Avsnitt
-
روزی که سهراب شهیدثالث تصمیم گرفت اولین فیلم بلندش را بسازد، هیچ‌کس باورش نمی‌شد موفق شد. به نظر می‌رسید قرار نیست هیچ دری به رویش باز شود. این شد که خودش دست‌به‌کار شد و به‌جای این‌که مدام از فیلم بلند بگوید، از ایده‌ی فیلم کوتاهی گفت که می‌شد در بندرشاه ساخت. مدیران وزارت فرهنگ و هنر فکر می‌کردند نتیجه‌ی کار قرار است دربارهی اهمیت کارِ وزارت آموزش و پرورش و امر تعلیم و تربیت باشد و احتمالاً جز خود شهیدثالث و دستیار و همکار فیلم‌نامه‌اش کسی خبر نداشت دارد به غریب‌ترین شکل ممکن فیلم می‌سازد و با مواد خامی که فقط به درد ساختن یک فیلم پانزده، بیست دقیقه‌ای می‌خورد، اولین فیلم بلند سینمایی‌اش را می‌سازد. اولین تماشاگران فیلم که نتیجه‌ی کار را روی میز تدوین دیدند حیرت کردند. حضور فیلم در دومین جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم تهران خیلی‌ها را شگفت‌زده کرد؛ چون کسی باورش نمی‌شد کارگردان جوانی از راه رسیده که دوست ندارد راهِ رفته‌ی دیگران را برود، دوست ندارد فیلم تکراری بسازد و حاضر نیست کاری را بکند که از او خواسته‌اند.
*
قسمت ششم پادکست کارناوال داستانِ سهراب شهیدثالث و «یک اتفاق ساده» است؛ فیلمی که نقشه‌ی راهِ سینمای متفاوت و جریان‌گریز ایران را طراحی کرد. فیلمی که کارگردانش به‌جای نگاه کردن به پشت‌سر و نگاه کردن به فیلم‌های هم‌دوره‌اش به آینده چشم دوخت؛ فیلمی که به‌قول عباس کیارستمی هیچ فیلمی در ایران مثل این فیلم نبود.
منابع این قسمت:
۱. یادنامه‌‌ی سهراب شهیدثالث، به کوشش علی دهباشی، انتشارات سخت و انتشارات شهاب ثاقب، ۱۳۷۸
۲. نوستالژی جای دیگر، سهراب شهیدثالث: گفته‌ها، نامه‌ها، یادداشت‌ها، رضا حائری، نشر گمان، ۱۴۰۲
۳. تاریخ سینمای ایران (۱۳۵۷ ـ ۱۲۷۹)، جمال امید، انتشارات روزنه، ۱۳۷۴
۴. فیلمشناخت ایران (فیلم‌شناسی سینمای ایران ۱۳۵۷ ـ ۱۳۰۹)، عباس بهارلو، نشر قطره، ۱۳۸۴
۵. یک اتفاق ساده، سهراب شهیدثالث، نشر نی، ۱۳۷۷
۶. ماه‌نامه‌ی سینمایی فیلم، شماره‌ی ۲۲۲، مرداد ۱۳۷۷
۷. ماه‌نامه‌ی سینمایی فیلم، شماره‌ی ۲۲۳، فوق‌العاده‌ی تابستان، ۲۰ مرداد ۱۳۷۷
صداها:
صدای سهراب شهیدثالث در گفت‌وگو با حمیدرضا صدر (اکتبر ۱۹۹۷)، برگرفته از آرشیو شخصی حمیدرضا صدر در نشرچشمه
صدای شعرخوانی سهراب شهیدثالث (۱۹۹۶؟)
صدای فیلم یک اتفاق ساده، ساخته‌ی سهراب شهیدثالث (۱۳۵۲)
و
قطعه‌های ابتدایی و انتهایی پادکست
Flowers Of Herself
و
Exiles
هر دو ساخته‌ی
Max Richter
برگرفته از آلبوم Exiles ـ ۲۰۲۱
"لینک تهیه‌ی کتاب‌های "نشر گیلگمش
https://www.cheshmeh.ir
___
نویسنده و راوی: محسن آزرم
صدابرداری، ادیت، میکس و مسترینگ: ایمان لطفیان
تهیه‌کننده: گوشه‌ی پادکست
:اینستاگرام کارناوال
https://instagram.com/carnaval.podcast
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
دهه‌ی ۱۹۶۰ برای ژان‌لوک گُدار با گرفتاری‌های بزرگ شروع شد؛ «سرباز کوچولو» توقیف شد چون به جنگ استقلال الجزایر اشاره می‌کرد و صحنه‌هایی داشت که به مذاق مدیران فرهنگی و ای‌بسا سیاسی فرانسه‌ی آن سا‌ل‌‌ها خوش نیامد. اما هیچ اثر هنری‌ای قرار نیست طبق سلیقه‌ی مدیران ساخته شود. گُدار راه خودش را رفت و فیلم‌های خودش را ساخت و در ۱۹۶۷ با سه فیلم سینمایی تصویر تکان‌دهنده‌ای از فرانسه‌ی دهه‌ی ۶۰ را پیش چشم تماشاگرانش گذاشت.
«دو سه چیزی که درباره‌ش می‌دانم» را ساخت که گزارشی‌ست از زندگی یک شهر و درعین‌حال گزارشی از زندگی زنی به نام ژولیت. ظاهراً از قول گُدار نوشته‌‌اند که این یک فیلم‌جُستارِ جامعه‌شناسانه است در قالب داستانی بلند که به‌جای کلمات با نُت‌های موسیقی نوشته شده. دومین فیلم «تعطیلی آخرهفته» بود. فیلمی که به‌قولی تصورِ غاییِ گُدار از دنیای مدرن است و می‌گویند باید آن را به چشم اقتباسِ نامتعارف گُدار از «آلیس در سرزمین عجایبِ» لوییس کرول دید. سومین فیلم «دخترِ چینی» بود؛ داستان دانشجوهایی که به زندگی اشتراکی روی آورده‌اند. عقاید و رفتار دانشجوها به چشم تماشاگران عجیب رسید و خیلی‌ها گفتند هیچ دانشجویی را در فرانسه پیدا نمی‌کنید که شبیه این چند نفر باشد. جدی‌اش نگیرید! اما چند ماه بعد سال ۶۸ از راه رسید و در ماه مه پاریس زیر پای دانشجوهای خشمگین لرزید. این زلزله‌ی بزرگ را گُدار یک سال قبل در فیلمش پیش‌بینی کرده بود.
قسمت پنجم پادکست کارناول داستان این فیلم و زندگیِ گدار آن سال‌هاست؛ زندگی مشترکش با آن ویازمسکی، بازیگر فیلم «دختر چینی» و داستان عاشقانه‌ای که پایان شیرین و روشنی نداشت.
منابع
۱. ایام آموختن، آن ویازمسکی، ترجمه‌ی قاسم روبین، نشرمرکز، ۱۳۹۸
۲. یک سال بعد، آن ویازمسکی، ترجمه‌ی قاسم روبین، نشرمرکز، ۱۳۹۹
۳. موج نو در سینمای فرانسه، ژان‌لوک دوئن، ترجمه‌ی قاسم روبین، انتشارات نیلوفر، ۱۳۸۲
۴. گفت‌وگوهای گُدار، دیوید استریت، ترجمه‌ی سوفیا مسافر، کتابکده‌ی کسری، ۱۳۹۲
۵. گُدار، ریچارد راود، ترجمه‌ی حسام اشرفی، سازمان چاپ و پخش پنجاه و یک، ۱۳۵۲
۶. پایان یک آغاز (گروه ژیگا ورتوف: ۱۹۷۶ ـ ۱۹۶۷)، ژان‌لوک گُدار و ژان‌پی‌یر گورن، گزینش و ویرایشِ اردوان تراکمه و کیانوش اخباری، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۸
۷. باستان‌شناسی سینما و خاطره‌ی قرن (کاوشی در پیشینه‌ی سینما)، گفت‌وگوی ژان‌لوک گُدار و یوسف اسحاق‌پور، ترجمه‌ی مریم عرفان، نشرچشمه، ۱۳۸۸
۸. گفت‌وگوی دوراس/ گدار، سیریل بگن، ترجمه‌ی قاسم روبین، نشرمرکز، ۱۳۹۷
۹. Jean-Luc Godard’s Political Filmmaking, by Irmgard Emmelhainz, Palgrave Macmillan, 2019
و
قطعات و موسیقی و صداها
Martial Solal - New York Herald Tribune
Adriano Celentano – Azzurro
Michel Legrand - La Joueuse
Michel Legrand - Vivre sa vie
Christie Laume - Rouge rouge
Jarvis Cocker - Mao Mao
Anna Karina - Sous le soleil exactement
Jacqueline Taïeb - 7 heures du matin
Françoise Hardy - Oh oh chéri
و
صدای بخش‌هایی از فیلم
Godard Mon Amour (2017) (https://www.imdb.com/title/tt5687334/)
و
جلسه‌ی اعتراض فیلم‌سازان در Festival de Cannes 1968
و
Jean-Luc Godard and François Truffaut: In Defense of Henri Langlois
"لینک تهیه‌ی کتاب‌های "نشر گیلگمش
https://www.cheshmeh.ir
_______________
نویسنده و راوی: محسن آزرم
صدابرداری، ادیت، میکس و مسترینگ: ایمان لطفیان
تهیه‌کننده: گوشه‌ی پادکست
:اینستاگرام کارناوال
https://instagram.com/carnaval.podcast
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
Saknas det avsnitt?
-
پیکاسو آن روزها در پاریس زندگی می‌کرد؛ هر روز چند ساعتی در کارگاه نقاشی‌اش مشغول طراحی و نقاشی بود و بقیه‌ی وقتش در کافه‌های پاریس می‌گذشت؛ کافه‌هایی که هر کدام‌شان صندلی‌ای را برای نقاش سرشناس اسپانیایی کنار گذاشته بودند. روزی که از او خواستند تابلویی برای نمایش عمومی در غرفه‌ی اسپانیا تو نمایشگاه بین‌المللی پاریس بکشد هیچ ایده‌ای در سر نداشت، تا این‌که حمله‌ی هوایی به گرنیکا او را به صرافت کشیدن تابلویی به نام این شهر انداخت؛ تابلویی که آن روزها تقریباً خیلی‌ها میلی به دیدنش نداشتند و نادیده‌اش گرفتند، اما سال‌هاست که هر جا نامی از هنر اعتراض می‌آید، در وهله‌ی اول، همه «گرنیکا»ی پیکاسو را مثال می‌زنند. جان برجر نوشته بود پیکاسو تابلویی عمیقاً ذهنی کشیده و قدرت «گرنیکا» هم از همین می‌آید؛ این‌که پیکاسو سعی نکرده رخدادی واقعی را بازنمایی کند. نه شهری در کار است، نه هواپیمایی، نه انفجاری، نه اشاره‌ای به روز و ماه و سال و قرن بیستم. نه اشاره‌ای به اسپانیا، نه اشاره‌ای به گرنیکا. و درعین‌حال همه‌ی این‌ها هستند و به چشم می‌آیند.
قسمت چهارم پادکست کارناوال داستان پیکاسو و «گرنیکا»ی اوست.
منابع قسمت چهارم کارناوال
کتاب‌ها و مقاله‌ها
۱. پیروزی و شکست پیکاسو، جان برجر، ترجمه‌ی سماء صالح‌زاده، حرفه نویسنده، ۱۳۹۸
۲. حیوانات پیکاسو، بوریس فریدوالد، ترجمه‌ی فریده فرنودفر، گیلگمش، ۱۴۰۱
۳. تصویرخوانی، آلبرتو مانگوئل، ترجمه‌ی کیوان باجغلی، نشر ماهی، ۱۴۰۳
۴. زندگی و هنر پیکاسو، لوتار بوخ‌هایم، ترجمه‌ی علی‌اکبر معصوم‌بیگی، انتشارات نگاه، ۱۴۰۱
۵. شهر از نو، لارنس جی. ویل و توماس جی. کامپانلا، ترجمه‌ی نوید پورمحمدرضا، اطراف، ۱۳۹۷
۶. داعیه‌‌های هنر از جوتو تا پیکاسو، ماکس رافائل، ترجمه‌ی اکبر معصوم‌بیگی، نشر بان، ۱۴۰۲
۷. Gernika, 1937: The Market Day Massacre, by Xabier Irujo, University of Nevada Press; 1st edition , 2015
۸. A Different Guernica, by John Richardson, The New York Review of Books, May 12, 2016
*
صداها
قطعه‌ی «Parlez-moi d'amour» با صدای Lucienne Boyer (۱۹۳۰)
اخبارِ « Ruins of Guenica after air raid» (۱۹۳۷) از آرشیو Reuters و British Pathe
و گفتار متن فیلم « Guernica» (۱۹۵۰) ساخته‌ی الن رنه
و
قطعه‌های ابتدایی و انتهایی پادکست
Flowers Of Herself
و
Exiles
هر دو ساخته‌ی
Max Richter
برگرفته از آلبوم Exiles ـ ۲۰۲۱
"لینک تهیه‌ی کتاب‌های "نشر گیلگمش
https://www.cheshmeh.ir
_______________
نویسنده و راوی: محسن آزرم
صدابرداری، ادیت، میکس و مسترینگ: ایمان لطفیان
تهیه‌کننده: گوشه‌ی پادکست
:اینستاگرام کارناوال
https://instagram.com/carnaval.podcast
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
علی حاتمی تا زنده بود و فیلم می‌ساخت متهم بود به این‌که فیلم‌ساز زمانه‌ی خود نیست و به‌جای آن‌که داستانی دربارهی زمانه‌ی خود روایت کند به دل تاریخ می‌زند و بی‌آن‌که به تاریخ وفادار بماند داستانی می‌سازد که هیچ معلوم نیست نسب از کجا می‌برد. آن‌ها که فیلم‌های حاتمی را دوست می‌داشتند از این می‌نوشتند که سینمای او روایت‌گر سنّت بوده و حسرت‌خوار روزهای رفته و گذشته‌ی ازدست‌رفته و نوستالژیِ سال‌هایی که دیگر برنمی‌گردند و آن‌ها که فیلم‌هایش را دوست نمی‌داشتند به همین چیزها استناد می‌کردند تا به‌زعم خود از این بنویسند که سینمای او راه به جایی نمی‌برد چرا که هیچ معلوم نیست به کدام دوره‌ی تاریخی وفادار است و بین گذشته و حال دست‌وپا می‌زند. به‌نظر می‌رسد حاتمی را باید بیش از آن‌که دل‌بسته‌ی تاریخ بدانیم دل‌بسته‌ی گذشته‌ای بدانیم که دقیقاً همان گذشته‌ی تاریخی نیست؛ گذشته‌ای‌ست که در حاشیه‌ی تاریخ مانده و بیش‌تر به داستان‌ها و شفاهیات مردم راه پیدا کرده نه به تاریخ‌های مکتوب.
قسمت سوم پادکست «کارناوال» به جست‌وجوی تاریخی و تلقی علی حاتمی از آن برآمده، این‌که چرا فیلم‌ساز ترجیح داد به جای روایت کردن داستان‌های کاملاً معاصر زمینه‌ای تاریخی را برای داستان‌هایش انتخاب کند و چگونه به مسئله‌ی تقابل با قدرت پرداخت و مردمان عادی و سیاستمداران و هنرمندانی را به نمایش گذاشت که رودرروی صاحبان قدرت ایستادند و تاوانش را هم پرداختند.
منابع قسمت سوم پادکست کارناول:
کتاب‌ها:
سلطان صاحبقران، علی حاتمی، انتشارات سروش، چاپ اول، ۲۵۳۶
مجموعه‌آثار (فیلم‌نامه‌های سینمایی و تلویزیونی، نمایش‌نامه‌ها و آثار اجرانشده)، علی حاتمی، جلد اول و دوم، نشر مرکز، چاپ اول، ۱۳۷۶
معرفی و نقد فیلم‌های علی حاتمی، غلام حیدری، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۷۵
و
صدای فیلم‌ها و سریال‌های علی حاتمی:
حسن کچل (۱۳۴۹)
ستارخان (۱۳۵۱)
سلطان صاحبقران (۱۳۵۴)
حاجی واشنگتن (۱۳۶۱)
کمال‌الملک (۱۳۶۳)
هزاردستان (۱۳۶۶)
و
صدای علی حاتمی برگرفته از:
مستند آن معلمِ بی‌استاد ساخته‌ی سید وحید حسینی و محدثه گلچین عارفی (۱۳۹۵)
گفت‌وگوی تلویزیونی منوچهر نوذری با علی حاتمی، ۱۳۷۰
و
قطعات موسیقی
تصنیف مرغ سحر با صدای بیژن مفید در ستارخان (۱۳۵۱)
موسیقی متن سریال سلطان صاحبقران (۱۳۵۴) ساخته‌ی واروژان
موسیقی متن سریال هزاردستان (۱۳۶۶) ساخته‌ی مرتضی حنانه
و
قطعه‌های ابتدایی و انتهایی پادکست
Flowers Of Herself
و
Exiles
هر دو ساخته‌ی
Max Richter
برگرفته از آلبوم Exiles ـ ۲۰۲۱
.
"لینک تهیه‌ی کتاب‌های "نشر گیلگمش
https://www.cheshmeh.ir
_______________
نویسنده و راوی: محسن آزرم
صدابرداری، میکس و مسترینگ: مسعود طیبی
تهیه‌کننده: گوشه‌ی پادکست
:اینستاگرام کارناوال
https://instagram.com/carnaval.podcast
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
.تاریخ سینمای ایران را معمولاً با فیلم‌های ساخته‌شده به یاد میآورند، اما وقتی سراغ فیلم‌سازی مثل بهرام بیضایی می‌رویم، فیلم‌های ساخته‌نشده‌اش هم جزئی از این تاریخ هستند
قسمت اول پادکست کارناوال به سه‌گانه‌ی «اعتراضِ» بهرام بیضایی می‌پردازد؛ فیلم‌نامه‌ی ساخته‌نشده‌ی «اعتراض» دربارهی آذر شیوا بازیگر سرشناس سینمای ایران، فیلم‌نامه‌ی در مرحله‌ی تولید متوقف‌شده‌ی «لبه‌ی پرتگاه» و دست‌آخر «وقتی همه خوابیم» که تبدیل شد به آخرین فیلم بهرام بیضایی در سینمای ایران
.فصلِ اول پادکست کارناوال روایت‌هایی دربارهی «هنر اعتراض» است
___________________________________
:منابع قسمت اولِ پادکست کارناوال
بهرام بیضایی و «وقتی همه خوابیم»، به‌کوششِ علیرضا کاوه، انتشارات نیلا، ۱۳۹۸
لبه‌ی پرتگاه، بهرام بیضایی، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۶
وقتی همه خوابیم، بهرام بیضایی، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۹
گفت‌وگو با بهرام بیضایی، زاون قوکاسیان، مؤسسه‌ی انتشارات آگاه، ۱۳۷۱
و
موسیقی متن فیلم وقتی همه خوابیم، ساخته‌ی محمدرضا درویشی، برگرفته از آلبوم «گزیده‌ی آثار موسیقی محمد رضا درویشی؛ سینما و تئاتر ـ ۱»، مؤسسه‌ی فرهنگی ـ هنری آوا خورشید
و
قطعه‌های ابتدایی و انتهایی پادکست (Flowers Of Herself و Exiles) هر دو ساخته‌ی Max Richter برگرفته از آلبوم Exiles (۲۰۲۱)
و
صدای فیلم‌های
روسپی، ساخته‌ی عباس شباویز، با موسیقی انوشیروان روحانی و صدای عهدیه (۱۳۴۸)
سلطان قلب‌ها، ساخته‌ی محمدعلی فردین، با موسیقی انوشیروان روحانی و صدای عهدیه (۱۳۴۷)
و صدای بهرام بیضایی در شب سومِ ده شب: شب‌های شاعران و نویسندگان در انجمن فرهنگی ایران و آلمان، چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۳۵۶
_______________
"لینک تهیه‌ی کتاب‌های "نشر گیلگمش
https://www.cheshmeh.ir
_______________
نویسنده و راوی: محسن آزرم
صدابرداری، میکس و مسترینگ: جلیل نوایی
تهیه‌کننده: گوشه‌ی پادکست
:اینستاگرام کارناوال
https://instagram.com/carnaval.podcast
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
-
.
«.در کواکبِ آسمان هم یکی می‌شود ستاره‌ی درخشان؛ الباقی سوسو می‌زنند»
و ابوالقاسم عارف قزوینی، تصینف‌ساز و شاعر پرآوازه‌ی عصر مشروطه، بی‌شک آن ستاره‌ی درخشانی‌ست که مردمان آن روزگار و روزگارِ پس از او، مشروطه و داستان‌های دورودرازش را با تصنیف‌های او به یاد میآورند. عارف قزوینی، به‌قول صدیق تعریف، هم‌زمان چند موهبتِ ممتاز و درخشان داشت: ترانه می‌نوشت و شاعر بود، نواسازی می‌کرد و تصنیف‌سازی می‌کرد و آواز خوشی داشت؛ هرچند از بخت نامراد ما صدایی از او نمانده، یا به دست ما نرسیده
قسمتِ دوم پادکست کارناوال دربارهی عارف قزوینی و تصنیف‌های اوست؛ تصنیف‌هایی برای مردمان زمانه‌اش و برای آیندگان، برای هر کسی که می‌بیند و گوشه‌ای نشستن و ساکت .ماندن را ترجیح نمی‌دهد
:منابع قسمت دوم پادکست کارناول
:کتاب‌ها
چرخ بی‌آیین (دربارهی ابوالقاسم عارف قزوینی)، فرهود صفرزاده، نشر فنجان، ۱۳۹۴
عارفِ موسیقی‌دان، گردآوری و تدوین مهدی نورمحمدی، موسسه‌ی فرهنگی ماهور، چاپ دوم، ۱۴۰۲
اخبار عارف قزوینی در مطبوعات (از دوره‌ی قاجار تا عصر حاضر)، مهدی نورمحمدی، نشر علم، چاپ اول، ۱۳۹۹
عارف قزوینی و شاعران زمانه‌اش، مهدی نورمحمدی، انتشارات علمی، چاپ اول، ۱۴۰۰
شهر شعر عارف، محمدعلی سپانلو، نشر علم، ۱۳۷۵
و
قطعه‌های موسیقی
هنگام می (از خون جوانان وطن)، با صدای پریسا
هنگام می (از خون جوانان وطن)، با صدای محمدرضا شجریان
دیدم صنمی، با صدای مهدی امامی
ای امان، با صدای مهدی امامی
شوستر، با صدای مهدی امامی
گریه کن، با صدای مهدی امامی
حجاب، با صدای مهدی امامی
مارش خون، با صدای صدیق تعریف
لی‌لی حوضک (نکنم اگر چاره)، با صدای گیتی
آلبوم‌های
تصنیف‌های عارف قزوینی، روایت فرید خردمند، خواننده مهدی امامی، سرپرست اجرا، مؤسسه‌ی فرهنگی و هنریِ ماهور، ۱۳۹۶
عارفِ شیدا (به مناسبت هشتادمین سال خاموشی عارف قزوینی و یادمان جنبش مشروطه)، خواننده صدیق تعریف، تنظیم پویان بیگلر، ۱۳۹۴
و
صدای امیرهوشنگ ابتهاج (هـ. الف. سایه) در برنامه‌ی «گفت‌وشنودی دربارهی ابوالقاسم عارف قزوینی»، تلویزیون ملی ایران، دهه‌ی ۱۳۵۰
و
قطعه‌های ابتدایی و انتهایی پادکست
Flowers Of Herself
و
Exiles
هر دو ساخته‌ی
Max Richter
برگرفته از آلبوم Exiles ـ ۲۰۲۱
_______________
"لینک تهیه‌ی کتاب‌های "نشر گیلگمش
https://www.cheshmeh.ir
_______________
نویسنده و راوی: محسن آزرم
صدابرداری، میکس و مسترینگ: روح‌الله هویدا
تهیه‌کننده: گوشه‌ی پادکست
:اینستاگرام کارناوال
https://instagram.com/carnaval.podcast
Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
