Avsnitt
-
„Manru” – to jedyna opera Ignacego Jana Paderewskiego i jednocześnie pierwszy w polskiej twórczości operowej dramat muzyczny, oparty na powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego. To także poruszająca historia o nieszczęśliwej miłości, różnicach społecznych i nietolerancji.
Gościnią odcinka jest dr Justyna Kica. Ukończyła z wyróżnieniem studia muzykologiczne w Instytucie Muzykologii UJ. Za swoją pracę magisterską, napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. Zofii Fabiańskiej, otrzymała The Ray and Ruth Robinson Musicology Award. W 2023 roku na Wydziale Historycznym UJ uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w zakresie nauk o sztuce na podstawie dysertacji «Musica moderna» w siedemnastowiecznym Gdańsku. Koncert kościelny, przygotowanej pod kierunkiem dr hab. Aleksandry Patalas, prof. UJ. Jeszcze w trakcie studiów została zatrudniona w Bibliotece i Fonotece Instytutu Muzykologii UJ, a od 2012 roku jest pracownikiem Ośrodka Dokumentacji Muzyki Polskiej XIX i XX wieku im. I.J. Paderewskiego (od X 2020 na stanowisku asystenta badawczego i kierownika Ośrodka). W obszarze jej zainteresowań badawczych znajdują się: muzyka religijna XVII wieku, polska kultura muzyczna XIX i XX w., ze szczególnym uwzględnieniem postaci I.J. Paderewskiego, a także zagadnienia związane ze źródłoznawstwem i edytorstwem muzycznym.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:06) Sensacyjne początki
(03:34) Manru jak Fidelio?
(04:41) Operowe plany i projekty
(08:36) Chata za wsią i prace nad Manru
(11:03) Pierwszy polski dramat muzyczny | Odrobiona lekcja u Wagnera
(13:11) Folklor podhalański i romski w Manru?
(15:10) Prapremiera i pierwsze reakcje
(18:42) Premiera lwowska i polska prasa
(22:44) Kolejne inscenizacje i lata zapomnienia
(25:35) Paderewski na cenzurowanym
(26:17) Manru w XXI wieku
Z księgarni PWM: „Najpiękniejszy Paderewski”: https://pwm.sklep.pl/najpiekniejszy-paderewski
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Pod koniec października 2024 roku muzyczny świat obiegła sensacyjna wiadomość – w Morgan Library & Museum w Nowym Jorku odnaleziono rękopis nieopublikowanego dotąd walca Fryderyka Chopina. Na ile możemy być pewni, że utwór rzeczywiście wyszedł spod jego ręki? Czy ten niewielkich rozmiarów walc ma szansę na zaistnienie w obiegu koncertowym? A może przed nami jeszcze więcej podobnych odkryć? O tym wszystkim – i nie tylko! – porozmawiamy w dzisiejszym odcinku.
Gościem podcastu jest prof. dr hab. Marek Szlezer – pianista, pedagog, specjalista od kompozytorów zapomnianych. Ukończył z odznaczeniem studia w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie prof. Ewy Bukojemskiej oraz Chapelle Musicale Reine Elizabeth w Brukseli. Obecnie prowadzi własną klasę na Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie, gdzie jest zatrudniony na stanowisku kierownika Katedry Fortepianu. Jest ceniony za swoje interpretacje dzieł Fryderyka Chopina: otrzymał m.in I miejsce w konkursie stypendialnym Towarzystwa im. F. Chopina w Warszawie, III na Międzynarodowym Konkursie Chopinowskim w Mariańskich Łaźniach, nagrodę specjalną Wydania Narodowego Dzieł Wszystkich Fryderyka Chopina a także wiele innych nagród na renomowanych międzynarodowych konkursach pianistycznych. Występował w takich salach jak: Carnegie Hall, Concertgebouw, Palais des Beaux-Arts, Wigmore Hall, St. Martin-in-the-fields, Salle Cortot, Seoul Arts Center, NCPA w Mumbaju i Palacio de Bellas Artes w Meksyku. Jest aktywnie zaangażowany w promocję muzyki polskiej w kraju i zagranicą dokonując licznych odkryć i prawykonań utworów kompozytorów polskich XIX i XX wieku.
Rozmawia Jowita Dziedzic-Golec.
Spis treści:
(00:00) Wprowadzenie
(02:50) Sensacyjne znalezisko w Morgan Library
(04:54) Walc „nietypowo gorączkowy”
(07:36) Styl muzyczny Walca a-moll
(10:57) Kartka ze sztambucha
(13:21) Szkic, pomysł, fragment...?
(18:05) Odnaleziony walc na tle twórczości Chopina
(23:44) Utwory niegodne publikacji?
(26:44) Korekty, poprawki, przeróbki
(31:15) Zaskoczenie i dysonans
(37:13) Czy czekają nas nowe odkrycia?
(39:36) Znalezisko czy mistyfikacja?
(45:30) Rezonans odnalezienia Walca a-moll
(50:37) Na Konkursie Chopinowskim i w obiegu koncertowym
Z księgarni PWM: T.A. Zieliński, „Chopin”: https://pwm.sklep.pl/chopin-1
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Saknas det avsnitt?
-
„Napisanie książki o kompozytorze Franciszku Lesslu nie jest łatwym zadaniem. Należy on bowiem do tych twórców dawnej Polski, o których zachowało się niewiele informacji i jeszcze mniej źródeł. Nieliczni badacze życia i twórczości tego kompozytora próbowali interpretować różne fakty, niejednokrotnie z niepewnych przesłanek, wyciągając pochopnie zbyt daleko idące wnioski” – tymi słowami rozpoczyna się wydana przez PWM Mała Monografia poświęcona Franciszkowi Lesslowi. W dzisiejszym odcinku przyjrzymy się bliżej sylwetce tego twórcy.
Gościem odcinka jest prof. dr hab. Marcin Tadeusz Łukaszewski – pianista, teoretyk muzyki i kompozytor, absolwent Akademii Muzycznej w Warszawie. W 2021 roku otrzymał tytuł profesora. Pracuje w macierzystej uczelni. Autor szeregu książek, w tym Przewodnika po muzyce fortepianowej (PWM, Kraków 2014) i popularnego poradnika Jak napisać pracę dyplomową o muzyce? (UMFC, Warszawa 2015). Nagrał wiele płyt z muzyką polską, w tym – nagrodzone statuetkami Fryderyka – albumy z muzyką fortepianową Stanisława Moniuszki, Piotra Perkowskiego i pieśni Ignacego Jana Paderewskiego. Wśród jego zainteresowań naukowych i artystycznych pierwsze miejsce zajmuje muzyka polska. Autor wydanej nakładem PWM książki z serii „Małe Monografie” poświęconej Franciszkowi Lesslowi.
Rozmawia Monika Zając (Program 2 Polskiego Radia).
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(02:09) Źródła zaginione i rozproszone
(08:23) Relacje rodzinne
(11:07) Na dworze Czartoryskich
(14:37) Studia wiedeńskie
(19:18) Ulubiony uczeń Haydna?
(21:32) Kompozytor przełomu
(24:00) Dorobek kompozytorski Lessla
(27:03) Lessel multiinstrumentalista
(31:31) Odejście od muzyki
(36:27) Lata schyłkowe
(38:54) Odkrywanie na nowo
-
Szelest sukien, gwar rozmów, muzyka – czasem śpiewana, a czasem instrumentalna… Ciche flirty, innym razem głośne dyskusje – między innymi o muzyce, literaturze czy nawet o przyszłości ojczyzny. Tak możemy wyobrazić sobie atmosferę panującą w XIX-wiecznym salonie, do którego spróbujemy przenieść się wspólnie z gościnią dzisiejszego odcinka.
Dr Małgorzata Sułek – muzykolożka, polonistka i kulturoznawczyni. Adiunkt w Instytucie Mediów i Produkcji Muzycznej Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi. Autorka książek poświęconych twórczości Witolda Lutosławskiego i Stanisława Moniuszki. Współredaktorka serii „Długi wiek XIX w muzyce. Pytania – problemy – interpretacje” (wraz z Grzegorzem Zieziulą i Ewą Bogulą-Gniazdowską) oraz korespondencji Ignacego Jana Paderewskiego (wraz z Justyną Kicą). Jej zainteresowania badawcze koncentrują się na muzyce i literaturze XIX–XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień intermedialności, gatunków synkretycznych i kompozycji nieautonomicznych.
Rozmawia Monika Zając (Program 2 Polskiego Radia).
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie. Czym były salony artystyczne?
(04:52) Antyczni antenaci i początki salonów
(09:07) Artyści i amatorzy
(10:58) W pałacu, w mieście i w majątku
(14:14) Profesjonalizacja życia salonowego
(16:07) Salonowy savoir-vivre
(18:27) Muzy, menedżerki, mecenaski
(24:54) Ostoje polskości
(28:32) Muzyczny repertuar salonowy
(31:39) Okres schyłkowy
(36:08) Renesans salonów?
Z księgarni PWM: J. Elsner, „Kwartet smyczkowy C-dur” op. 8 nr 1: https://pwm.sklep.pl/kwartet-smyczkowy-c-dur-op-8-nr-1-1799
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
-
W dzisiejszym podcaście zbadamy przestrzeń, która do tej pory w naszym cyklu się nie pojawiała – mowa o ośrodkach klasztornych. Zazwyczaj tematykę muzyki sakralnej – szczególnie tej we wspólnotach monastycznych – kojarzymy z okresem wcześniejszym, do XVIII wieku. Jednak aby nakreślić pełny obraz kultury muzycznej na ziemiach polskich w XIX stuleciu, nie należy zapominać o spuściźnie pozostawionej przez zgromadzenia zakonne, m.in. dominikanów, jezuitów czy paulinów, z Jasną Górą na czele.
Gościem odcinka jest prof. dr hab. Remigiusz Pośpiech – muzykolog, absolwent Instytutu Muzykologii KUL, dyrektor Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Przewodniczący Zespołu Naukowo-Redakcyjnego Jasnogórskich Muzykaliów, inicjator i redaktor naczelny serii źródłowej Musica Claromontana oraz serii naukowej Musica Claromontana – Studia, a także serii Thesaurus Musicorum Silesiae. Członek rad naukowych kilkunastu periodyków naukowych i serii wydawniczych (m.in. Monumenta Musicae in Polonia przy Instytucie Sztuki PAN). Od 2016 członek Komitetu Nauk o Sztuce PAN, od 2017 przewodniczący Komitetu Redakcyjnego Dzieł Stanisława Moniuszki przy PWM w Krakowie, od 2018 członek Rady Programowej ministerialnego projektu Dziedzictwo Muzyki Polskiej. Członek zagranicznych i krajowych organizacji naukowych (m.in. Görres-Gesellschaft zur Pflege der Wissenschaft, Gesellschaft für Musikforschung, Sekcja Muzykologów Związku Kompozytorów Polskich, Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych).
W badaniach naukowych koncentruje się na muzyce polskiej XVII-XIX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem twórczości religijnej), dziejach kultury muzycznej Śląska oraz problematyce muzyki liturgicznej po Soborze Watykańskim II. Jest autorem ponad 300 publikacji, w tym dwóch monografii (Bożonarodzeniowa muzyka na Jasnej Górze w XVIII i XIX wieku, Opole 2000 oraz Muzyka wielogłosowa w celebracji eucharystycznej na Śląsku w XVII i XVIII wieku, Opole 2004), ponad 20 prac zbiorowych oraz wydań źródłowych (dzieła M. J. Żebrowskiego, J. Elsnera i S. Moniuszki), a także szeregu komentarzy naukowych do płyt CD oraz audycji radiowych poświęconych kulturze muzycznej.
Rozmawia Mariusz Gradowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:23) Nie ma liturgii bez muzyki
(04:53) Muzyka nie ma konfesji
(08:15) Czas rozkwitu
(11:27) Zabory i kasaty
(14:38) Koniec złotego wieku
(18:37) Główne ośrodki na ziemiach polskich
(26:38) Fenomen kapeli jasnogórskiej
(30:10) Żywa tradycja i muzyka najnowsza
(36:01) Cudze chwalicie...
(39:36) Pieśni kościelne
Z księgarni PWM: C. Gieczyński, Missa in C: https://pwm.sklep.pl/missa-in-c
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Wydania źródłowo-krytyczne – to temat dzisiejszego odcinka w cyklu DNA Muzyki Polskiej. Porozmawiamy o procesie powstawania wydania źródłowo-krytycznego od kuchni, postaramy się uświadomić, jak skomplikowany to proces i wytłumaczyć, czym w ogóle są tego typu wydania i dlaczego są tak ważne…
Goście odcinka:
Jolanta Bujas-Poniatowska – asystentka i doktorantka w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie przygotowuje rozprawę poświęconą religijnej kulturze muzycznej rzymskich katolików na terenach polskich w latach 1795-1830. Interesuje się zagadnieniami źródłoznawstwa, społecznej historii muzyki, recepcji i edytorstwa muzycznego. Z PWM współpracuje od 2019 roku jako autorka, redaktorka i tłumaczka. Przygotowała i redagowała edycje źródłowo-krytycznych dzieł I.F. Dobrzyńskiego, K. Lipińskiego, A. Milwida, S. Moniuszki, F. Nowowiejskiego i K. Szymanowskiego.
Adam Kukla – muzykolog, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz malarz – ukończył studia podyplomowe na Akademii Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie. Aktualnie pracuje w Polskim Wydawnictwie Muzycznym jako redaktor i zajmuje się m.in. wydaniami źródłowo-krytycznymi, po godzinach realizuje pasje związane ze sztukami plastycznymi. W zakresie jego zainteresowań powiązanych z muzykologią jest edytorstwo oraz muzyka polska XVIII i XIX wieku.
Rozmawia Jowita Dziedzic-Golec.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie. Czym są wydania źródłowo-krytyczne?
03:36 Zespół w zespół
06:26 Źródła, kwerendy, badania…
09:00 Traktaty, recenzje, wspomnienia…
14:20 Zagadki detektywistyczne i benedyktyńska cierpliwość
18:35 Kompozytor zasługuje na wysłuchanie
24:08 Twórczość niesłusznie pomijana
27:32 Kiedy badacz się tłumaczy?
34:09 Wydanie źródłowo-krytyczne a inne typy wydań
42:45 Ochrona dóbr kultury
45:43 Koniec wieńczy dzieło
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: S. Moniuszko, „Sonety krymskie” (wydanie źródłowo-krytyczne): https://pwm.sklep.pl/sonety-krymskie-1
-
Dzisiejszy odcinek podcastu będzie miał dwóch bohaterów. Jednym z nich jest Juliusz Zarębski – kompozytor i pianista, którego 170. rocznica urodzin przypadła właśnie w tym roku. Zarębski pozostawił po sobie stosunkowo niewielki dorobek, który jedynie zapowiadał udaremniony przez jego przedwczesną śmierć rozkwit. Pod względem talentu przyrównywany bywał – i bywa – do Fryderyka Chopina. Rzeczywiście, w twórczości Zarębskiego wyraźne są inspiracje Chopinowskie; widoczne są także wyraźne wpływy Ferenca Liszta, u którego odbył studia pianistyczne w Rzymie.
Sylwetkę i twórczość Zarębskiego przybliży nam drugi bohater dzisiejszego spotkania, czyli Piotr Sałajczyk – pianista i kameralista, zaliczany do grona najwybitniejszych polskich wykonawców swojego pokolenia. Ukończył pod kierunkiem Józefa Stompla studia w Akademii Muzycznej w Katowicach, gdzie obecnie prowadzi klasę fortepianu. Kształcił się również w Universität Mozarteum w Salzburgu u Pavla Gililova. Wykonuje zarówno muzykę najnowszą, jak i zapomniane utwory kompozytorów polskich. W 2017 ukazał się czteropłytowy album z kompletem dzieł fortepianowych J. Zarębskiego w interpretacji Sałajczyka. Laureat wielu nagród i wyróżnień fonograficznych, m.in. statuetki Fryderyk 2018 za zarejestrowany z Kwartetem Śląskim Kwintet fortepianowy Wajnberga.
Rozmawia Monika Zając (Program 2 Polskiego Radia).
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(01:46) Zagadki i znaki zapytania
(06:24) Kompozytor jednego utworu?
(08:45) Z Żytomierza na salony Europy
(11:32) Narodowy kosmopolita
(13:15) Między Chopinem a Lisztem?
(15:05) Atleta fortepianu
(18:44) Wielka fantazja
(21:42) Brakujące ogniwo?
(24:43) Niezasłużone zapomnienie
(26:33) Odkrycia i pogłoski
(30:18) Rocznice i rozterki
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: J. Zarębski, „Róże i ciernie”: https://pwm.sklep.pl/roze-i-ciernie-op13
-
Polonez, mazur, krakowiak, oberek i kujawiak – to doskonale znany kanon polskich tańców narodowych. Ich znaczenie oraz wartość dla dziejów polskiej kultury zapewniły im miejsce m.in. na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego. O ile jednak w świecie muzycznym mówimy chętnie o tańcach w kontekście samej muzyki, to często zapominamy o ich stronie choreograficznej. Tym razem postaramy się to zmienić…
Gościem odcinka jest Romana Agnel – tancerka, choreograf, pedagog tańca i historyk sztuki. Założycielka oraz dyrektor naczelna i artystyczna Baletu Cracovia Danza – jedynego w Polsce profesjonalnego zespołu tańców historycznych. Absolwentka Społecznej Szkoły Baletowej w Krakowie (klasa prof. M. Mirockiej). Ukończyła historię sztuki na Uniwersytecie Paryskim (Sorbona). We Francji poznała tańce różnych narodów, a także zdobyła specjalizacje w zakresie tańców charakterystycznych oraz historycznych. Wielokrotnie współpracowała z wybitnymi osobowościami świata baletu, teatru i muzyki, opracowując choreografie do oper barokowych, klasycznych i staropolskich prezentowanych na scenach w kraju i za granicą.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie. Źródła i podręczniki tańca
(03:39) Nie tylko 5 tańców. Kozak
(05:21) Taneczne rodowody
(06:54) Polonez - taniec dla wszystkich
(11:16) Polonez dawny i nowy
(15:27) Polonez na liście dziedzictwa UNESCO
(17:38) Czy wszyscy znamy mazura?
(20:29) Aż zakręci się w głowie. Oberek i kujawiak
(24:38) Skalmierzak, wiśliczak, flisak... krakowiak
(29:26) Tańce narodowe dziś
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: K. Kurpiński, „Polonezy” (zeszyt 1): https://pwm.sklep.pl/polonezy-z-1
-
Bohaterem dzisiejszego odcinka będzie instrument, który zrobił oszałamiającą karierę, szczególnie w muzyce rozrywkowej; bez niego nie wyobrażamy sobie takich gatunków jak blues, rock czy country, a jego brzmienie potrafi też przenieść nas myślami do gorącej Hiszpanii. Gitara – bo to o niej mowa – ma niezwykle bogatą historię i niezliczone odmiany. Dziś skupimy się na jej historii i obecności na ziemiach polskich w XIX wieku.
Naszym przewodnikiem w tej opowieści będzie Wojciech Gurgul – gitarzysta i badacz historii gitary w Polsce. Rozmawia Monika Zając (Program 2 Polskiego Radia).
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(02:14) Początki gitary na ziemiach polskich
(05:58) XIX w. i gitara hiszpańska
(09:43) Pierwsze polskie utwory na gitarę
(11:24) Transkrypcje, gitara i śpiew
(14:05) Chopin i gitara
(16:05) Żeby pisać na gitarę...
(19:02) Spadek popularności
(21:05) Dawni wirtuozi
(24:58) Białe plamy
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
W tym odcinku w centrum zainteresowania będzie Tadeusz Kościuszko – bohater dwóch narodów i jedna z najsłynniejszych postaci polskiej historii. Zasłużony w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych oraz przywódca insurekcji kościuszkowskiej w 1974 roku. Dlaczego Kościuszko – inżynier wojskowy i generał – pojawia się w cyklu o muzyce? Odpowiedź poznacie, słuchając dzisiejszej rozmowy.
Gościem podcastu jest prof. dr hab. Piotr Lato – profesor Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, Kierownik Katedry Instrumentów Dętych Drewnianych i Akordeonu, a od roku akademickiego 2024/2025 – Prorektor ds. artystycznych i naukowych. Kurator cyklu koncertów w Muzeum Kościuszkowskim.
Rozmawia Jowita Dziedzic-Golec.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(02:46) Dwa polonezy i walc
(06:13) Kto skomponował polonezy Kościuszki?
(07:40) Dusza artysty
(09:12) Koncerty na Kopcu
(15:10) Kościuszko w twórczości kompozytorów polskich
(17:05) Kościuszko czeka na odkrycie?
(20:58) Współczesna recepcja
(25:13) Znaki zapytania
Z księgarni PWM: „Tadeusz Kościuszko – Artysta”: https://pwm.sklep.pl/tadeusz-kosciuszko-artysta
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
-
W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o zbieraniu folkloru w XIX wieku, a także o inspiracjach folklorem w polskiej muzyce artystycznej tego okresu. Temat jest bardzo szeroki i złożony. Mówi się, że dziewiętnaste stulecie to czas wzmożonego zainteresowania wszystkim tym, co ludowe; jak się okazuje, obok romantycznych fascynacji było też miejsce na rozwój metod naukowych. Zapraszamy więc w podróż do czasów, w których etnografia muzyczna dopiero zaczynała się rozwijać.
Gościnią odcinka jest etnomuzykolog dr Gabriela Gacek – absolwentka Wydziału Instrumentalnego Akademii Muzycznej we Wrocławiu (fortepian) oraz muzykologii na Uniwersytecie Wrocławskim. W 2019 roku obroniła w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie pracę doktorską pt. „Tradycje muzyczne górali kliszczackich”. Jest dwukrotną stypendystką Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, członkinią International Council for Traditions of Music and Dance oraz Stowarzyszenia Polskie Seminarium Etnomuzykologiczne. Uczestniczyła w pracach zespołu merytorycznego opracowującego tom „Podlasie i Kurpie” w serii „Polska pieśń i muzyka ludowa. Źródła i materiały”, wydawanej przez Instytut Sztuki PAN w Warszawie. Dwukrotnie otrzymała grant badawczy w programie Instytutu Muzyki i Tańca Muzyczne Białe Plamy, a w latach 2018–2019 brała udział w projekcie Małopolskiego Centrum Kultury Sokół pt. Małopolska źródłem tradycji (Nowa Akcja Zbierania Folkloru). Od 2023 roku zatrudniona w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego na stanowisku asystenta z doktoratem.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie. Wyraziciel duszy narodu
(04:55) Mity i mistyfikacje
(07:07) Przed Kolbergiem. Hugo Kołłątaj
(10:34) Łukasz Gołębiowski i Karol Kurpiński
(14:08) Popularyzacja i opracowania
(17:56) Panslawizm i komparatystyka
(19:58) Ewolucja metody Kolberga
(24:30) Kolbergowskie niespodzianki
(27:46) Kraków i Podhale
(30:45) Kompozytorskie inspiracje
(33:19) Moniuszko pod strzechami
(36:43) Od Żeleńskiego do Kilara
(40:29) Kopalnia inspiracji
Z księgarni PWM: F. Nowowiejski, „Pieśni na głos i fortepian. Opracowania świeckich melodii ludowych”: https://pwm.sklep.pl/piesni-solowe-z-towarzyszeniem-fortepianu
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
-
W cyklu „DNA Muzyki Polskiej” mówimy nie tylko o wielkich dziełach muzyki XIX wieku, ale bardzo często także o kompozycjach zapomnianych, które – wraz z rozwojem badań muzykologicznych – odkrywane są na nowo. Droga od odnalezionego w archiwum rękopisu czy starodruku do gotowego wydania na pulpicie wykonawcy jest skomplikowana… W proces ten zaangażowane są dziesiątki osób, a wśród nich nieocenioną rolę pełnią redaktorzy nutowi. Tajniki tego zawodu poznają uczestnicy Kursu Edytorstwa Muzycznego organizowanego przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne. Do kogo jest skierowany? Jakie daje możliwości? W jaki sposób umiejętności zdobyte na kursie mogą wykorzystać także kompozytorzy i artyści-muzycy? O tym opowiemy w dzisiejszym odcinku.
Goście odcinka:
Paulina Krupa – absolwentka muzykologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 2016 roku pracuje w Polskim Wydawnictwie Muzycznym na stanowisku redaktora i kopisty. W PWM zajmuje się redakcyjnym prowadzeniem tytułów z muzyką kameralną, pedagogiczną, wokalno-instrumentalną oraz chóralną. Od roku akademickiego 2020/2021 prowadzi zajęcia w ramach Kursu Edytorstwa Muzycznego, a w 2022 roku również w ramach profilu edytorskiego w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Kamil Poniatowski – jest absolwentem muzykologii na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie realizował profil edytorski. Jego zainteresowanie źródłoznawstwem i edytorstwem muzycznym doprowadziło do przygotowania w trakcie studiów dwóch edycji źródłowo-krytycznych: Requiem in Es Wacława Raszka (2017) oraz Liber secundus cantionum sacrarum Gregora Langego (2019). Jeszcze podczas studiów brał udział w kursie organizowanym przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne, a następnie w Seminarium Edytorstwa Muzycznego w Radziejowicach. Z PWM-em współpracuje od 2018 roku, początkowo jako kopista, później stażysta, a obecnie jako członek Działu Redakcji. Zajmuje się przede wszystkim składem nutowym, wykonuje również prace korektorskie, redakcję i adiustację utworów. W 2022 roku prowadził również zajęcia w ramach profilu edytorskiego w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(02:38) Jedyny taki kurs
(06:18) Specjaliści potrzebni od zaraz
(08:20) Nie tylko dla redaktorów
(12:40) Krok po kroku
(16:59) Mistrzowie i spejcaliści
(19:28) Tematyka zajęć
(23:53) Od kursu do wydania
(26:28) Żywy proces wydawniczy
(30:50) Utwory wydobyte z zapomnienia
Z księgarni PWM: I. F. Dobrzyński, „Uwertura koncertowa” (wydanie źródłowo-krytyczne): https://pwm.sklep.pl/uwertura-koncertowa-d-dur-op-1-seria-1-tom-3
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
Jedna z najbarwniejszych i najciekawszych postaci polskiej muzyki pierwszej połowy XX wieku. Pomimo tego przez wiele lat pozostawał w cieniu innych twórców, a jeśli już o nim pamiętano, to tylko ze względu na to, że był rzekomym „wrogiem” Karola Szymanowskiego. Jednak najnowsze badania rzuciły na postać Eugeniusza Morawskiego zupełnie nowe światło…
Gościem odcinka jest Oskar Łapeta – psycholog, muzykolog i publicysta. Interesuje się muzyką XIX i pierwszej połowy XX wieku. W 2019 roku obronił w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego dysertację poświęconą biografii i recepcji twórczości Eugeniusza Morawskiego. Autor licznych artykułów naukowych i popularnonaukowych, które ukazały się w „Muzyce”, „Res Facta Nova”, „Przeglądzie Muzykologicznym”, „Beethoven Magazine” czy „Ruchu Muzycznym”. Prowadzi blog muzyczny Klasyczna Płytoteka. Autor poświęconej Morawskiemu książki z serii Małe Monografie, wydanej nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Rozmawia Monika Zając (Program 2 Polskiego Radia).
Spis treści
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(02:39) Jak Morawski z Szymanowskim
(06:04) Morawskiego grzechy główne
(08:29) Wymuszony pobyt w Paryżu
(11:07) Utwory zniszczone i zachowane
(14:18) Femme fatale, poemat grozy i urywana korespondencja
(18:22) Paryskie przyjaźnie
(19:36) Powrót do Polski
(21:18) Awantura o Konserwatorium Warszawskie
(24:04) Morawski rektorem
(27:25) Czas okupacji
(29:27) Losy rękopisów
(32:57) Zaginione utwory i szalone pomysły
-
Wybitny kompozytor, który raczej nie był geniuszem. Ojciec polskiej opery narodowej, który jednak nim nie był. Kompozytor, o którym wszyscy wiedzą wszystko – ale czy na pewno? Gdy spojrzeć na niego dokładniej, odrzucając patos, zastałe etykiety czy uprzedzenia, możemy odkryć ciekawego człowieka i twórcę bardzo dobrej muzyki. Człowieka z krwi i kości, z jego emocjami, obawami, marzeniami, ambicjami. Stanisława Moniuszkę, którego z miejsca rozumiemy, lubimy, podzielamy jego radości i rozczarowania.
Gościem odcinka jest Ignacy Zalewski – kompozytor, pedagog, popularyzator muzyki polskiej. Absolwent i wykładowca Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, doktor habilitowany sztuki muzycznej. Laureat wielu nagród w krajowych i międzynarodowych konkursach kompozytorskich. Autor poświęconej Moniuszce Małej Monografii, wydanej nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.
Rozmawia Monika Zając (Program 2 Polskiego Radia).
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(03:20) Ojciec zaniedbany?
(06:18) Rocznice i geniusze
(08:47) Moniuszko z krwi i kości
(11:04) Podróżnik-domator
(13:44) Przystanek Wilno
(17:11) Moniuszkowska afirmacja
(18:53) Halka i kanon operowy
(20:59) Halka wciąż aktualna
(24:44) Wątki bliskie sercu. Paria
(27:11) Drugi biegun
(29:55) Śpiewnik domowy
(32:09) Gdyby Moniuszko żył dzisiaj...
(36:17) Zagrać, nie ugrać
(38:47) Moniuszko w warszawskiej kawiarni
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
-
„Kapelusze z głów, to geniusz” – stwierdził jego rówieśnik Schumann, gdy zaledwie zetknął się z jego muzyką. Od pierwszej połowy XIX wieku, kiedy ów geniusz fortepianu zaczarował Europę, nic się nie zmieniło. Jedynie to, że oprócz Europy uwielbia go także reszta świata. Urokowi jego twórczości ulegają kolejne pokolenia pianistów i melomanów. Polski i uniwersalny, nasz i wszystkich. Fryderyk Chopin.
Gościem odcinka jest Jakub Puchalski – jako krytyk i publicysta muzyczny współpracuje na co dzień z Polskim Radiem Chopin i „Tygodnikiem Powszechnym”, a ponadto z Polskim Wydawnictwem Muzycznym i Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina. Jako konsultant programowy – z Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach. Wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim przedmioty związane z historią i recepcją muzyki i sztuki, jest członkiem jury International Classical Music Awards. Autor Małej Monografii poświęconej Chopinowi, wydanej nakładem PWM.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie. Za głosem Chopina
(02:35) Co nowego o Chopinie?
(05:13) Wiedeńskie sukcesy i porażki
(08:54) Chopin pracujący
(12:22) Na lekcji u pana Chopina
(17:10) Nawyki mistrza
(20:36) Tekst i wrażliwość
(22:49) Żywot koncertującego pianisty
(29:05) Chopin na wakacjach
(33:05) Młodzieniec pełen życia
(35:37) Uzdrowiska i wywczasy
(38:01) Zima na Majorce
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
-
Ignacy Jan Paderewski to postać nietuzinkowa. Światowej sławy pianista i kompozytor, polityk, mąż stanu, filantrop, wspaniały mówca, niestrudzony działacz niepodległościowy. Jako dziecko marzył, żeby stać się „kimś” i uratować ojczyznę. To marzenie spełnił. Dzięki zdolnościom i tytanicznej pracy został pianistą uwielbianym na wszystkich kontynentach, najlepiej zarabiającym w historii idolem, gwiazdą, celebrytą. Swoją mocną pozycję wykorzystał w osobistej walce o polską niepodległość.
Gościnią odcinka jest Magdalena Majewska – tłumaczka i dziennikarka, autorka poświęconej Paderewskiemu książki z serii „Małe Monografie”. Od 2011 pracuje w Ministerstwie Spraw Zagranicznych RP, w ramach projektów polskiej dyplomacji publicznej i kulturalnej promuje za granicą polską kulturę, język, naukę i sport. Jest współautorką pierwszej edycji (2021) i autorką drugiej edycji (2024) projektu „Outstanding Polish Women”, ukazującego wybitne osiągnięcia polskich kobiet. Wcześniej przez kilka lat publikowała w tygodniku „Newsweek Polska” artykuły popularnonaukowe o zwierzętach, roślinach, zdrowiu, a także odkryciach archeologicznych.
Rozmawia Monika Zając (Program 2 Polskiego Radia).
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
02:42 Od słów i od czynów
05:33 Samson fortepianu
09:38 Status celebryty
12:08 Wielka sława i wielka odpowiedzialność
13:39 Obiecujący puzonista?
15:33 Kompozytor i żartowniś
18:55 Paderewski vs Paderewski
20:33 Pomoc Modrzejewskiej i studia u Leszetyckiego
23:29 Wpływowe przyjaciółki
26:34 Helena Paderewska
29:21 Droga do teki premiera
33:38 Dla sprawy polskiej
36:41 Ponad podziałami
40:37 Paderewski pamiętany
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: M. Majewska, „Paderewski”: https://pwm.sklep.pl/paderewski
-
Wakacyjny cykl podcastu otwiera postać niezwykła. Cudowne dziecko, które w wieku 11 lat zostało najmłodszym absolwentem Konserwatorium Paryskiego. Skrzypek-wirtuoz święcący triumfy na wielkich trasach koncertowych, których nie powstydziłyby się dzisiejsze gwiazdy muzyki pop. Wybitny kompozytor, ale i człowiek z krwi i kości – choć sam o sobie opowiedział pewnie niejedną legendę. Mowa o Henryku Wieniawskim.
Gościem odcinka jest Mateusz Borkowski – muzykolog, krytyk i publicysta muzyczny, pedagog. Współpracuje z „Ruchem Muzycznym” i Radiem Kraków, w którym prowadzi autorską audycję „Mistrzowie i uczniowie”. Tworzy własny blog „Orfeum Borkowskiego”. Autor m.in. „Złotej klatki” – wywiadu-rzeki z reżyserem Michałem Znanieckim (PWM 2017) oraz książki z serii „Małe Monografie” poświęconej Henrykowi Wieniawskiemu (PWM 2022). Słuchacze „DNA Muzyki Polskiej” znają go z drugiej strony mikrofonu – jako jednego z prowadzących podcast.
Rozmawia Jowita Dziedzic-Golec.
Spis treści
(00:00) Wprowadzenie
(00:37) Początek rozmowy
(02:46) Odkrywanie Wieniawskiego
(05:49) Artysta w trasie
(08:35) Cudowne dzieci, gryzące recenzje
(12:02) Rodzina, korzenie i początki przygody ze skrzypcami
(15:50) Pierwsze sukcesy. Konserwatorium Paryskie
(18:44) Jak brat z bratem. Legenda i rzeczywistość
(23:17) Ojciec w rozjazdach, córka pod pseudonimem
(25:13) Na skrzypcach i w ruletkę
(27:48) Problemy ze zdrowiem. Sukces w Stanach Zjednoczonych
(30:44) Zbliżenie na Wieniawskiego
(33:49) Filmowy życiorys
(37:20) Pierwsze biografie, Mała Monografia
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: M. Borkowski, „Wieniawski”: https://pwm.sklep.pl/wieniawski-1
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
-
Dziś odcinek zupełnie wyjątkowy – bo czegoś takiego w naszym podcaście jeszcze nie było! Przekonamy się, jak fascynująca, pełna niespodzianek i nowych odkryć może być praca muzykologa. Koniecznie słuchajcie do końca, żeby nie przegapić zwrotu akcji!
Na tapet bierzemy utwór szczególny, zaliczający się do kanonu polskiej kultury muzycznej: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”, potocznie znany też jako „Polonez Ogińskiego”. Okazuje się, że wiemy o tej kompozycji znacznie mniej, niż by się wydawało – idąc tym tropem, zbadamy nie tylko meandry muzykologicznych badań, ale i zawiłości kultury muzycznej przełomu XVIII i XIX wieku.
Gościnią odcinka jest prof. Agnieszka Leszczyńska z Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jak sama mówi, „studentów maltretuje historią muzyki sprzed roku 1600, dziejami teorii muzyki tego czasu, paleografią muzyczną i kilkoma innymi podobnymi przedmiotami”. Jej badania obejmują głównie muzykę renesansu, w tym twórczość kompozytorów franko-flamandzkich epoki Josquina, jak też środkowoeuropejską sztukę dźwięku ze szczególnym uwzględnieniem tej z obszaru Prus Królewskich. Lubi rekonstruować na podstawie źródeł biografie mało znanych kompozytorów, takich jak np. Franciscus de Rivulo, Johannes Wanning, Johannes Celscher.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
01:05 Podróż w czasie...
04:56 Ogiński - człowiek z krwi i kości
08:24 Ogiński - postać złożona
11:00 Wszyscy wiedzą, że...
12:49 A jednak nie Ogiński
17:00 Śledztwo detektywistyczne
21:36 Na tropie tytułu
23:59 Podejrzany: Kacper Napoleon Wysocki
28:13 Błędy atrybucji i chwyty marketingowe
32:49 Wysocki pod lupą. Lubimy nazwiska, które znamy
38:21 Co dalej?
42:57 Niespodziewany zwrot akcji
47:35 Kto naprawdę skomponował Poloneza Ogińskiego?
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”: https://pwm.sklep.pl/polonez-a-moll
-
Nadeszła pora, by porozmawiać o fortepianie – zgadza się! Tym razem w naszym podcaście nie będziemy mówić o konkretnych kompozytorach, muzykach czy utworach, a o instrumencie i jego fenomenie w bardzo szczególnym okresie, jakim był okres międzypowstaniowy. Dlaczego konkretnie ten okres? Wszystko wyjaśni gość odcinka…
Dr Michał Bruliński ukończył studia w klasie fortepianu Ewy Pobłockiej na UMFC, historię oraz Kolegium Artes Liberales na UW. Jest także absolwentem Transdyscyplinarnych Studiów Doktoranckich prowadzonych wspólnie przez Wydział „AL” i WNKS UW (2023 – „Przedmiot – symbol – fetysz: o fenomenie fortepianu w kulturze polskiej okresu międzypowstaniowego” pod kierunkiem Elżbiety Wichrowskiej i Beniamina Vogla); wszystkie kierunki ukończył z wyróżnieniem. Jako pianista jest laureatem kilku ogólnopolskich konkursów pianistycznych i kameralnych. Jego teksty publikowane były m.in. przez IPN, NIFC, ISPAN, Wydawnictwa UMFC, kwartalniki Muzyka, Res Facta Nova i Kronos. Jako dziennikarz współpracował m.in. z czasopismami Opcje, Ruch Muzyczny oraz z Polskim Radiem Chopin. Za działalność naukową i artystyczną nagradzany był stypendiami m.in. Rektorów UW i UMFC oraz MKiDN. Od 2012 r. współpracuje z NIFC. Od 2017 r. pracuje jako wykładowca na UMFC, realizując m.in. autorskie programy dydaktyczne. Prowadzi także zajęcia na macierzystych wydziałach UW. Od 2019 r. prowadzi w ZPSM im. Karola Szymanowskiego w Warszawie klasę fortepianu. W latach 2016-2023 był osobistym sekretarzem Ewy Pobłockiej.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
03:40 Fortepian w królestwie rzeczy
07:41 Symbolika fortepianu
09:47 Fortepian polski
12:11 Fortepian Norwida
15:27 Fortepian wszechobecny
19:12 Formy i kształty
23:14 Puzzle i rozproszone ślady
27:27 Panny i wirtuozki
31:03 Podróż przez literaturę
35:22 Fortepian w prasie
39:07 Morderstwo przy fortepianie
41:02 Kanon repertuaru
45:47 Narzędzie dystynkcji społecznej
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: I.F. Dobrzyński, „Theme original varié” op. 22: https://pwm.sklep.pl/theme-original-varie-op-22
-
Czy Ignacy Jan Paderewski potrafił odnaleźć się w nowych środkach harmonicznych? Czy jego „Koncert fortepianowy” wolno nam zestawiać dziś z muzyką postromantyczną? Przecież w tej kompozycji rozwiązań nowatorskich, przełomowych – nie znajdziemy... Z drugiej strony jest to koncert bardzo lubiany przez melomanów i bardzo często wykonywany. Bo, jak pięknie mówi dzisiejszy gość, to kokarda na bombonierce polskiej muzyki romantycznej i nie warto go za wszelką cenę porównywać...
Gościem odcinka jest dr Wojciech Maria Marchwica, prof. UJ – muzykolog, polonista, menadżer kultury, wykładowca akademicki od 1983 roku. Jego główne zainteresowania naukowe obejmują (polską) kulturę muzyczną, management kultury, krytykę muzyczną oraz muzyka w filmie.
Rozmawia Mateusz Borkowski.
Spis treści
00:00 Wprowadzenie
01:07 Początek rozmowy. Pamiątki i pomniki
04:47 Koncert i fantazja
07:15 Narodowe, nie ludowe
09:01 Od sławy do zapomnienia
11:18 Następny krok
14:46 Czas studiów
16:31 Geneza Koncertu
20:42 Nie łamiąc reguł
23:51 Pakiet dla pianisty
26:55 Wyważona wirtuozeria
30:08 Źródłowa klęska urodzaju
33:16 Praca detektywistyczna
34:58 Muzyka jest jak pudełko czekoladek
39:51 Nowa faza recepcji
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach projektu „Dziedzictwo Muzyki Polskiej”.
Więcej: dnamuzykipolskiej.castos.com
Z księgarni PWM: I.J. Paderewski, „Wariacje i fuga es-moll” op. 23: https://pwm.sklep.pl/wariacje-i-fuga-es-moll-op-23
- Visa fler
