Avsnitt
-
Dag in dag uitgaat het Israëlische leger door met het bombarderen en verwoesten van Gaza, waarbij veel doden vallen, waaronder ook veel vrouwen en kinderen. Premier Netanyahu houdt vol dat zijn doel het uitschakelen van Hamas is en het redden van de gijzelaars. Maar is dat echt zo? Wat zien we eigenlijk gebeuren in Gaza en wat is het plan daarachter? Is er wel een plan? Collega Edwin Koopman ging te rade bij Israëlische deskundigen.
(14:19) Wie is de Salvadoraanse man die in de VS uitgroeit tot een politieke kwestie?
De migrant Kilmar Ábrego García is onterecht door de Amerikaanse overheid naar El Salvador gedeporteerd, ondanks een rechterlijk bevel dat hem beschermde tegen uitzetting. Sinds 2019 woonde hij in Maryland met zijn vrouw en kinderen. De deportatie werd later erkend als een administratieve fout, maar de Amerikaanse regering weigert tot nu toe actie te ondernemen om hem terug te halen. Momenteel zit hij in El Salvador vast in een beruchte gevangenis. Journalist Carol Rock vertelt wie García is en waarom zijn zaak nu politiek tot grote beroering leidt.
Presentatie: Tim de Wit -
De Amerikaanse overheid bevriest 2,2 miljard dollar aan publieke financiering voor een van 's werelds meest prestigieuze universiteiten. Reden: Harvard weigert te buigen voor een lijst politieke eisen uit Washington – een ongeziene confrontatie tussen academische vrijheid en machtsvertoon vanuit het Witte Huis. Amerika-deskundige Casper Thomas over academische vrijheid onder de huidige regering in Washington.
(11:03) Zuidoost-Azië klem tussen Beijing en Washington
Terwijl de Verenigde Staten dreigen met hoge invoerheffingen op Zuidoost-Aziatische producten, probeert China de banden met de buren juist aan te halen. President Xi Jinping arriveerde deze week in Vietnam met een koffer vol deals: 45 nieuwe akkoorden, al op dag één van zijn bezoek. Maar achter die economische toenadering schuilt een spanningsveld. Want uitgerekend vanwege de Chinese maritieme intimidatie in de Zuid-Chinese Zee zoekt Vietnam bijvoorbeeld juist militaire samenwerking met Washington. Economisch lonkt Beijing, maar voor zijn veiligheid kijkt Hanoi naar Washington. Wat betekent deze spagaat voor de regio? We vragen het aan Jasper Roctus, China-onderzoeker aan het Egmontinstituut en de Universiteit van Gent.
Presentatie: Chris Kijne -
Saknas det avsnitt?
-
Onder leiding van het VK, Frankrijk en Duitsland komen morgen in Londen twintig landen bijeen om te zoeken naar oplossingen voor de oorlog in Soedan, een conflict dat inmiddels is uitgegroeid tot de grootste humanitaire crisis ter wereld. Vooral de aanwezigheid van de Verenigde Arabische Emiraten roept vragen op, vanwege hun steun aan de RSF, die wordt beschuldigd van genocide. Daarover Afrika-correspondent Joost Bastmeijer en Soedan-kenner Anette Hoffmann van Instituut Clingendael.
(13:08) Hoe de Russen burgers aanvallen
De Russische raketaanval op de Oekraïense stad Soemy was volgens Donald Trump niet met opzet gericht op burgers. Meer dan 30 mensen kwamen er gisteren om het leven. Toch was het zeker niet de eerste Russische aanval waarbij alleen maar burgers werden gedood. Wat wil Rusland hiermee bereiken? We spreken onze correspondent Michiel Driebergen vanuit de getroffen stad.
Presentatie: Chris Kijne -
Wel importheffingen, en dan toch weer niet. Economisch lijkt er weinig logica achter het beleid van Trumps importheffingen te zitten. Maar wat als niet economie, maar iets heel anders het doel is? En zien we nu al de contouren van een nieuwe wereldorde? Daarover econoom en NRC-journalist Maarten Schinkel.
(15:26) Staat Meloni aan de kant van Europa of Trump?
Ook we zoomen in op de Italiaanse premier Giorgia Meloni, die komende week - middenin deze crisis - op bezoek gaat bij Trump. Staat de radicaal-rechtse Meloni nou aan de kant van Europa of aan de kant van de Amerikaanse president? Eveline Rethmeijer over het ware gezicht van Meloni. Dat doen we met EenVandaag-verslaggever en oud-Italië-correspondent Eveline Rethmeijer.
Presentatie: Tim de Wit -
Dit weekend brengt de Syrische leider Ahmed al-Sharaa een bezoek aan Turkije, waar hij onder andere met president Erdogan zal spreken. De ontmoeting valt in een tijd van oplopende spanningen tussen Turkije en Israël, die botsende belangen najagen in het politiek nog instabiele Syrië. Zo bombardeert Israël Syrische doelwitten, om te voorkomen dat het een ‘Turks protectoraat’ wordt. Wat willen beide buurlanden bereiken, en wat is in het belang van Syrië zelf? Daarover arabist Leo Kwarten.
(09:38) Podcast: Europa draait door
In onze podcast Europa draait door ontvangen Tim de Wit en Arend Jan Boekestijn deze week VRT-journalist en defensiedeskundige Jens Franssen.
(11:24) Nervositeit over Trump stijgt in VS
Ook binnen de VS stijgt de nervositeit over het beleid van Donald Trump. Door het hele land zijn honderdduizenden mensen de straat op gegaan om te demonstreren tegen de president. Maar waar blijft het verzet vanuit de Democratische Partij, zeker nu ook Republikeinen openlijk kritiek op Trump uiten? Te gast zijn correspondent Karlijn van Houwelingen en journalist en VS-kenner Casper Thomas van De Groene Amsterdammer.
Presentatie: Eva Koreman. -
Zo’n 970 reservisten van het Israëlische leger, onder wie piloten en officieren, hebben een brief ondertekend waarin ze oproepen tot het beëindigen van de oorlog in Gaza. Ze weigeren niet hun dienstplicht, maar willen niet meewerken aan wat zij zien als politiek gemotiveerd militair geweld.
Antropoloog en Israël-kenner Erella Graciani duidt deze opvallende actie én de felle reactie vanuit de legertop.
(08:29) Oud-Duits minister over de nieuwe wind in Berlijn
Naar verwachting wordt CDU-leider Friedrich Merz in de week van 5 mei tot bondskanselier gekozen, waarna zijn nieuwe regering van start gaat. De coalitie met de SPD heeft grote ambities, zowel op nationaal als internationaal vlak. Prominent lid van het CDU en voormalig minister Peter Altmaier over Duitslands leiderschap en de grote uitdagingen waar zijn land voor staat.
Presentatie: Sophie Derkzen -
De kogel is door de kerk in Duitsland: de formerende partijen zijn tot een regeerakkoord gekomen. Dat betekent dat de christendemocraten en de sociaaldemocraten het de komende jaren samen zullen moeten rooien, met Friedrich Merz van de CDU/CSU als de nieuwe bondskanselier. Wat zijn zij van plan met Duitsland? En wat voor leider zal Merz zijn? We bespreken het met Marja Verburg van het Duitsland Instituut en Jeroen Reygaert, VRT- journalist.
(12:55) China reageert hard op Amerikaanse tarieven
China reageert fel op de torenhoge Amerikaanse importtarieven door tegenmaatregelen te nemen en zegt tot het einde te willen vechten. Amerika is een belangrijk exportland voor China. Hoelang kan China deze economische klappen verduren? En waarom kiezen ze voor een harde tegenaanval? Frank Pieke, hoogleraar moderne China studies aan de Universiteit Leiden, over de harde reactie vanuit China.
Presentatie: Sophie Derkzen -
President Zelensky heeft in een videoboodschap bevestigd dat het Oekraïense leger actief is in de Russische regio Belgorod, naast het Russische Koersk. Volgens de Oekraïense leider zijn de operaties aan de landsgrenzen gerechtvaardigd: "De oorlog moet terugkeren naar waar die vandaan kwam." Aan correspondent Michiel Driebergen vragen we waarom Kyiv nu deze aanval inzet.
(09:54) Hoe Europa zijn industrie wil redden
In onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen’ gaat het vandaag over de Europese industrie. De Amerikaanse importheffingen zijn slechts de nieuwste klap in een lange reeks tegenslagen. Door de torenhoge energieprijzen wordt het voor Europese fabrieken steeds lastiger om te overleven. Maar juist nu zijn die fabrieken onmisbaar, stelt de Europese Commissie. Hoe houdt Europa zijn industrie overeind? Daarover spreken we met econoom Rens van Tilburg van het Instituut voor Milieuvraagstukken (VU) en Sander Tordoir, hoofdeconoom bij de Europese denktank CER.
Presentatie: Sophie Derkzen -
Wereldwijd dalen de beurzen scherp na de aankondiging van de regering Trump om voor bijna alle landen, met uitzondering van Rusland, forse importheffingen in te voeren.
Hoe wordt er in Berlijn gereageerd, waar de nieuwe coalitie toch al moeite heeft om middels een regeerakkoord de haperende Duitse economie vlot te trekken? En wat moet het antwoord van de EU zijn? Daarover onze correspondent in Duitsland, Guy Hoeks, en ING-econoom Bert Colijn.
(14:42) Onderwijs te midden van oorlog: een kijkje in een basisschool in Douma
In Syrië groeit een generatie kinderen op die niets anders kent dan oorlog. Veel scholen zijn verwoest en miljoenen kinderen krijgen geen onderwijs. Maar hoe staat het met de scholen die nog wel functioneren? Een reportage van Nienke Edelenbosch en Jaap van den Biesen, gemaakt op een basisschool in Douma.
Presentatie: Tim de Wit -
De spanning tussen aartsvijanden Amerika en Iran bereikte afgelopen week een hoogtepunt: president Trump wil een nieuwe nucleaire deal sluiten en dreigt met luchtaanvallen. Maar Iran piekert er vooralsnog niet over om met de Amerikanen aan tafel te gaan. Om al die spanningen beter te begrijpen, bekijken we de wereld vanuit Iran - wat maken die dreigementen van Trump daar nu los? Hoe probeert Iran zijn eigen veiligheid te garanderen? Daarover journalist en Midden-Oosten-expert Ghassan Dahhan.
(15:53) Wetenschap door de geopolitieke bril
Met natuurkundige Robbert Dijkgraaf bekijken we de wetenschap door een geopolitieke bril; hoe belangrijk is de wetenschap voor de macht? Trump draait de geldkraan dicht, terwijl in andere delen van de wereld kennishubs ontstaan, waar staat Europa in dit verhaal? En: is kennis macht?
Presentatie: Sophie Derkzen -
Met een historische uitspraak van het Constitutioneel Hof in Zuid-Korea is president Yoon uit zijn ambt gezet. De rechtbank oordeelde unaniem dat Yoon “de grondbeginselen van de democratie heeft geschonden”, toen hij in december een couppoging deed. Wat staat Zuid-Korea nu te wachten? En wat gebeurt er met Yoon zelf? Korea-deskundige Remco Breuker, van de Universiteit Leiden, is te gast.
(08:26) Transgenderrechten VS onder druk
Sinds Trump weer aan de macht is, staat het inperken van transrechten hoog op zijn agenda. Zo mogen transgender en non-binaire personen niet langer een 'X' als genderaanduiding op officiële documenten gebruiken. Daarnaast zouden transgender vrouwen uitgesloten worden van deelname aan vrouwensporten en wil hij transgender personen uit het leger weren. Het leidde ertoe dat trans persoon Andy Passchier besloot Amerika te verlaten. Andy vertelt over diens vertrek. Ook cultuurwetenschapper Margriet van Heesch (UvA) schuift aan.
(21:50) Bureau Buitenland ook op tv
Vanaf komende zondag is het zo ver: dan verschijnt Bureau Buitenland ook op televisie. In hun nieuwe programma helpen Sophie Derkzen en Tim de Wit meer grip te krijgen op deze razend ingewikkelde wereld. Te gast is Sophie Derkzen.
Bescherm de Publieke Omroep
Laat de Publieke Omroep niet wegbezuinigen, ga naar beschermdepubliekeomroep.nl (https://podcast.npo.nl/admin/feed/24/feeditem/beschermdepubliekeomroep.nl)
Presentatie: Chris Kijne -
Europa heeft een 'sterk plan' om de Verenigde Staten terug te slaan in de handelsoorlog. Daarmee reageerde de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen op de draconische tarieven die Donals Trump afgelopen nacht heeft afgekondigd. Voor producten uit de Europese Unie (EU) geldt een tarief van 20%, Europese auto’s treft een heffing van 25%. Maar hoe gaat Europa dan reageren? Zeker met verschillende belangen en zorgen binnen de lidstaten. Daarover Rob Heirbaut, VRT-correspondent in Brussel.
(11:00)De foute vrienden van Europa in Centraal-Azië
Europa wil flink meer gaan samenwerken met landen als Kazachstan, Kirgizië en Turkmenistan. Lang lagen de Centraal-Aziatische landen in de geopolitieke schaduw van Rusland, maar de afgelopen jaren groeit hun rol op het wereldtoneel. Vandaag en morgen vindt in Oezbekistan zelfs de eerste EU-Centraal-Azië-top plaats. Waarom juist nu? En is daarbij ook aandacht voor de grote mensenrechtenschendingen in deze landen? In het zesde deel van onze serie 'De oplossing van het Westen. Xi, Poetin en Trump in strijd met Europa' kijken we naar Europa’s zoektocht naar nieuwe vrienden in een veranderende wereldorde. Journalist Thijs Broekkamp en Fabienne Bossuyt, Centraal-Azië-kenner aan de Universiteit Gent, schuiven aan.
Bescherm de Publieke Omroep
Laat de Publieke Omroep niet wegbezuinigen, ga naar beschermdepubliekeomroep.nl (https://beschermdepubliekeomroep.nl/)
Presentatie: Chris Kijne -
De immigratiedienst van Berlijn wil vier jonge inwoners deporteren naar hun landen van herkomst: de VS, Polen en Ierland. Dit omdat ze hebben meegedaan aan pro-Palestijnse demonstraties. Geen van de vier is veroordeeld voor een misdrijf. Het is een stap die zorgen oproept over de vrijheid van meningsuiting in Duitsland. Daarover o.a. VRT-correspondent Jeroen Reygaert.
(15:45) Muzikant in oorlogstijd
Wat doe je als kunstenaar, als zich in jouw land een tragedie afspeelt? De Syrische klarinettist en componist Kinan Azmeh studeerde aan het prestigieuze Juilliard en woonde al jaren in de VS toen in zijn land de oorlog uitbrak. Hij nam zich voor niet langer van de zijlijn toe te kijken. In de bioscoop is nu de film Half Moon te zien, over het werk van Azmeh, en deze week treedt hij op in Nederland. Redacteur Djuna Kramer sprak hem.
Presentatie: Tim de Wit
-
Vijftien vermiste hulpverleners zijn dood teruggevonden in een massagraf in Rafah, Gaza. Volgens de Verenigde Naties zijn ze “een voor een” omgebracht. Minstens één slachtoffer werd vastgebonden aangetroffen. Met meer dan duizend gedode zorgmedewerkers sinds het begin van de oorlog groeit de overtuiging dat Israël gericht hulpverleners aanvalt. We spreken met directeur Harm Goossens van het Nederlandse Rode Kruis over de veiligheid van hulpverleners in Gaza.
(11:19) Trump stelt ultimatum aan Iran
In een nieuw hoofdstuk van de spanningen tussen de VS en Iran dreigt president Trump met militaire aanvallen als Iran niet akkoord gaat met een nucleaire deal. Volgens Trump zullen het bombardementen zijn “zoals nooit eerder gezien”. Iran reageert afwijzend en beschuldigt de VS van chantage. Historicus en Iran-kenner Peyman Jafari over de oplopende spanningen tussen de twee landen.
Presentatie: Tim de Wit -
Marine Le Pen, boegbeeld van het Franse radicaal-rechts, is schuldig bevonden aan het verduisteren van miljoenen euro’s Europees geld. In het vonnis dat vanmiddag werd uitgesproken wordt ze 5 jaar onverkiesbaar verklaard, waardoor ze niet mag deelnemen aan de presidentsverkiezingen van 2027. Bovendien krijgt ze 4 jaar celstraf, waarvan 2 voorwaardelijk. We spreken met Trouw-correspondent Eva Rammeloo en voormalig correspondent in Frankrijk Stefan de Vries over de deze historische veroordeling.
(13:38) Noodhulp aan Myanmar kent vele dilemma's
Myanmar kampt met een ramp van enorme omvang. De aardbeving heeft zeker 1700 mensen het leven heeft gekost en de kans is groot dat het aantal verder oploopt. En dat alles komt bovenop een land dat al verscheurd is door een burgeroorlog. De noodhulp komt moeizaam op gang - en dat heeft alles te maken met de militaire junta in Myanmar - die alle touwtjes strak in handen wil houden. Hoe moet je je als hulporganisatie opstellen? Daarover Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
Presentatie: Tim de Wit -
Het is al jaren een vurige wens van premier Netanyahu: hij wil meer grip op de benoeming van rechters en lijkt nu daarin zijn zin te krijgen. Het Israëlische parlement is akkoord met een nieuwe wet, waardoor de aanstelling van het hooggerechtshof na de volgende verkiezingen onder politieke controle komt te staan. De beslissing voert de grootschalige protesten tegen de regering van Netanyahu verder op, al de hele week gaan mensen in Israël de straat op uit woede over het schenden van het staakt-het-vuren. Antropoloog en Israël-kenner Erella Grassiani is te gast.
(09:53) Wat moeten de bolsonaristen zonder Bolsonaro?
Het houdt de gemoederen in Brazilië flink bezig: oud-president Jair Bolsonaro moet terechtstaan voor het beramen van een staatsgreep. Dat besloot het hooggerechtshof unaniem. Wat betekent het voor de toekomst van Bolsonaro’s uiterst rechtse beweging? En wie zal er voor zijn partij dan aan het roer staan bij de verkiezingen volgend jaar? Daarover Marc Bessems, Braziliëkenner en voormalig correspondent Latijns-Amerika.
(22:06) Europa draait door
Er is weer een nieuwe aflevering van onze podcast Europa Draait Door. Daarin Rusland-kenner Helga Salemon over de onderhandelingen voor vrede. En die opgebloeide relatie tussen Trump en Poetin. Aan Helga de vraag: hoe lukt het Poetin om Trump te bespelen?
Presentatie: Tim de Wit -
President Trump heeft in korte tijd de wereldorde opgeschud. Bondgenoten zoals Canada en Denemarken zijn geschokt over Amerikaanse inlijvings- en annexatieplannen, zoals die voor Groenland. Dit trekt ook een grote wissel op de NAVO, het bondgenootschap waarbij vertrouwen – het idee dat het ene lid voor het andere opkomt – zo belangrijk is. Canada en Denemarken, beide lid van de NAVO, voelen zich nu juist bedreigd.
In het vijfde deel van onze serie 'De oplossing van het Westen. Xi, Poetin en Trump in strijd met Europa' staat de vraag of de NAVO nog een toekomst heeft centraal. In hoeverre kunnen Europese landen nog op bescherming van de VS rekenen? Daarover te gast: voormalig generaal Tom Middendorp en hoogleraar geopolitiek Bastiaan van Apeldoorn, vicevoorzitter bij de SP.
Presentatie: Chris Kijne
-
Plannen voor radicale verscherping Duits asielbeleid
In Duitsland slaan centrumlinks en centrumrechts de handen ineen voor het strengste migratiebeleid in decennia. De beoogde Duitse coalitie wil met nieuwe plannen een kantelmoment in de binnenlandse veiligheid bereiken. Het toeval wil dat het plan nogal lijkt op het hoofdlijnenakkoord van de Nederlandse regering. Maar is het ook haalbaar? We bespreken het met Marja Verburg van het Duitsland Instituut.
(10:36) Hoever kan Trump gaan met zijn deportaties?
Volgens de Amerikaanse president Donald Trump zijn het de grootste bad guys denkbaar: de Venezolaanse migranten die zijn uitgezet naar een megagevangenis in El Salvador. Maar of het echt om criminelen gaat, is de vraag: ze kregen namelijk geen enkele vorm van proces. Het leidt tot felle confrontatie tussen de president en de rechterlijke macht. Hoe ver kan Trump gaan? Daarover Lou Errens, expert op het gebied van Amerikaans recht, verbonden aan de Uva en ngo justice for property.
Presentatie: Maaike Schoon. -
De Palestijnse filmmaker Hamdan Ballal, mede-maker van de Oscarwinnende No Other Land, is in zijn geboortedorp op de Westelijke Jordaanoever mishandeld door kolonisten en daarna opgepakt. Zijn film gaat over precies dat geweld.
Frederieke van Dongen van Artsen Zonder Grenzen kent het dorp goed en vertelt over de humanitaire ramp die zich daar nu afspeelt.
Britse bezuinigingen op komst: ‘Met het mes in de publieke sector’
De Britse minister van Financiën Rachel Reeves presenteert morgen haar langverwachte voorjaarsverklaring. Verwacht wordt dat zij miljarden gaat schrappen op de rijksbegroting. Het mes gaat in de publieke sector, terwijl de defensie-uitgaven juist stijgen. Binnen Reeves’ eigen Labour-partij klinkt forse kritiek. Over het gemor binnen de regeringspartij is oud-correspondent Hieke Jippes te gast.
Presentatie: Sophie Derkzen -
In Turkije is een nationale protestgolf losgebarsten na de arrestatie van Ekrem İmamoğlu, de populaire burgemeester van Istanbul en geduchte rivaal van president Erdogan. Volgens veel betogers is dit meer dan een incident – zij spreken van een kantelmoment. Een moment waarop Turkije definitief dreigt af te glijden van democratie naar autocratie. Collega en Turkijekenner Cevahir Varan sprak met demonstranten die waarschuwen: als we nu niet in verzet komen, raken we onze vrijheden voorgoed kwijt.
(16:00) Opera in oorlogstijd
De Oekraïense havenstad Odessa ligt al dagen onder zwaar Russisch vuur. Toch wordt er, tussen de raketinslagen door, gewerkt aan een opera- en dansvoorstelling. De Nederlander Gerard Mosterd nam de choreografie voor zijn rekening en toert in april met het gezelschap uit Odessa door Nederland. Maar hoe doe je dat, een voorstelling maken in een stad waar alles wordt kapotgeschoten? Collega Edwin Koopman vroeg het aan Mosterd zelf, die net terug is uit Odessa.
Presentatie: Sophie Derkzen - Visa fler
