Avsnitt
-
Het is al jaren een vurige wens van premier Netanyahu: hij wil meer grip op de benoeming van rechters en lijkt nu daarin zijn zin te krijgen. Het Israëlische parlement is akkoord met een nieuwe wet, waardoor de aanstelling van het hooggerechtshof na de volgende verkiezingen onder politieke controle komt te staan. De beslissing voert de grootschalige protesten tegen de regering van Netanyahu verder op, al de hele week gaan mensen in Israël de straat op uit woede over het schenden van het staakt-het-vuren. Antropoloog en Israël-kenner Erella Grassiani is te gast.
(09:53) Wat moeten de bolsonaristen zonder Bolsonaro?
Het houdt de gemoederen in Brazilië flink bezig: oud-president Jair Bolsonaro moet terechtstaan voor het beramen van een staatsgreep. Dat besloot het hooggerechtshof unaniem. Wat betekent het voor de toekomst van Bolsonaro’s uiterst rechtse beweging? En wie zal er voor zijn partij dan aan het roer staan bij de verkiezingen volgend jaar? Daarover Marc Bessems, Braziliëkenner en voormalig correspondent Latijns-Amerika.
(22:06) Europa draait door
Er is weer een nieuwe aflevering van onze podcast Europa Draait Door. Daarin Rusland-kenner Helga Salemon over de onderhandelingen voor vrede. En die opgebloeide relatie tussen Trump en Poetin. Aan Helga de vraag: hoe lukt het Poetin om Trump te bespelen?
Presentatie: Tim de Wit -
President Trump heeft in korte tijd de wereldorde opgeschud. Bondgenoten zoals Canada en Denemarken zijn geschokt over Amerikaanse inlijvings- en annexatieplannen, zoals die voor Groenland. Dit trekt ook een grote wissel op de NAVO, het bondgenootschap waarbij vertrouwen – het idee dat het ene lid voor het andere opkomt – zo belangrijk is. Canada en Denemarken, beide lid van de NAVO, voelen zich nu juist bedreigd.
In het vijfde deel van onze serie 'De oplossing van het Westen. Xi, Poetin en Trump in strijd met Europa' staat de vraag of de NAVO nog een toekomst heeft centraal. In hoeverre kunnen Europese landen nog op bescherming van de VS rekenen? Daarover te gast: voormalig generaal Tom Middendorp en hoogleraar geopolitiek Bastiaan van Apeldoorn, vicevoorzitter bij de SP.
Presentatie: Chris Kijne
-
Saknas det avsnitt?
-
Plannen voor radicale verscherping Duits asielbeleid
In Duitsland slaan centrumlinks en centrumrechts de handen ineen voor het strengste migratiebeleid in decennia. De beoogde Duitse coalitie wil met nieuwe plannen een kantelmoment in de binnenlandse veiligheid bereiken. Het toeval wil dat het plan nogal lijkt op het hoofdlijnenakkoord van de Nederlandse regering. Maar is het ook haalbaar? We bespreken het met Marja Verburg van het Duitsland Instituut.
(10:36) Hoever kan Trump gaan met zijn deportaties?
Volgens de Amerikaanse president Donald Trump zijn het de grootste bad guys denkbaar: de Venezolaanse migranten die zijn uitgezet naar een megagevangenis in El Salvador. Maar of het echt om criminelen gaat, is de vraag: ze kregen namelijk geen enkele vorm van proces. Het leidt tot felle confrontatie tussen de president en de rechterlijke macht. Hoe ver kan Trump gaan? Daarover Lou Errens, expert op het gebied van Amerikaans recht, verbonden aan de Uva en ngo justice for property.
Presentatie: Maaike Schoon. -
De Palestijnse filmmaker Hamdan Ballal, mede-maker van de Oscarwinnende No Other Land, is in zijn geboortedorp op de Westelijke Jordaanoever mishandeld door kolonisten en daarna opgepakt. Zijn film gaat over precies dat geweld.
Frederieke van Dongen van Artsen Zonder Grenzen kent het dorp goed en vertelt over de humanitaire ramp die zich daar nu afspeelt.
Britse bezuinigingen op komst: ‘Met het mes in de publieke sector’
De Britse minister van Financiën Rachel Reeves presenteert morgen haar langverwachte voorjaarsverklaring. Verwacht wordt dat zij miljarden gaat schrappen op de rijksbegroting. Het mes gaat in de publieke sector, terwijl de defensie-uitgaven juist stijgen. Binnen Reeves’ eigen Labour-partij klinkt forse kritiek. Over het gemor binnen de regeringspartij is oud-correspondent Hieke Jippes te gast.
Presentatie: Sophie Derkzen -
In Turkije is een nationale protestgolf losgebarsten na de arrestatie van Ekrem İmamoğlu, de populaire burgemeester van Istanbul en geduchte rivaal van president Erdogan. Volgens veel betogers is dit meer dan een incident – zij spreken van een kantelmoment. Een moment waarop Turkije definitief dreigt af te glijden van democratie naar autocratie. Collega en Turkijekenner Cevahir Varan sprak met demonstranten die waarschuwen: als we nu niet in verzet komen, raken we onze vrijheden voorgoed kwijt.
(16:00) Opera in oorlogstijd
De Oekraïense havenstad Odessa ligt al dagen onder zwaar Russisch vuur. Toch wordt er, tussen de raketinslagen door, gewerkt aan een opera- en dansvoorstelling. De Nederlander Gerard Mosterd nam de choreografie voor zijn rekening en toert in april met het gezelschap uit Odessa door Nederland. Maar hoe doe je dat, een voorstelling maken in een stad waar alles wordt kapotgeschoten? Collega Edwin Koopman vroeg het aan Mosterd zelf, die net terug is uit Odessa.
Presentatie: Sophie Derkzen -
Terwijl er wordt gesproken over vrede in Oekraïne, gaat de oorlog voorlopig gewoon nog door. Ook voor de bijna 18-jarige Zenja. Op haar 14e, moest ze op een vroege ochtend in 2022 halsoverkop Kharkiv ontvluchten voor de naderende Russen. Nu, ruim drie jaar later, wordt de stad nog steeds regelmatig beschoten, maar is het dagelijkse leven weer hervat. Daarom mag Zenja van haar moeder één weekendje terug naar de stad. Om haar eigen kamertje te bezoeken en een vriendin, die achterbleef, opnieuw te ontmoeten. Correspondent Michiel Driebergen ging met haar mee en maakte een reportage.
(10:27) Een vredesjournalist in oorlogstijd
Voor een stage bij The Times of Israel vertrok de 22- inmiddels 23-jarige Marokkaans-Joodse Gilad Perez naar Tel Aviv. En toen was daar plots de aanval van Hamas op 7 oktober en werd Gilad in één klap correspondent, veel eerder dan hij had verwacht. Hoe blijf je in tijden van oorlog trouw aan journalistieke principes? En hoe doe je als jonge journalist naar eer en geweten verslag van Israel en Palestina. In zijn boek “Hummus en Hamas” beschrijft Perez zijn onverwachte correspondentschap en over zijn journalistieke worsteling.
Presentatie: Maaike Schoon -
Er lijkt een sprankje hoop te ontstaan in de bloedige oorlog die woedt in Congo tussen het nationale leger en de door Rwanda gesteunde M23-milities. Gisteren ontmoetten de presidenten van beide landen elkaar in Qatar en beloofden samen te werken aan een ‘langdurige vrede’. Begin dit jaar veroverden de M23-milities veel grondgebied in Congo, wat leidde tot een grote humanitaire crisis. We spreken met Elien Spillebeen, Congo-kenner en journalist bij MO Magazine, over deze toenadering en wat het betekent voor deze regionale oorlog.
(08:46) China ziet kansen met Trump
Nu de Verenigde Staten zich van ons afkeert, is de wereldorde zoals we die kenden aan het verschuiven. Welke ruimte ontstaat daarbij voor China, dat al langer de wens uitspreekt om meer macht wereldwijd krijgen? In het vierde deel van onze geopolitieke serie ‘De Oplossing van het Westen’ richten we onze blik oostwaarts. Dat doen we met Ingrid d'Hooghe, hoofd Chinacentrum bij Instituut Clingendael, en Nicole Sprokel, die voor Amnesty International jarenlang China volgde.
Presentatie: Sophie Derkzen -
De Turkse politie heeft Ekrem Imamoglu, de burgemeester van Istanbul, gearresteerd op beschuldigingen van omkoping, fraude, het leiden van een criminele organisatie en het steunen van een terroristische organisatie. Imamoglu, een belangrijke politieke rivaal van president Erdogan, en andere oppositieleiders beschuldigen de regering Erdogan er nu van een ‘coup’ te plegen door hem uit te schakelen van deelname aan de verkiezingen. De arrestatie vindt plaats op een moment dat de Europese Unie Erdogan hard nodig heeft voor de stabiliteit in Syrië, maar ook een eventuele troepenmacht in Oekraïne. Collega en Turkijekenner Cevahir Varan over dit opmerkelijke nieuws.
(12:00) Kan premier Starmer de Britse gezondheidszorg nog redden?
De Britse publieke gezondheidszorg, de NHS, verkeert in zwaar weer: eindeloze wachtlijsten, overwerkte artsen en chronische onderfinanciering. Premier Keir Starmer wil het tij keren en heeft een ambitieuze reorganisatie aangekondigd waarmee hij de bureaucratie flink hoopt te beperken. We spreken arts en hoogleraar Marcel Levi over de vastgelopen Britse gezondheidszorg en wat eraan gedaan kan worden om de situatie te verhelpen. Levi stond jarenlang aan het hoofd van één van de grootste ziekenhuizen van het Verenigd Koninkrijk. -
Al langer werd door Israël aan het staakt-het-vuren gemorreld dat twee maanden geleden is ingegaan. De grenzen werden gesloten, en zelfs de elektriciteit werd afgesloten. Inmiddels is van een bestand niets meer over. De laatste aanval wordt zelfs gesteund vanuit de VS. Wat betekent dit voor de toekomst van de Gazanen? We bespreken het met Peter Malcontent, onderzoeker aan de Universiteit Utrecht gespecialiseerd in het Israëlisch-Palestijns conflict.
(12:51) Is de tijd van de ‘roofbaronnen’ terug in de VS?
Eind negentiende eeuw hadden rijke zakenlui als Andrew Carnegie en J.P. Morgan een enorme invloed op de Amerikaanse politiek. Is dat vergelijkbaar met de huidige tijd, waarin de kopstukken van Big Tech onder de regering-Trump steeds meer macht naar zich toe trekken? Met journalist en VS-kenner Casper Thomas onderzoeken we welke parallellen er zijn met de 'Gilded Age' en wat we daarvan kunnen leren.
Presentatie: Tim de Wit -
Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Máxima aan Kenia roept veel vragen op. Waarom een officieel bezoek aan Kenia als de mensenrechtensituatie er niet goed is en de Keniaanse politie demonstranten keihard aanpakt? Daarbij zijn tientallen mensen gedood en ontvoerd. Het bezoek wordt door veel Kenianen gezien als een goedkeuring van het beleid van president Ruto. Afrika-correspondent Joost Bastmeijer is in Nairobi om verslag te doen van het bezoek, en Jaya Khamala, oprichter van de petitie 'Opposing the Dutch Royals', vertelt over het gebrek aan mensenrechten in Kenia.
(14:07) Waarom de EU Servische demonstranten niet in de steek moet laten
In hoofdstad Belgrado gingen honderdduizenden mensen de straat op. Het was daarmee de grootste demonstratie ooit in Servië, en dat is uniek. Er wordt door studenten, boeren en andere burgers al drie maanden geprotesteerd tegen de regering en haar corruptie. Maar volgens historicus Geert Luteijn houdt de EU zich veel te afzijdig. En dat is volgens hem niet zonder risico.
Presentatie: Tim de Wit -
In de korte geschiedenis van Zuid-Soedan, dat zich in 2011 losmaakte van Soedan, was het al vijf jaar oorlog. En nu staat de broze vrede in het land opnieuw onder grote druk. Het land kampt met een economische crisis en grote rivaliteit tussen de president en zijn vicepresident. En nu ook buurland Oeganda troepen naar Zuid-Soedan stuurt, groeit de angst voor een nieuwe burgeroorlog. Correspondent Koert Lindijer praat ons bij.
(11:19) Van Moskou tot Maidan: making of met Jelle Brandt Corstius
In de zesdelige serie Van Moskou tot Maidan verkent journalist Jelle Brandt Corstius Oekraïne tijdens het derde jaar van de oorlog. Wie zijn nu eigenlijk de Oekraïners? Corstius vertelt over het maakproces, maar over ook de dilemma’s waar je tegenaan loopt wanneer je als documentairemaker niet neutraal bent in het conflict waar je over bericht.
Presentatie: Eva Koreman -
In Bosnië en Herzegovina is het Srebrenica Memorial Center voorlopig gesloten, omdat de veiligheid van bezoekers en medewerkers niet gegarandeerd kan worden. Intussen is een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Milorad Dodik, de leider van de Servische deelrepubliek, die met zijn separatistische wetten een ramkoers inzette tegen de landelijke regering. Hoe hoog lopen de etnische spanningen op? En wat moet de internationale gemeenschap doen? Daarover journalist en Balkankenner Marjolein Koster.
(09:39) Europa aan de bom?
Door het optreden van president Trump zijn de Europese landen in een paar weken tijd niet alleen heel onzeker over de steun aan Oekraïne, maar ook over de eigen veiligheid. Er wordt daarom hard gewerkt aan het versterken van de eigen defensie. En omdat ook aan de Amerikaanse nucleaire paraplu wordt getwijfeld, zijn kernwapens daarbij geen taboe. Zo bood Frankrijk al aan het eigen nucleaire arsenaal ‘te delen’. Duitsland staat daarvoor open, maar ook Polen.
In het derde deel van onze geopolitieke serie De oplossing van het Westen: Putin, Xi en Trump in strijd met Europa, de vraag of Europa aan een eigen bom gaat. Daarover te gast: defensie-expert Paul van Hooft en hoogleraar internationale politiek Tom Sauer.
Presentatie: Bram Vermeulen -
Oekraïne stemt in met een voorstel van de regering-Trump voor een staakt-het-vuren van 30 dagen in de oorlog met Rusland. De Verenigde Staten hervatten per direct met hun militaire hulp aan Oekraïne, en het delen van inlichtingen. Nu ligt de bal bij Rusland. Is hiermee een nieuwe fase aangebroken in de oorlog? We vragen het correspondent Michiel Driebergen en Ruslandkenner Helga Salemon.
(14:20) Venezuela laat critici verdwijnen
Het ontvoeren van politieke tegenstanders is in Venezuela staande praktijk geworden. President Nicolás Maduro laat activisten, politici en kritische militairen niet alleen oppakken, maar ook voor korte of langere tijd verdwijnen. Een praktijk die doet denken aan de zwarte dagen van militaire junta’s in Latijns-Amerika. Het aantal verdwijningen is sinds de verkiezingen in juli vorig jaar explosief toegenomen. Collega Edwin Koopman zocht uit wat er gaande is. -
De Filipijnse oud-president Rodrigo Duterte is gearresteerd, nadat het Internationaal Strafhof een arrestatiebevel tegen hem had uitgevaardigd. Dit vanwege het ongekende geweld dat hij liet plegen onder het mom van een oorlog tegen drugs, waarbij duizenden onschuldige burgers gedood werden. Hoewel de Filipijnen geen lid meer zijn van het Internationaal Strafhof, besloot de huidige president Ferdinand Marcos Junior toch tot arrestatie over te gaan. Is hier sprake van een politieke afrekening? En is er onder het nieuwe beleid eigenlijk echt iets veranderd? Daarover journalist Noël van Bemmel.
(12:45) ‘Coalition of the willing’ moet handen en voeten krijgen in Parijs
Vandaag komen in Parijs de Europese en Britse legerleiders bijeen om de woorden van de afgelopen weken proberen om te zetten in concrete stappen. De grote vraag is hoe deze mozaïek van landen een gecoördineerde missie kan opzetten om een eventueel staakt-het-vuren in Oekraïne te beschermen, waarbij het inzetten van Franse kernwapens niet wordt uitgesloten. Over de vragen die op tafel liggen en de leidende rol van Frankrijk spreken we correspondent Eva Rammeloo en Jens Franssen, defensiespecialist bij de VRT.
Presentatie: Sophie Derkzen -
Volgens het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten zijn de afgelopen dagen meer dan 1300 doden gevallen bij geweld tegen de Alewieten, de minderheid waartoe de afgezette dictator Assad behoort. Wat begon als een opstand van loyalisten van het Assad-regime ontspoorde in wraakacties tegen de burgerbevolking. Wat is er gaande en wat betekent dit voor de transitie van het land? We spreken erover met Midden-Oosten correspondent Jenne Jan Holtland.
(10:43) Het einde van de Amerikaanse goodwill
Eén van de eerste aankondigingen van de nieuwe regering Trump veroorzaakte een schokgolf over de hele wereld: het voornemen om USAID te sluiten. Programma’s voor HIV bestrijding in Kenya, voedselhulp voor vluchtelingen, of onderwijs voor meisjes, moeten acuut stoppen. Aan de gedachte dat Amerika, als machtigste land ter wereld ook "a force for good" moet zijn, lijkt met het lamleggen van USAID een einde gekomen. Wat zijn de gevolgen en wat betekent dit, ook voor ons in Europa? We vragen het James Kennedy, historicus aan de Universiteit Utrecht.
Presentatie: Sophie Derkzen -
Zes mensen zijn in Roemenië gearresteerd vanwege hun betrokkenheid bij het beramen van een staatsgreep. De groep zou steun hebben ontvangen van Rusland, en twee diplomaten van de Russische ambassade zijn het land uitgezet. Călin Georgescu, de uiterst-rechtste en pro-Russische kandidaat die eind vorig jaar onverwacht de eerste ronde van de presidentsverkiezingen won, zou banden met deze groep hebben, wat grote zorgen oproept over de stabiliteit van Roemenië. We spreken met Roemenië-kenner Stefan Popa over deze arrestaties en de implicaties voor het land.
(10:03) Onder Trump is zelfverrijking heel gewoon
Techmiljardairs zijn blij met het aantreden van Trump: nadat ze zijn campagne hebben gesteund, voert de president nu veranderingen door die hen goed uitkomen. Het roept vragen op: is hier sprake van belangenverstrengeling? Tegelijkertijd zijn er zorgen over het opschorten van het internationale anti-corruptieprogramma. Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International, legt uit waarom dit zo problematisch is.
(22:09) Europa Draait Door: breuk tussen de VS en Europa
Er is weer een aflevering van onze podcast Europa Draait Door. Europa-correspondent Kysia Hekster is te gast over de relatie tussen Europa en de VS. En het valt haar op hoeveel moeite Europese landen hebben om zich écht af te zetten van de Amerikanen.
Presentatie: Chris Kijne -
(01:15) Boze liederen, protest bij de Amerikaanse ambassade en een weerzin tegen producten uit de VS: in Canada laat men van zich horen, sinds het buurland fikse importheffingen instelde. Scheidend premier Justin Trudeau weet die Canadese strijdlust woorden te geven, en ziet zijn partij daardoor stevig in populariteit toenemen. Maar, geeft hij toe, dit gaat een zware tijd worden voor het land. Welke gevolgen zal de handelsoorlog hebben voor beide landen? Daarover Canada-correspondent Tom Bijvoet en senior VS-strateeg bij de Rabobank Philip Marey.
(14:53) De treinen rijden op tijd in Oekraïne
De Russische invasie van Oekraïne is inmiddels zijn vierde jaar ingegaan, reden voor journalist Jelle Brandt Corstius om eens dieper in te gaan op de vraag: wie zijn dat nu eigenlijk, dé Oekraïners? En kun je eigenlijk wel spreken van dé Oekraïners? In deel 3 van de VPRO-serie Van Moskou tot Maidan ziet hij hoe belangrijk de spoorwegen zijn voor de strijd tegen de Russen.
Presentatie: Chris Kijne -
Na aanvang van de tweede termijn van president Trump zijn de geopolitieke verhoudingen in razend tempo aan het veranderen. Het Westen zoals dat sinds de Tweede Wereldoorlog is opgebouwd, lijkt op te lossen. In onze nieuwe serie: 'De oplossing van het Westen: Putin, Xi en Trump' in strijd met Europa vragen wij ons af wat het betekent als Amerika zich tegen Europa keert.
In aflevering één doen we dat met Bob Deen, Oost-Europadeskundige aan Instituut Clingendael. Met hem kijken we vooruit naar de ingelaste EU-top van morgen, waar zal worden besproken hoe Europa zijn defensie kan opschalen en Oekraïne ook zonder de VS kan blijven steunen. Is de urgentie van de zaak nu tot de Europese leiders doorgedrongen?
(14:55) Het leven van een Palestijnse oorlogsjournalist
Hoe is het om als journalist in Gaza te werken, terwijl je twee kleine kinderen thuis hebt zitten? De Palestijnse journaliste Amal Helles ging dagelijks de straat op, en moest haar kinderen achterlaten bij familie en vrienden. Tot zij vorig jaar naar Egypte wist te vluchten met haar twee kinderen. Via Cairo kwam ze uiteindelijk in Amsterdam terecht. Hier werkt ze als onderzoeker bij het NIAS en richt ze zich op de rol van vrouwelijke journalisten in Gaza. Collega Max Smedes sprak met haar.
Presentatie: Chris Kijne
Volg ons op: Instagram (https://www.instagram.com/vpro_bureaubuitenland/), Linkedin (https://www.linkedin.com/company/vpro-bureau-buitenland/)en Bluesky (https://bsky.app/profile/bureaubuitenland.bsky.social). -
In reactie op Trumps plan om de Gaza-strook etnisch te zuiveren, komen de landen van de Arabische Liga vandaag in een spoedoverleg bijeen om gezamenlijk een alternatief toekomstplan voor Gaza te formuleren. Een toekomst waarin de Gazanen in het gebied kunnen blijven, is het uitgangspunt. Intussen oogt het wapenstilstand tussen Israël en Hamas uiterst fragiel, nadat Israël een nieuwe blokkade heeft ingesteld die alle humanitaire hulp tegenhoudt. Over de situatie in Gaza en de kansen van de Arabische landen om tegenwicht te bieden aan Trump spreken we met Midden-Oosten-correspondent Ruth Vandewalle en met onderzoeker aan de Universiteit Utrecht, Peter Malcontent.
(16:17) Mexico vreest Amerikaanse interventie
De VS heft vanaf vandaag 25 procent extra belasting op alle importen uit Mexico. De reden is dat het land volgens Donald Trump te weinig doet tegen de smokkel van fentanyl. De Mexicaanse autoriteiten zijn op hun beurt bezig met een grote klopjacht op de drugskartels. Kan dat voor een keerpunt zorgen in de strijd tegen de drugs? We vragen het Mexico-correspondent Jan-Albert Hootsen.
Presentatie: Sophie Derkzen. -
De ontspoorde ontmoeting tussen Zelensky en Trump in het Witte Huis is als een wake-up call ontvangen in Europa. Een coalitie van Europese landen, Canada en Turkije heeft gisteren in Londen afgesproken te werken aan een eigen vredesplan voor Oekraïne. Welke uitdagingen Europa en Oekraïne op hun weg hebben nu de steun van de VS onzeker is geworden, bespreken we met Hubert Smeets, Rusland-deskundige verbonden aan het platform Raam op Rusland, Oekraïne-correspondent Michiel Driebergen en defensiebeleid-onderzoeker aan het Egmont Instituut Michelle Haas.
presentatie: Sophie Derkzen
Volg ons op: Instagram (https://www.instagram.com/vpro_bureaubuitenland/), Bluesky (https://bsky.app/profile/bureaubuitenland.bsky.social) en Linkedin (https://www.linkedin.com/company/vpro-bureau-buitenland/?originalSubdomain=nl). - Visa fler
