecki o stworzonym przez siebie przedwojennym ONR-ze, choć swoich towarzyszy nazywać wolał nowoczesnymi nacjonalistami. Kim byli przedwojenni polscy faszyści, jaką rolę w ich działalności odgrywała przemoc, co różni ich od dzisiejszych narodowców? Iza Mrzygłód analizuje początki modernistycznego ruchu, który wierzył w silną jednostkę i wciąż wywiera silny wpływ na naszą rzeczywistość. Na podcast HISTORIA ZNA TAKIE PRZYPADKI zaprasza Łukasz Mieszkowski.