Avsnitt
-
پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.در دهمین قسمت این پادکست به کلیدواژه «بی‌مانند در جهان» می‌پردازیم که شاید بی‌ارتباط با موضوع قسمت قبلی یعنی «در تاریخ بی‌سابقه» نباشد.حکومت ایران نه‌تنها مدعی دستاوردهای «تاریخی» بی‌سابقه است، که دستاوردهای خود را «در سطح جهان» هم بی‌نظیر می‌داند.در تبلیغات این حکومت، جمهوری اسلامی از نظر آزادی، دموکراسی، حکومت قانون، استقلال دستگاه قضایی، امنیت و بسیاری از چیزهای دیگر، بین تمام کشورهای دنیا بی‌رقیب است.پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه
-
در قسمت ۱۹۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به هزینه‌های اقتصادی حمایت جمهوری اسلامی ایران از حکومت بشار اسد می‌پردازیم و سپس دو ادعای مربوط به وضعیت حجاب در این روزهای سوریه را مرور می‌کنیم.
در ادامه درباره ادعای ترور چند دانشمند در سوریه صحبت می‌کنیم و دلایل شاخ‌دار بودن آنها را توضیح می‌دهیم.
وضعیت شدت مصرف انرژی در ایران، موضوع دیگری است که در این اپیزود به آن پرداخته‌ایم.
در پایان، از دو ادعایی صحبت کرده‌ایم که به ایلان ماسک نسبت داده شده بود؛ یکی دوست‌دختر رباتی او و دیگری، تولید گوشی تلفن همراه با برند تسلا؛ ادعاهایی که هیچکدام درست نیستند.
00:01:35 مقدمه
00:04:51 درباره هزینه حمایت‌های ایران از حکومت اسد در سوریه
00:19:05 ابهام‌ها و دانسته‌ها درباره حجاب اجباری در سوریه
00:28:57 ویدیو نادرست درباره حجاب در مدارس سوریه
00:31:25 ادعای بی‌اساس ترور دانشمند شیمی سوری در دمشق
00:34:07 ادعای شاخ‌دار ترور دانشمندان زن سوری
00:38:56 شدت مصرف انرژی در ایران بالاست، اما ایران اول نیست
00:43:06 ادعای نادرست درباره دوست دختر رباتی ایلان ماسک
00:45:32 ادعای نادرست درباره عرضه گوشی تسلا تا پایان ۲۰۲۴
00:48:21 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
درباره هزینه حمایت‌های ایران از حکومت اسد در سوریه
ابهام‌ها و دانسته‌ها درباره حجاب اجباری در سوریه
ویدیو نادرست درباره حجاب در مدارس سوریه
ادعای بی‌اساس ترور دانشمند شیمی سوری در دمشق
ادعای شاخ‌دار ترور دانشمندان زن سوری
شدت مصرف انرژی در ایران بالاست، اما ایران اول نیست
ادعای نادرست درباره دوست دختر رباتی ایلان ماسک
ادعای نادرست درباره عرضه گوشی تسلا تا پایان ۲۰۲۴
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
Saknas det avsnitt?
-
از بودجه ۲۰۰ میلیارد تومانی بازسازی خانه خمینی در نجف، تا سهم‌خواهی نهادهای مذهبی و بنیاد‌های بی‌نام‌و نشان؛ در ردیف‌های موقت بودجه چه می‌گذرد؟
در چهاردهمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ بودجه‌های عجیب و غریب و سوال‌برانگیز در «ردیف‌های موقت» بودجه ایران در سال ۱۴۰۳ رفته‌ایم.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در سایت رادیو فردا و پادگیرها دنبال کنید.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳
فایل اسپردشیت پرهام درباره موضوعات پادکست
-
در قسمت ۱۹۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا درباره فکت‌چک‌های مرتبط با سقوط حکومت بشار اسد در سوریه صحبت کرده‌ایم.
در ادامه، توضیح دادیم که وعده مسعود پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل، چقدر عملی شده است و چه ابهاماتی در این مساله وجود دارد.
رئیس شورای اطلاع رسانی دولت چهاردهم آماری را درباره تورم ایران در ۱۰ سال قبل مطرح کرده بود که به بررسی این ادعا پرداختیم.
ادعای تولید برنج پلاستیکی در هند، موضوع دیگری بود که در این قسمت به آن اشاره کرده‌ایم.
چندی قبل ادعایی در صداوسیما مطرح شد مبنی بر اینکه در تولید سیگار از ادرار انسان استفاده می‌شود. آخرین فکت‌چک این اپیزود به رد این ادعا اختصاص دارد.
در بخش مرور کامنت‌های این قسمت، درباره دو موضوع توضیح دادیم؛ نخست، دلیل به‌روزرسانی اپیزود ۱۹۲ پادکست هفتگی که با فایل جدید جایگزین شد و دوم، تغییراتی که در نقش و مسئولیت برخی از اعضای تحریریه فکت‌نامه ایجاد شده است.
00:01:31 مقدمه
00:04:10 فکت‌چک‌های مرتبط با تحولات اخیر سوریه
00:20:39 سرنوشت وعده پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل
00:33:58 ادعای نادرست درباره نرخ تورم در ۱۰ سال گذشته
00:37:33 ادعای شاخ‌دار تولید برنج مصنوعی از پلاستیک
00:40:24 ادعای نادرست استفاده از ادرار در سیگار
00:45:02 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
تصویر نادرست منتسب به ورود اسد و خانواده‌اش به روسیه
ویدئوی اعدام در سوریه، مربوط به بستگان بشار اسد نیست
عکس ساختگی با هوش مصنوعی، ارتباطی با زندانیان سوریه ندارد
ویدئوی موزه جنگ ویتنام، به عنوان زندان صیدنایا در سوریه
ویدئوی مردی که به مزار فرزندانش می‌رود ربطی به سوریه ندارد
ادعای نادرست جدایی ۳۰ ساله مادر و فرزند زندانی در سوریه
زن سوری که بعد از ۱۲ سال می‌فهمد برادرش در زندان اسد بود
ادعای نادرست کشف تورات ۵۰۰ ساله در کاخ بشار اسد
سرنوشت وعده پزشکیان برای بازگشت دانشجویان به تحصیل
ادعای نادرست درباره نرخ تورم در ۱۰ سال گذشته
ادعای شاخ‌دار تولید برنج مصنوعی از پلاستیک
ادعای نادرست استفاده از ادرار در سیگار
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.نهمین قسمت از این سری‌پادکست‌ها به کلیدواژه «در تاریخ بی‌سابقه» می‌پردازد. جمهوری اسلامی ایران، معمولا مدعی نوعی جایگاه تاریخی برجسته بوده و رهبران نظام تلاش کرده‌اند ثابت کنند که انقلاب ۵۷ و حکومت حاصل از آن، به دستاوردهایی رسیده که در ایران یا حتی جهان، بی‌سابقه است.در اپیزود جدید واژه‌نامه دروغ‌پراکنی، ردپای این تلاش را، در ادبیات مقام‌های حکومتی ایران بررسی می‌کنیم؛ از جنگ و کارهای عمرانی و نفوذ جهانی جمهوری اسلامی گرفته تا ادعای دستاوردهای بی‌سابقه نظام.پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه
-
در قسمت ۱۹۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به سه ادعای مسعود پزشکیان در مصاحبه تلویزیونی اخیر اشاره کردیم؛ مقایسه مصرف برق ایران و چند کشور جهان، مقایسه بودجه دانشگاه‌های ایران با سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی و نقش رهبر جمهوری اسلامی در فیلترینگ.
در ادامه این اپیزود، متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری، نویسنده مشهور اسرائیلی، در برخی رسانه‌های ایران را بررسی کردیم.
در روزهای اخیر دو ویدیو در شبکه‌های اجتماعی پربازدید شد که اولی به دعوای یک زن و مرد در یک برنامه تلویزیونی عراقی اشاره داشت و دیگری، ادعایی بود که درباره اعتصاب ربات‌ها در چین مطرح شد. درباره هر دو موضوع، صحبت کرده‌ایم.
اظهارات اخیر قالیباف درباره وضعیت نفت ایران در جهان، بهانه‌ای شد تا کاهش صادرات نفت ایران در دو دهه گذشته را بررسی کنیم و در این پادکست درباره آن توضیح دهیم.
ادعای نادرست آتش‌سوزی در یک کمپ ترک اعتیاد با ده‌ها قربانی، ادعای شاخ‌دار کشف و تجاری‌سازی «مایع حیات» و توصیه‌های گمراه‌کننده‌ای درباره کشنده بودن خرمالو، موضوعات دیگر این قسمت پادکست هستند.
در پایان نیز درباره یک ویدیوی ساختگی توضیح دادیم که «همای سعادت» غول‌پیکری را بر شانه‌های یک محیط‌بان نشان می‌داد.
یک توضیح ضروری اینکه در آخرین فکت‌چک این قسمت، اشاره‌ای به موضوع دست نزدن به بچه‌های حیوانات شده بود که اشاره درست و دقیقی نبود و در نتیجه این ایپزود پادکست هفتگی، پنج روز بعد از انتشار اولیه، با حذف آن جمله در فایل جدید، جایگزین شد.
00:01:31 مقدمه
00:03:51 مقایسه غلط سرانه مصرف برق ایران با کشورهای غربی
00:07:42 اعتبارات دانشگاهی ایران و سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی
00:12:46 ادعای گمراه‌کننده پزشکیان در مورد نظر خامنه‌ای درباره فیلترینگ
00:15:13 متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری
00:22:47 ادعای نادرست دعوا بر سر حجاب در تلویزیون عراقی
00:27:30 ادعای نادرست اعتصاب و گروگان‌گیری ربات‌ها
00:32:46 کاهش صادرات نفت ایران؛ مروری بر آمارهای دو دهه گذشته
00:39:22 ادعای نادرست آتش‌سوزی در کمپ ترک اعتیاد در لرستان
00:49:05 ادعای شاخ‌دار کشف «مایع حیات»
00:57:06 ادعای گمراه‌کننده ریسک کشنده‌بودن خرمالو
01:01:51 ادعای شاخ‌دار همای سعادت غول‌پیکر روی دوش محیط‌بان ایرانی
01:07:24 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
مقایسه غلط سرانه مصرف برق ایران با کشورهای غربی
اعتبارات دانشگاهی ایران و سرمایه‌گذاری امارات در هوش مصنوعی
ادعای گمراه‌کننده پزشکیان در مورد نظر خامنه‌ای درباره فیلترینگ
متن جعلی منتسب به یووال نوح هراری
ادعای نادرست دعوا بر سر حجاب در تلویزیون عراقی
ادعای نادرست اعتصاب و گروگان‌گیری ربات‌ها
کاهش صادرات نفت ایران؛ مروری بر آمارهای دو دهه گذشته
ادعای نادرست آتش‌سوزی در کمپ ترک اعتیاد در لرستان
ادعای شاخ‌دار کشف «مایع حیات»
ادعای گمراه‌کننده ریسک کشنده‌بودن خرمالو
ادعای شاخ‌دار همای سعادت غول‌پیکر روی دوش محیط‌بان ایرانی
لینک ثبت‌نام «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی»
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
در سیزدهمین قسمت پادکست «هزارداستان بودجه» درباره هزینه‌های سریال‌سازی از منابع عمومی کشور صحبت می‌کنیم؛ درباره اینکه چطور و از چه زمانی اسم دو سریال «حضرت موسی» و «سلمان فارسی»، از ردیف‌های بودجه سر درآورده‌اند.
در این قسمت، با عدد و رقم حساب می‌کنیم که تنها در سه سال گذشته، مبلغی به‌اندازه سه برابر کل هزینه ساخت سریال جومونگ به این دو سریال اختصاص پیدا کرده است.
اگر می‌خواهید درباره این موضوع و فراتر از آن، درباره پیچیدگی‌های ساختار تامین مالی صداوسیما بیشتر بدانید، دعوت می‌کنیم این قسمت پادکست هزارداستان بودجه را از دست ندهید.
هزارداستان بودجه کار مشترکی از فکت‌نامه و رادیو فردا است که هر دو هفته یک بار منتشر می‌شود.
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایران‌بودجه
پادکست هفتگی فکت‌نامه
قانون بودجه ۱۴۰۳
گزارش وال‌استریت ژورنال درباره هزینه تولید جومونگ
فایل اسپردشیت پرهام درباره موضوعات پادکست
-
در ابتدای قسمت ۱۹۱ پادکست هفتگی فکت‌نامه به ادعای نادرست برخی رسانه‌ها درباره مراسم سالگرد قتل داریوش فروهر و پروانه اسکندری، اشاره کردیم و توضیح دادیم که برگزاری این مراسم ارتباطی با روی کار آمدن دولت چهاردهم ندارد.
نقل قول یک سیاستمدار لبنانی از علی لاریجانی درباره کمک مالی ایران به لبنان، موضوع دیگری است که در این قسمت به آن پرداختیم.
افسانه‌سرایی درباره منابع عظیم لیتیوم در ایران، این‌بار به شکل شاخ‌داری از زبان حسین الله‌کرم، از چهره‌های قدیمی انصار حزب‌الله در ایران، بیان شده و پای ایلان ماسک را هم وسط کشیده است.
ادعای نادرست انفجار باتری‌های لیتیومی بخاطر ورود به کابین آسانسور، موضوع دیگری است که در این قسمت درباره آن صحبت کرده‌ایم.
مشاور وزیر کشور ادعایی درباره هزینه تحصیل دانش‌آموزان افغانستانی در ایران مطرح کرده بود، اما آمار و ارقام نشان می‌دهد واقعیت چیز دیگری است.
در یک مناظره، ادعا شد که مردان خارجی، از جمله افغانستانی‌ها، می‌توانند از طریق ازدواج موقت با زنان ایرانی، تابعیت و اقامت دائم ایران را دریافت کنند. ما این ادعا را بررسی کردیم و به آن نشان نیمه‌درست دادیم.
انتشار ابلاغیه‌ای از سوی دولت درباره واردات خودروهای برقی و هیبریدی، در رسانه‌ها بازتاب زیادی داشت اما برداشت اغلب آنها از این خبر، نادرست بود. ما درباره این موضوع نیز توضیح دادیم.
در پایان این قسمت، «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی» را معرفی کردیم که از سوی فکت‌نامه و به میزبانی مرکز بین‌المللی خبر‌نگاران برگزار می‌شود.
00:01:31 مقدمه
00:05:37 ادعای نادرست درباره مراسم داریوش فروهر و پروانه اسکندری
00:12:30 نقل قول سیاستمدار لبنانی از لاریجانی درباره کمک مالی ایران به لبنان
00:16:57 افسانه منابع عظیم لیتیوم در ایران
00:23:54 ادعای نادرست انفجار باتری در آسانسور
00:30:09 هزینه تحصیل دانش‌آموزان افغانستانی در ایران
00:34:28 تابعیت و اقامت دائم ایران از طریق ازدواج موقت با زن ایرانی
00:43:04 مصوبه جدید دولت درباره «خودروهای برقی و هیبریدی» است
00:46:05 معرفی «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی»
00:48:51 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
ادعای نادرست درباره مراسم داریوش فروهر و پروانه اسکندری
نقل قول سیاستمدار لبنانی از لاریجانی درباره کمک مالی ایران به لبنان
افسانه منابع عظیم لیتیوم در ایران
ادعای نادرست انفجار باتری در آسانسور
هزینه تحصیل دانش‌آموزان افغانستانی در ایران
تابعیت و اقامت دائم ایران از طریق ازدواج موقت با زن ایرانی
مصوبه جدید دولت درباره «خودروهای برقی و هیبریدی» است
لینک ثبت‌نام «وبینار آشنایی با راستی‌آزمایی»
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
موضوع هشتمین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی»، تولید نسخه‌هایی جدید از علوم در ادبیات حکومتی است که از آن تحت عنوان «علوم اسلامی» یاد می‌شود.
در گفتمان بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، «علوم مادی» باید در چارچوب «علوم الهی» قرار گیرند تا به این وسیله «مهار شوند». ردپای این دیدگاه، در ادبیات روحانیون حاکم نیز به چشم می‌خورد. جمعی از آنان به‌صراحت رشته‌های دانشگاهی را نتیجه «علوم غربی» می‌دانند و معتقدند برخلاف علوم اسلامی، انحرافات و کاستی‌های بسیار دارند.
اکثر این ادعاها، به علوم انسانی ارتباط دارند. علی خامنه‌ای این علوم را «علوم انسانی غرب» می‌نامد که «متعارض با مبانی قرآنی و دینی» هستند. او معتقد است «پایه و اساس علوم انسانی را باید در قرآن جستجو کرد».
نمونه‌های متعدد استفاده از این کلیدواژه در ادبیات مقامات حکومت ایران را در قسمت جدید «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» بشنوید.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.
لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه
-
در ابتدای قسمت ۱۹۰ پادکست هفتگی، درباره جزئیات همکاری فکت‌نامه با شرکت «متا» توضیح داده‌ایم.
در ادامه، به خودکشی اعتراضی کیانوش سنجری - خبرنگار و فعال و زندانی سیاسی - اشاره کرده‌ایم و گفته‌ایم که در ساعات نخست انتشار اخبار مربوط به آن، چه ادعاهایی مطرح شد.
اعلام کاهش مازوت‌سوزی و بی‌برقی‌های اخیر، از موضوعات داغ این روزهای ایران است. در این اپیزود درباره این موضوع نیز صحبت کرده‌ایم.
اخیرا ادعایی تکراری درباره ارتباط ناخن‌کاری و ابتلا به بیماری ایدز مطرح شد. توضیحات ما درباره این ادعای گمراه‌کننده را در این قسمت خواهید شنید.
وزیر کشور دولت چهاردهم هشدار داده که با روند فعلی، جمعیت ایران تا سال ۱۴۸۰ به ۳۵ میلیون نفر کاهش می‌یابد. ما این ادعا را نادرست می‌دانیم و درباره آن توضیح داده‌ایم.
رئیس سازمان بورس در انتقاد به وضعیت توسعه و اقتصاد ایران، آمارهایی ارائه کرده که ما به آن نشان نادرست دادیم و گفته‌ایم که وضعیت از آنچه او بیان کرده، نگران‌کننده‌تر است.
برداشت نادرست از گزارش یک روزنامه داخلی ایران، منجر به انتشار ادعایی درباره بودجه طرح پرحاشیه «کلینیک ترک بی‌حجابی» شد که درباره آن نیز توضیح داده‌ایم.
ویدیویی همراه با ادعای وقوع یک طوفان با سرعت ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت در اسرائیل، منتشر شده است. درباره دلایل ساختگی بودن این ویدیو و ادعا، صحبت کرده‌ایم.
در پایان این قسمت پادکست، دو سوژه‌ای را بررسی کردیم که به دو نام مشهور و ترند این روزها گره خورده بود؛ نخست ادعای نادرست پرچم فلسطین بر شانه‌های مایک تایسون و دوم، ادعای شاخ‌دار رقص و آواز جنیفر لوپز روی نماد کعبه در عربستان.
00:00:57 مقدمه
00:03:11 جزئیات همکاری فکت‌نامه با شرکت متا
00:12:49 از جزییات خودکشی اعتراضی «کیانوش سنجری» چه می‌دانیم؟
00:25:56 بحران سوخت یا حذف مازوت؛ دلیل خاموشی‌های جدید چیست؟
00:36:00 ادعای گمراه‌کننده انتقال ایدز با کاشت ناخن
00:42:05 ادعای وزیر کشور درباره کاهش جمعیت ایران به ۳۵ میلیون نفر
00:51:35 جایگاه واقعی اقتصاد ایران در افق ۱۴۰۴
00:55:22 بودجه کلینیک ترک بی‌حجابی چقدر است؟
01:00:04 ادعای شاخ‌دار طوفان در اسرائیل با سرعت ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت
01:03:11 عکس مایک تایسون با پرچم فلسطین، ساختگی است
01:06:30 ادعای شاخ‌دار رقص جنیفر لوپز بر روی نماد کعبه در عربستان
01:09:51 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
از جزییات خودکشی اعتراضی «کیانوش سنجری» چه می‌دانیم؟
بحران سوخت یا حذف مازوت؛ دلیل خاموشی‌های جدید چیست؟
ادعای گمراه‌کننده انتقال ایدز با کاشت ناخن
ادعای وزیر کشور درباره کاهش جمعیت ایران به ۳۵ میلیون نفر
جایگاه واقعی اقتصاد ایران در افق ۱۴۰۴
بودجه کلینیک ترک بی‌حجابی چقدر است؟
ادعای شاخ‌دار طوفان در اسرائیل با سرعت ۸۰۰ کیلومتر بر ساعت
عکس مایک تایسون با پرچم فلسطین، ساختگی است
ادعای شاخ‌دار رقص جنیفر لوپز بر روی نماد کعبه در عربستان
بررسی کارزار دیس‌اینفورمیشین جمهوری اسلامی در اعتراضات ۱۴۰۱
لینک مستند «روایت‌های موازی» در یوتیوب
کانال رسمی فکت‌نامه در تلگرام
صفحه رسمی فکت‌نامه اینستاگرام
حساب کاربری فکت‌نامه در ایکس (توییتر سابق)
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
عنوان دوازدهمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، «زندان» است. در این قسمت سراغ بودجه سازمان زندان‌ها رفته‌ایم؛ سازمانی که از بزرگ‌ترین و هزینه‌برترین دستگاه‌ها در ایران محسوب می‌شود.
در این قسمت، درباره بزرگی جمعیت زندانیان و هزینه‌های آن صحبت کرده‌ایم، به پروژه‌های ساخت بیش از ۵۰ زندان و ۵۰ بازداشتگاه جدید در سراسر کشور که برای آنها بودجه در نظر گرفته شده اشاره کردیم و از منابعی گفته‌ایم که به صورت پنهان و غیرشفاف از بخش‌های گوناگون بودجه صرف تامین مالی تشکیلات اداره زندان‌ها در ایران می‌شود.
هزارداستان بودجه کار مشترکی از فکت‌نامه و رادیو فردا است که هر دو هفته یک بار منتشر می‌شود.
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایران‌بودجه
فکت‌نامه در کست‌باکس
قانون بودجه ۱۴۰۳
گزارش بودجه استانی
بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴
گزارش مرکز پژوهش‌ها از لایحه بودجه ۱۴۰۴
قانون بودجه ۱۴۰۰
فایل اسپردشیت پرهام درباره موضوعات پادکست
-
در ابتدای قسمت ۱۸۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه به بررسی منشاء یک شیء نورانی که هفته قبل در آسمان چند شهر ایران مشاهده شده بود پرداختیم و در ادامه به خبر نادرستی که درباره آمادگی ایران برای حمله به اسرائیل منتشر شده بود اشاره کردیم.
همزمان با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دو ادعا درباره دونالد ترامپ و یک ادعا به اسم ایلان ماسک مطرح شده بود که هر سه را رد کردیم.
اخیرا اظهارنظری از علی خامنه‌ای منتشر شد که مدعی بود «جومونگ» یک شخصیت خیالی است؛ ادعایی که برای اولین نیست که مطرح می‌کند. ما درباره رد این ادعا نیز در این قسمت صحبت کردیم.
پس از آن به بخشی از وصیت‌نامه روح‌الله خمینی پرداختیم که گفته می‌شد اعترافات او به درباره وضعیت جمهوری اسلامی است، اما ماجرا چیز دیگری بود.
ویدیوی که به نماز جماعت در خیابان‌های پاریس منتسب شده بود و یک آپدیت کوتاه درباره تعرفه واردات آیفون به ایران، دو سوژه بعدی این اپیزود هستند.
وضعیت نرخ باروری در کشور و تناقض‌هایی در ارائه «آمار ساخت مسکن» دو موضوع این قسمت هستند که عدد و رقم‌های مختلفی را در آنها بررسی کردیم.
ادعای نادرست درباره زیان‌های استفاده از ظروف آلومینیومی در آشپزی سوژه بعدی فکت‌چک‌های این هفته است.
در پایان این قسمت، به عکس‌های جدید ترانه علیدوستی اشاره کردیم و توضیح دادیم که ادعای جعلی بودن آنها، ادعای نادرستی است.
00:01:56 مقدمه
00:03:40 بررسی منشاء شیء نورانی در آسمان تهران و رشت و باکو
00:08:54 خبر نادرست درباره آمادگی ایران برای حمله به اسرائیل
00:13:00 ترجمه نادرست از کتاب آمریکای زمین‌گیر ترامپ
00:16:53 ادعا و عکس نادرست درباره حضور دونالد ترامپ در ایران
00:21:09 ادعای نادرست درباره اظهارنظر ایلان ماسک درباره ایرپادها
00:25:10 شخصیت جومونگ خیالی نیست
00:34:35 ادعای اعتراف خمینی به ظلم و جنایت‌های حکومت
00:38:29 ویدیو نادرست منتسب به نماز جماعت در خیابان‌های پاریس
00:41:09 آیا تعرفه واردات آیفون تغییر کرده‌است؟
00:44:07 آمار نادرست درباره افزایش نرخ باروری در کشور
00:50:35 تناقض‌های «آمار ساخت مسکن» در ایران
00:55:02 استفاده از ظرف و فویل آلومینیوم در آشپزی خطرناک نیست
01:00:03 تصاویر ترانه علیدوستی جعلی نیستند
01:02:47 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را این هفته رضا و رزا اجرا می‌کنند که به ترتیب دبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
بررسی منشاء شیء نورانی در آسمان تهران و رشت و باکو
خبر نادرست درباره آمادگی ایران برای حمله به اسرائیل
ترجمه نادرست از کتاب آمریکای زمین‌گیر ترامپ
ادعا و عکس نادرست درباره حضور دونالد ترامپ در ایران
ادعای نادرست درباره اظهارنظر ایلان ماسک درباره ایرپادها
شخصیت جومونگ خیالی نیست
ادعای اعتراف خمینی به ظلم و جنایت‌های حکومت
ویدیو نادرست منتسب به نماز جماعت در خیابان‌های پاریس
آیا تعرفه واردات آیفون تغییر کرده‌است؟
آمار نادرست درباره افزایش نرخ باروری در کشور
تناقض‌های «آمار ساخت مسکن» در ایران
استفاده از ظرف و فویل آلومینیوم در آشپزی خطرناک نیست
تصاویر ترانه علیدوستی جعلی نیستند
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.موضوع هفتمین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی»، تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای القای این تصویر است که نیروهای انقلابی در حال پشت سر گذاشتن غرب هستند.موارد و مثال‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد مسئولان رده بالای حکومت ایران سال‌هاست مدعی اختراع یا کشف جدیدی از سوی دانشمندان جوان و انقلابی می‌شوند؛ یک روز کشف انرژی هسته‌ای در یک خانه و یک روز هم اختراع دستگاه کرونایاب «مستعان ۱۱۰» با حضور فرماندهان سپاه.رهبر جمهوری اسلامی بارها از این ادعاهایی که مورد تایید مجامع علمی معتبر نیستند، استقبال کرده است.پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.
لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه
-
در ابتدای قسمت ۱۸۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه درباره جزئیات حمله اخیر اسرائیل به ایران صحبت کردیم. در مقاله‌ای به طور مفصل به شواهد و مستندات مربوط به این عملیات اشاره کرده بودیم که در این اپیزود، درباره آن توضیح داده‌ایم.
در ادامه، به چند فکت‌چکی اشاره کردیم که به طور مستقیم و غیرمستقیم به درگیری‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل ارتباط دارد. یکی از آنها خبر نادرستی است که به نقل از CNN درباره آمادگی موشکی ایران برای حمله‌ای تازه منتشر شده بود.
در خبری که به طور گسترده منتشر و دست به دست شد، ادعا شده بود پزشکی قانونی اسرائیل اعلام کرده یحیی سنوار در روزهای آخر عمرش دسترسی به غذا نداشت. درباره این ادعا در این قسمت توضیح داده‌ایم.
ادعای ردیابی حسن نصرالله به دست اسرائیل از طریق واکسن کرونا، جدیدترین کار صداوسیمای جمهوری اسلامی در مخالفت با واکسیناسیون است. درباره این ادعا نیز صحبت کرده‌ایم.
در یکی از برنامه‌های صداوسیما درباره وضعیت اقتصادی و قیمت مواد غذایی در غزه ادعاهایی شده بود که ما آن را بررسی کردیم و در این اپیزود به آن پرداخته‌ایم.
رفع ممنوعیت واردات گوشی‌های آیفون در ایران و همچنین تعرفه‌ای که برای آن مطرح شده بود، به یکی از بحث‌های داغ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی ایران تبدیل شد. توضیح داده‌ایم که درباره این موضوع چه می‌دانیم.
در پایان این قسمت پادکست، به ادعای ساخت «جت جنگی بشقاب پرنده» ایلان ماسک اشاره کردیم؛ ادعایی که مطابق انتظار، شاخ‌دار بود.
00:01:33 مقدمه
00:03:08 از حمله اسرائیل به ایران چه می‌دانیم؟
00:11:45 خبر نادرست به نقل از CNN درباره آمادگی ایران برای حمله به اسرائیل
00:13:59 گزارش پزشکی قانونی اسرائیل و غذا نخوردن سنوار در روزهای آخر
00:18:17 ادعای ردیابی نصرالله به دست اسرائیل از طریق واکسن کرونا
00:26:59 آمار ضد و نقیض از قیمت مواد غذایی در غزه
00:31:49 از رفع ممنوعیت واردات آیفون و تعرفه آن چه می‌دانیم؟
00:39:08 ادعای شاخ‌دار در مورد جت جنگی بشقاب پرنده ایلان ماسک
00:44:08 کامنت‌ها
پادکست این هفته فکت‌نامه را رضا اجرا کرده که دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه است. این پادکست، بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
از حمله اسرائیل به ایران چه می‌دانیم؟
خبر نادرست به نقل از CNN درباره آمادگی ایران برای حمله به اسرائیل
گزارش پزشکی قانونی اسرائیل و غذا نخوردن سنوار در روزهای آخر
ادعای ردیابی نصرالله به دست اسرائیل از طریق واکسن کرونا
آمار ضد و نقیض از قیمت مواد غذایی در غزه
از رفع ممنوعیت واردات آیفون و تعرفه آن چه می‌دانیم؟
ادعای شاخ‌دار در مورد جت جنگی بشقاب پرنده ایلان ماسک
مستند «خامنه‌ای و توطئه کرونا»
لینک وبسایت globes
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
اخیرا مسعود پزشکیان لایحه بودجه ۱۴۰۴ را تحویل مجلس داد؛ لایحه‌ای که هم از نظر فرم و هم از نظر محتوا، تفاوت زیادی با بودجه‌های سال‌های قبل دارد.
در یازدهمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، درباره لایحه بودجه ۱۴۰۴، نحوه مواجهه مجلس با بودجه، درآمدهای نفتی و افزایش چند برابری سهم نیروهای مسلح از نفت صحبت کرده‌ایم.
هزارداستان بودجه کار مشترکی از فکت‌نامه و رادیو فردا.
هزارداستان بودجه در کست‌باکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایران‌بودجه
بخش اول لایحه بودجه ۱۴۰۴
لایحه بودجه ۱۴۰۰
قانون بودجه ۱۴۰۰
-
در قسمت ۱۸۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه اغلب فکت‌چک‌ها با درگیری‌های اخیر اسرائیل، ایران، حماس و حزب‌الله ارتباط دارد.
پس از دو فکت‌چک درباره یحیی سنوار یعنی وصیت‌نامه منتسب به او و ادعای حضور او در جنگ عراق علیه ایران، سراغ تصاویر نادرستی رفتیم که به حمله اخیر اسرائیل به ایران نسبت داده شده بود.
چند عکس قدیمی و عکس‌ها و ویدیوهایی از بیروت، از جمله تصاویری بود که به جای تصاویر واقعی حمله اسرائیل استفاده شده بود.
ویدیویی که به یکی از سربازان جان‌باخته در حمله اسرائیل نسبت داده شده بود، ادعای حضور یک خلبان زن ایرانی در ارتش اسرائیل، دو ویدیوی متفاوت از دو کودکی که گفته شده بود از آوارگان فلسطین و غزه هستند و ادعای بی‌اساسِ اهدای چشم زن لبنانی به همسرش، سوژه‌هایی هستند که در ارتباط با درگیری‌های اخیر منطقه، بررسی کرده‌ایم.
چند روز قبل که موضوع جزایر سه‌گانه باز هم بر سر زبان‌ها افتاده بود، ادعایی درباره نام واقعی جزیره ابوموسی مطرح شد. در مقاله‌ای توضیح دادیم که درباره نام‌های این جزیره چه می‌دانیم.
یک اسکناس نمادین در دستان پوتین، سوژه چند روز رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی را فراهم کرده بود. در این قسمت درباره این اسکناس و ادعاهای نادرستی که درباره آن مطرح شده بود، صحبت کرده‌ایم.
آخرین فکت‌چک این قسمت، ادعای شاخ‌داری است که درباره غول‌های کشف‌شده در جنگل‌های آمازون بیان شده بود.
00:01:26 مقدمه
00:05:44 آنچه به عنوان وصیت‌نامه سنوار منتشر شده واقعی نیست
00:09:10 سنوار در جنگ ایران و عراق حضور نداشته است
00:14:12 تصاویر نادرست منتسب به حمله اسرائیل به ایران
00:20:02 ویدیوی نادرست منتسب به سرباز جان‌باخته در حمله اسرائیل
00:23:37 ادعای شاخ‌دار درباره یک خلبان زن ایرانی در ارتش اسرائیل
00:25:10 ویدیو نادرست منتسب به کودک غزه‌ای که زیر آوار مانده
00:29:16 کودک اهل غزه که خواهرش را روی شانه‌هایش حمل می‌کند
00:32:15 ادعای نادرست اهدای چشم زن لبنانی به همسرش
00:35:38 درباره تاریخچه نام‌های جزیره «ابوموسی» چه می‌دانیم؟
00:43:44 از ارز واحد بریکس چه می‌دانیم؟
00:51:28 ادعای شاخ‌دار کشف اسکلت غول در آمازون با گردن دراز
00:56:22 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
آنچه به عنوان وصیت‌نامه سنوار منتشر شده واقعی نیست
سنوار در جنگ ایران و عراق حضور نداشته است
تصاویر نادرست منتسب به حمله اسرائیل به ایران
ویدیوی نادرست منتسب به سرباز جان‌باخته در حمله اسرائیل
ادعای شاخ‌دار درباره یک خلبان زن ایرانی در ارتش اسرائیل
ویدیو نادرست منتسب به کودک غزه‌ای که زیر آوار مانده
کودک اهل غزه که خواهرش را روی شانه‌هایش حمل می‌کند
ادعای نادرست اهدای چشم زن لبنانی به همسرش
درباره تاریخچه نام‌های جزیره «ابوموسی» چه می‌دانیم؟
از ارز واحد بریکس چه می‌دانیم؟
ادعای شاخ‌دار کشف اسکلت غول در آمازون با گردن دراز
مستند «علی‌اکبر رائفی‌پور، روایتگر برتر اخبار جعلی»
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
موضوع ششمین قسمت از سری‌پادکست‌های «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی»، انتشار روایت‌های حکومتی، راجع به معجزه یا امدادهای غیبی است.در تاریخ جمهوری اسلامی، توجیه تصمیم‌گیری‌های بی‌مبنا با ادعاهای ماوراءالطبیعه، سنت رایجی بوده و نمونه‌های آن را مثلا در دوران جنگ ایران و عراق می‌توان مشاهده کرد.
علی خامنه‌ای نیز ادعاها درباره امداد غیبی و پشتیبانی خدا از مسئولان جمهوری اسلامی و صحبت با امام غایب را در موارد متعددی تکرار کرده است؛ از جمله در هنگام سرکوب‌های اعتراضات مردمی.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.
لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه
-
در ابتدای قسمت ۱۸۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه اشاره کرده‌ایم که به‌تازگی مجموع دانلود پادکست‌های ما در پادگیرها از مرز یک میلیون دانلود گذشت.
در ادامه به چند موضوع مرتبط با سلامت پرداختیم؛ ابتدا درباره بی‌اعتبار بودن «آزمایش بکارت»، سپس ادعای درمان سرطان با «فستینگ»، سوم، ادعای اثر «میدان شعوری» در درمان سرطان کبد و البته مشکلات تامین دارو در اروپا.
چند تصویر نادرست یا ساختگی، سوژه‌های بعدی این پادکست هستند؛ تصویر نادرست منتسب به کشته‌شدگان افغانستانی در مرز ایران، عکس‌های ساختگی از فرودگاه بیروت زیر آتش و عکسی که به صادق هدایت نسبت داده شده بود.
پس از آن، سراغ ادعاهای مرتبط با چند کشور دیگر رفتیم؛ از تمجید نلسون ماندلا رهبر کنگره ملی آفریقا از خمینی و آمار بیماری‌های روانی در ترکیه گرفته تا ویدیوی منتسب به بازداشت یک امام جمعه در عربستان و جمعیت کارمندان دولتی در ژاپن.
در پایان فکت‌چک‌های این قسمت، صحبت‌های ایرج حسابی را بررسی کردیم که مدعی شده بود صدها سال قبل ایرانی‌ها قالی پرنده می‌ساختند.
00:01:28 مقدمه
00:04:40 «آزمایش بکارت» غیرعلمی و بی‌اعتبار است
00:10:37 ادعای خطرناک درباره آثار فستینگ بر درمان سرطان
00:16:24 ادعای شاخ‌دار اثبات اثر میدان شعوری در درمان سرطان کبد
00:22:54 درباره مشکلات تامین دارو در آلمان و اروپا چه می‌دانیم؟
00:26:20 تصویر نادرست درباره خبر تیراندازی مرزبانی ایران به افغانستانی‌ها
00:28:41 عکس‌های ساختگی برای نشان دادن انفجار نزدیک فرودگاه بیروت
00:31:24 استفاده از عکس‌های نقاش لهستانی به جای صادق هدایت
00:35:23 ماجرای تمجید ماندلا از خمینی
00:41:48 آمار بیماری‌های روانی در ترکیه در مقایسه با جهان
00:44:31 ویدیوی نادرست منتسب به بازداشت خطیب نماز جمعه مدینه
00:46:23 درباره جمعیت کارمندان دولتی در ژاپن چه می‌دانیم؟
00:51:37 ادعای شاخ‌دار ایرج حسابی درباره قالی پرنده
01:01:03 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
«آزمایش بکارت» غیرعلمی و بی‌اعتبار است
ادعای خطرناک درباره آثار فستینگ بر درمان سرطان
ادعای شاخ‌دار اثبات اثر میدان شعوری در درمان سرطان کبد
درباره مشکلات تامین دارو در آلمان و اروپا چه می‌دانیم؟
تصویر نادرست درباره خبر تیراندازی مرزبانی ایران به افغانستانی‌ها
عکس‌های ساختگی برای نشان دادن انفجار نزدیک فرودگاه بیروت
استفاده از عکس‌های نقاش لهستانی به جای صادق هدایت
ماجرای تمجید ماندلا از خمینی
آمار بیماری‌های روانی در ترکیه در مقایسه با جهان
ویدیوی نادرست منتسب به بازداشت خطیب نماز جمعه مدینه
درباره جمعیت کارمندان دولتی در ژاپن چه می‌دانیم؟
ادعای شاخ‌دار ایرج حسابی درباره قالی پرنده
بررسی ادعاهای محمدعلی طاهری در مصاحبه با ایران اینترنشنال
درباره طب ارتعاشی، انرژی‌درمانی و انرژی شفابخش چه می‌دانیم؟
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
-
چرا #واحد_پول بودجه کشور به «میلیون ریال» است؟ چند هزار هزار میلیارد یعنی چقدر؟ میلیون، میلیارد، بیلیون، تریلیون؛ مشکل ما با اعداد بزرگ چیست؟ چرا حساسیتمان را به عددها و مقیاس آنها از دست داده‌ایم؟
«بحران عدد» و نقش #بودجه در تشدید آن، موضوع دهمین قسمت این پادکست است.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در پادگیرها دنبال کنید.
سایت ایران‌بودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳
مستند «گوهرشاد، تاریخ‌سازی به نفع حجاب اجباری»
مستند «بزرگ‌نمایی یا عددسازی؛ در انقلاب ۵۷ چند نفر کشته شدند؟»
پروفایل حجت‌الله عبدالملکی در سایت فکت‌نامه
فکت‌چک هک حساب بانکی امام جمعه قم
پادکست هفتگی فکت‌نامه در کست‌باکس
-
در قسمت ۱۸۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به برخی نقدها و ابهام‌های چند مخاطب نسبت به درستی‌سنجی اظهارات یک اقتصاددان درباره وضعیت مصرف بنزین در ایران پاسخ دادیم.
در ادامه، چند ادعای مرتبط با تنش‌های اخیر ایران و اسرائیل را مرور کردیم. یکی از آنها، ادعای بی‌اساس کشته‌شدن رئیس ستاد ارتش اسرائیل در حمله حزب‌الله لبنان و توضیح درباره خبرهای مشابه آن است.
عکس ساختگی اسماعیل قاآنی با پابند الکترونیکی را نیز در بین این سوژه‌ها بررسی کردیم.
یک ویدیوی ساختگی که مدعی بود وزیر دارایی اسرائیل را نشان می‌دهد، موضوع فکت‌چک بعدی ما در این قسمت پادکست است.
چند روز قبل خبر بازداشت یک خبرنگار در اسرائیل، خبرساز شد و ما هم توضیح دادیم که درباره این موضوع چه می‌دانیم.
زلزله اخیر در حوالی سمنان، برای چند روز سوژه گمانه‌زنی کاربرهای شبکه‌های اجتماعی بود. در گزارشی توضیح دادیم که آیا این لرزه‌ها با آزمایش‌های هسته‌ایِ احتمالی، ارتباطی دارد یا خیر.
محمدرضا نقدی، معاون فرمانده کل سپاه، اخیرا ادعایی را درباره کاهش تمایل دانشجویان به اقامت دائم و اخذ تابعیت آمریکا را مطرح کرده بود. در این اپیزود، دلایل خود برای رد این ادعا را مرور کردیم.
برداشت اشتباه برخی رسانه‌ها و کاربران شبکه‌های اجتماعی از محاسبات یک کارشناس اقتصادی از نرخ بیکاری در ایران، موضوع آخرین فکت‌چک ما در این قسمت است.
00:01:32 مقدمه
00:05:15 آمارهای نادرست و بزرگ‌نمایی شده از قاچاق بنزین
00:15:01 ادعای بی‌اساس کشته‌شدن رئیس ستاد ارتش اسرائیل توسط حزب‌الله
00:20:55 عکس قدیمی و ساختگی قاآنی با این ادعا که پابند الکترونیکی دارد
00:26:33 ادعای شاخ‌دار درباره اسرائیلی‌های کشته‌شده در «وعده صادق ۲»
00:32:34 از دستگیری و آزادی یک روزنامه‌نگار در اسرائیل چه می‌دانیم؟
00:36:46 زلزله سمنان، به‌خاطر آزمایش بمب هسته‌ای نبود
00:47:50 ادعای نادرست درباره وضعیت تابعیت دانشجویان مهاجر در آمریکا
00:53:37 برداشت اشتباه از محاسبات فرضی یک کارشناس درباره آمار بیکاری
00:58:36 کامنت‌ها
پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشته‌اند.
پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.
فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:
فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه
ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه
آمارهای نادرست و بزرگ‌نمایی شده از قاچاق بنزین
ادعای بی‌اساس کشته‌شدن رئیس ستاد ارتش اسرائیل در حمله حزب‌الله
عکس قدیمی و دستکاری‌شده قاآنی با این ادعا که پابند الکترونیکی دارد
ادعای شاخ‌دار درباره اسرائیلی‌های کشته‌شده در «وعده صادق ۲»
از دستگیری و آزادی یک روزنامه‌نگار در اسرائیل چه می‌دانیم؟
زلزله سمنان، به‌خاطر آزمایش بمب هسته‌ای نبود
ادعای نادرست درباره وضعیت تابعیت دانشجویان مهاجر در آمریکا
برداشت اشتباه از محاسبات فرضی یک کارشناس درباره آمار بیکاری
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس
- Visa fler
